Раннія вершы
Апісаньне
Раннія вершы Тацяны Сапач даюць уяўленне пра самы пачатак творчасці аўтаркі “Восені”, вершы якой завяршаюць сабою залатое ХХ стагоддзе беларускай паэзіі.
Выданне падрыхтавалі Сяргей Дубавец і Віктар Корзун.
Кніга выдадзеная ў той самай форме, у якой і была створаная — сшытка рукапісных вершаў (Тетрадь для заметок, Цена 30 коп.) з захаваньнем нават арыгінальных колераў пярэстых атрамантаў. І, чытаючы яе, шчыра думаеш, што гэта вось маглі б быць і твае вершы. Во дзесьці тут яшчэ была вольная старонка, дзе можна штосьці запісаць, занатваць. На добры ўспамін...
Такі сшытак заўжды знойдзецца пад падушкай у кожнай дзяўчыны. І трымаць гэтую кнігу абавязкова тамсама, пад падушкай.
(Вера Дзядок, "Танін сшытак", чытаць цалкам на SVABODA.ORG)
Рукапіс, знойдзены ў бацькоўскай хаце
Паэтка Тацяна Сапач (26.8.1962 – 27.12.2010) за сваё жыццё пабачыла выдадзенымі два зборнікі ўласных вершаў: асноўны “Восень” (1991) і беларуска-англійскі “Няхай не пакіне нас восень / Do not abandon us, Autumn” (2008). З аднаго боку, лічылася, што ўсе вершы Тацяны надрукаваныя. З іншага — было незразумела, адкуль у вясковай дзяўчыны з мястэчка Маркава, якая пасля школы паступае на журналістыку ў БДУ, такая дасканаласць верша, такая музыка слова — адразу, “без разгону”.
Таямніца раскрылася, калі ў хаце Таніных бацькоў адшукаўся рукапісны зборнік Ранніх вершаў – ад зусім юных, школьных і традыцыйных да тых, у якіх пазнаецца ўжо аўтарка “Восені”. (Некаторыя з гэтых твораў друкаваліся ў маладзечанскай раёнцы задоўга да першага зборніка.)
У цэлым Раннія вершы складаюць поўны кантраст зборніку “Восень” — эстэцкаму, поўнаму філасофіі і маркотных настрояў. Гэты — амаль цалкам пазітыўны, просты, “народны”. Тут — спрадвечная беларуская чалавечая праграма — этычная і эстэтычная. Гэта як глеба, на якой пазней вырасце Тацяніна мастацтва чыстай красы.
Дапускаю, што да гэтай знаходкі ніхто й не здагадваўся пра існаванне Ранніх вершаў. Магчыма, пра рукапісны зборнік можна было б і не ўспамінаць, калі б вершы працягвалі пісацца, і эстэтычная карціна мела шанец на іншае завяршэнне. Але так не здарылася. І мы атрымалі завершанасць карціны не з працягу, а ад пачатку.
Тут няма яшчэ жорсткае моўнае дысцыпліны. Некалькі вершаў напісаныя па-руску. Амаль няма тут грамадзянскіх кантэкстаў і гарадскіх матываў. Большасць вершаў з’явіліся на свет у школьныя гады, апошнія — на самым пачатку студэнцтва. Рукапісны зборнік — гэта развітанне — з дзяцінствам, з вёскай, з блізкай прыродай. І ў развітанні гэтым шмат радасці і прадчування новага жыцця.
Сяргей Дубавец
Паглядзець старонкі арыгінальнага сшытка, з якога рабілася выданне
Выданне падрыхтавалі Сяргей Дубавец і Віктар Корзун.
Кніга выдадзеная ў той самай форме, у якой і была створаная — сшытка рукапісных вершаў (Тетрадь для заметок, Цена 30 коп.) з захаваньнем нават арыгінальных колераў пярэстых атрамантаў. І, чытаючы яе, шчыра думаеш, што гэта вось маглі б быць і твае вершы. Во дзесьці тут яшчэ была вольная старонка, дзе можна штосьці запісаць, занатваць. На добры ўспамін...
Такі сшытак заўжды знойдзецца пад падушкай у кожнай дзяўчыны. І трымаць гэтую кнігу абавязкова тамсама, пад падушкай.
(Вера Дзядок, "Танін сшытак", чытаць цалкам на SVABODA.ORG)
Рукапіс, знойдзены ў бацькоўскай хаце
Паэтка Тацяна Сапач (26.8.1962 – 27.12.2010) за сваё жыццё пабачыла выдадзенымі два зборнікі ўласных вершаў: асноўны “Восень” (1991) і беларуска-англійскі “Няхай не пакіне нас восень / Do not abandon us, Autumn” (2008). З аднаго боку, лічылася, што ўсе вершы Тацяны надрукаваныя. З іншага — было незразумела, адкуль у вясковай дзяўчыны з мястэчка Маркава, якая пасля школы паступае на журналістыку ў БДУ, такая дасканаласць верша, такая музыка слова — адразу, “без разгону”.
Таямніца раскрылася, калі ў хаце Таніных бацькоў адшукаўся рукапісны зборнік Ранніх вершаў – ад зусім юных, школьных і традыцыйных да тых, у якіх пазнаецца ўжо аўтарка “Восені”. (Некаторыя з гэтых твораў друкаваліся ў маладзечанскай раёнцы задоўга да першага зборніка.)
У цэлым Раннія вершы складаюць поўны кантраст зборніку “Восень” — эстэцкаму, поўнаму філасофіі і маркотных настрояў. Гэты — амаль цалкам пазітыўны, просты, “народны”. Тут — спрадвечная беларуская чалавечая праграма — этычная і эстэтычная. Гэта як глеба, на якой пазней вырасце Тацяніна мастацтва чыстай красы.
Дапускаю, што да гэтай знаходкі ніхто й не здагадваўся пра існаванне Ранніх вершаў. Магчыма, пра рукапісны зборнік можна было б і не ўспамінаць, калі б вершы працягвалі пісацца, і эстэтычная карціна мела шанец на іншае завяршэнне. Але так не здарылася. І мы атрымалі завершанасць карціны не з працягу, а ад пачатку.
Тут няма яшчэ жорсткае моўнае дысцыпліны. Некалькі вершаў напісаныя па-руску. Амаль няма тут грамадзянскіх кантэкстаў і гарадскіх матываў. Большасць вершаў з’явіліся на свет у школьныя гады, апошнія — на самым пачатку студэнцтва. Рукапісны зборнік — гэта развітанне — з дзяцінствам, з вёскай, з блізкай прыродай. І ў развітанні гэтым шмат радасці і прадчування новага жыцця.
Сяргей Дубавец
Паглядзець старонкі арыгінальнага сшытка, з якога рабілася выданне
Водгукі
Неабходны Уваход або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.
Раім паглядзець
Новы зборнік Людмілы Рублеўскай — гэта гістарычныя вершы-міфы пра Беларусь старасвецкую і рыцарскую, умоўныя вершы-“дакументы” пра Беларусь інсургенцкую, расстраляную… I рэаліі Беларусі сённяшняй, фантасмагарычныя і трагедыйныя, калі часам ратуе толькі іронія.
Гэтая кніга Валянціны Аксак — свет несвядомай прыроды, першароднага граху і безабароннай душы. Свет, у якім згубіліся словы і знайшоўся сэнс. “Дзікая сліва” — шостая кніга паэткі, у якой валадарыць шостае пачуццё.
Имя поэта Игоря Шкляревского неотделимо от Беларуси. В 1938 году он родился на Могилёвщине. В 1987-м свою Государственную премию СССР потратил на посадку леса на берегу Припяти. Одна из его книг неслучайно называется “Паром из Беларуси в Россию” (в ней собраны переводы из белорусской классики). В его стихах навечно прописаны Баркалабово и Днепр, Кричев и Березина, в его книгах через века перекликаются “Песня о зубре” и “Слово о полку Игореве”, написанные выходцами из белорусских земель…
