Раннія вершы
Апісаньне
Раннія вершы Тацяны Сапач даюць уяўленне пра самы пачатак творчасці аўтаркі “Восені”, вершы якой завяршаюць сабою залатое ХХ стагоддзе беларускай паэзіі.
Выданне падрыхтавалі Сяргей Дубавец і Віктар Корзун.
Кніга выдадзеная ў той самай форме, у якой і была створаная — сшытка рукапісных вершаў (Тетрадь для заметок, Цена 30 коп.) з захаваньнем нават арыгінальных колераў пярэстых атрамантаў. І, чытаючы яе, шчыра думаеш, што гэта вось маглі б быць і твае вершы. Во дзесьці тут яшчэ была вольная старонка, дзе можна штосьці запісаць, занатваць. На добры ўспамін...
Такі сшытак заўжды знойдзецца пад падушкай у кожнай дзяўчыны. І трымаць гэтую кнігу абавязкова тамсама, пад падушкай.
(Вера Дзядок, "Танін сшытак", чытаць цалкам на SVABODA.ORG)
Рукапіс, знойдзены ў бацькоўскай хаце
Паэтка Тацяна Сапач (26.8.1962 – 27.12.2010) за сваё жыццё пабачыла выдадзенымі два зборнікі ўласных вершаў: асноўны “Восень” (1991) і беларуска-англійскі “Няхай не пакіне нас восень / Do not abandon us, Autumn” (2008). З аднаго боку, лічылася, што ўсе вершы Тацяны надрукаваныя. З іншага — было незразумела, адкуль у вясковай дзяўчыны з мястэчка Маркава, якая пасля школы паступае на журналістыку ў БДУ, такая дасканаласць верша, такая музыка слова — адразу, “без разгону”.
Таямніца раскрылася, калі ў хаце Таніных бацькоў адшукаўся рукапісны зборнік Ранніх вершаў – ад зусім юных, школьных і традыцыйных да тых, у якіх пазнаецца ўжо аўтарка “Восені”. (Некаторыя з гэтых твораў друкаваліся ў маладзечанскай раёнцы задоўга да першага зборніка.)
У цэлым Раннія вершы складаюць поўны кантраст зборніку “Восень” — эстэцкаму, поўнаму філасофіі і маркотных настрояў. Гэты — амаль цалкам пазітыўны, просты, “народны”. Тут — спрадвечная беларуская чалавечая праграма — этычная і эстэтычная. Гэта як глеба, на якой пазней вырасце Тацяніна мастацтва чыстай красы.
Дапускаю, што да гэтай знаходкі ніхто й не здагадваўся пра існаванне Ранніх вершаў. Магчыма, пра рукапісны зборнік можна было б і не ўспамінаць, калі б вершы працягвалі пісацца, і эстэтычная карціна мела шанец на іншае завяршэнне. Але так не здарылася. І мы атрымалі завершанасць карціны не з працягу, а ад пачатку.
Тут няма яшчэ жорсткае моўнае дысцыпліны. Некалькі вершаў напісаныя па-руску. Амаль няма тут грамадзянскіх кантэкстаў і гарадскіх матываў. Большасць вершаў з’явіліся на свет у школьныя гады, апошнія — на самым пачатку студэнцтва. Рукапісны зборнік — гэта развітанне — з дзяцінствам, з вёскай, з блізкай прыродай. І ў развітанні гэтым шмат радасці і прадчування новага жыцця.
Сяргей Дубавец
Паглядзець старонкі арыгінальнага сшытка, з якога рабілася выданне
Выданне падрыхтавалі Сяргей Дубавец і Віктар Корзун.
Кніга выдадзеная ў той самай форме, у якой і была створаная — сшытка рукапісных вершаў (Тетрадь для заметок, Цена 30 коп.) з захаваньнем нават арыгінальных колераў пярэстых атрамантаў. І, чытаючы яе, шчыра думаеш, што гэта вось маглі б быць і твае вершы. Во дзесьці тут яшчэ была вольная старонка, дзе можна штосьці запісаць, занатваць. На добры ўспамін...
Такі сшытак заўжды знойдзецца пад падушкай у кожнай дзяўчыны. І трымаць гэтую кнігу абавязкова тамсама, пад падушкай.
(Вера Дзядок, "Танін сшытак", чытаць цалкам на SVABODA.ORG)
Рукапіс, знойдзены ў бацькоўскай хаце
Паэтка Тацяна Сапач (26.8.1962 – 27.12.2010) за сваё жыццё пабачыла выдадзенымі два зборнікі ўласных вершаў: асноўны “Восень” (1991) і беларуска-англійскі “Няхай не пакіне нас восень / Do not abandon us, Autumn” (2008). З аднаго боку, лічылася, што ўсе вершы Тацяны надрукаваныя. З іншага — было незразумела, адкуль у вясковай дзяўчыны з мястэчка Маркава, якая пасля школы паступае на журналістыку ў БДУ, такая дасканаласць верша, такая музыка слова — адразу, “без разгону”.
Таямніца раскрылася, калі ў хаце Таніных бацькоў адшукаўся рукапісны зборнік Ранніх вершаў – ад зусім юных, школьных і традыцыйных да тых, у якіх пазнаецца ўжо аўтарка “Восені”. (Некаторыя з гэтых твораў друкаваліся ў маладзечанскай раёнцы задоўга да першага зборніка.)
У цэлым Раннія вершы складаюць поўны кантраст зборніку “Восень” — эстэцкаму, поўнаму філасофіі і маркотных настрояў. Гэты — амаль цалкам пазітыўны, просты, “народны”. Тут — спрадвечная беларуская чалавечая праграма — этычная і эстэтычная. Гэта як глеба, на якой пазней вырасце Тацяніна мастацтва чыстай красы.
Дапускаю, што да гэтай знаходкі ніхто й не здагадваўся пра існаванне Ранніх вершаў. Магчыма, пра рукапісны зборнік можна было б і не ўспамінаць, калі б вершы працягвалі пісацца, і эстэтычная карціна мела шанец на іншае завяршэнне. Але так не здарылася. І мы атрымалі завершанасць карціны не з працягу, а ад пачатку.
Тут няма яшчэ жорсткае моўнае дысцыпліны. Некалькі вершаў напісаныя па-руску. Амаль няма тут грамадзянскіх кантэкстаў і гарадскіх матываў. Большасць вершаў з’явіліся на свет у школьныя гады, апошнія — на самым пачатку студэнцтва. Рукапісны зборнік — гэта развітанне — з дзяцінствам, з вёскай, з блізкай прыродай. І ў развітанні гэтым шмат радасці і прадчування новага жыцця.
Сяргей Дубавец
Паглядзець старонкі арыгінальнага сшытка, з якога рабілася выданне
Водгукі
Неабходны Уваход або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.
Раім паглядзець
“Вогнепаклонніца” — восьмая кніга паэткі, якая жыве ў Палтаве і творыць на беларуска-ўкраінскім бязмежжы. Гэта кніга пра любоў, любоў маладую і сталую — да свайго карэння, роднай зямлі, дарагіх людзей і ўсяго жывога.
У эпісталярнай паэме Марыі Мартысевіч апісваецца гісторыя кахання, якая мела месца невядома калі і невядома дзе. Але яно і няважна, бо “Сарматыя” — гэта таксама гісторыя пра тое, што звычайна здараецца з людзьмі, якія наважыліся быць не такімі, як усе, у любыя часы і ў любой краіне. Сарматы — напаўміфічныя качэўнікі, апісаныя яшчэ Герадотам. Іх плямёны засялялі Паўночнае Прычарнамор’е ў III–IV ст. н. э… 28 траўня 2019 году кніга атрымала прэмію "Кніга году" за 2018 год.
Кніга выбраных вершаў Тамары Аўсяннікавай складаецца з трох раздзелаў: “Родныя вобразы”, “У квецені вясны”, “Зямное кола”. Аўтарка ўзнаўляе ў памяці дарагія сэрцу імёны і вобразы, па-філасофску асэнсоўвае зямное жыццё.
