За родную мову й праўдзівы назоў

15.00 руб.

Памер: 160x230 мм

Вага: 750 г

Purchase

Абраны варыянт адсутнічае на складзе. Калі ласка, абярыце іншы варыянт.

Гісторыя Публіцыстыка Навукова-папулярная літаратура Краязнаўства Культуралёгія Крытыка Інбелкульт (Смаленск)Станкевіч Ян

Апісаньне

Другое выданьне. ― Смаленск: Інбелкульт, 2013. ― 742 с.

ISBN 978-5-9904531-7-3.

У гэтым выданьні зьмешчаныя выбраныя працы вядомага беларускага нацыянальнага дзеяча Яна Станкевіча (1891—1976), якія ў 1910—1970-я гг. друкаваліся на старонках беларускага пэрыядычнага і непэрыядычнага друку як у Беларусі, так і за яе межамі. Друкаваныя працы надзвычай разнастайныя як паводле жанраў, так і паводле тэматыкі.

ЗЬМЕСТПаглядзець

Пра аўтара Паглядзець

Ян Станкевіч — беларускі мовазнавец, гісторык, перакладчык, палітычны дзеяч.

Нарадзіўся 26 лістапада 1891 у вёсцы Арляняты Ашмянскага павета. Скончыў Віленскую беларускую гімназію (1921), Карлаў універсітэт у Празе (1926). Доктар славянскай філалогіі і гісторыі (1926). Працаваў выкладчыкам беларускай мовы ў Варшаўскім універсітэце (1928—1932) і Універсітэце Стэфана Баторыя ў Вільні (1927—1940). Друкаваўся ў часопісе “Крывіч”, заходнебеларускіх выданнях. Ян Станкевіч быў паслом сейма Польшчы (1928—1930). Як палітык быў прыхільнікам польска-беларускага збліжэння, за што яго не раз крытыкавалі беларускія групоўкі.

У 1940 Станкевіч выехаў у Варшаву, дзе далучыўся да дзейнасці Беларускага камітэта. Стварыў канспірацыйную групу пад назвай Партыя беларускіх нацыяналістаў (ПБН). Стратэгічнай мэтай гэтай дзейнасці была адбудова беларускай дзяржаўнасці з апорай на Польшчу. З восені 1941 жыў у Мінску, куды перамясціўся і ЦК ПБН, нядоўга працаваў у школьным аддзеле Мінскай управы. Станкевіч быў сябрам Беларускай народнай самапомачы, Беларускай незалежніцкай партыі, навуковага аддзела Беларускай цэнтральнай рады, адным з заснавальнікаў Беларускага навуковага таварыства. Выкладаў гісторыю Беларусі ў падафіцэрскай школе паліцыі ў Мінску.

У 1944 Ян Станкевіч апынуўся на эміграцыі. У Германіі ён аднавіў дзейнасць Беларускага навуковага таварыства. З 1949 жыў у ЗША, удзельнічаў у працы Беларуска-амерыканскага задзіночання, Беларуска-амерыканскага звязу, выдаваў часопісы “Веда”, “Незалежнік”, супрацоўнічаў з Беларускім інстытутам навукі і мастацтва і яго выданнем “Запісы”, часопісам “Сяўбіт”, газетамі “Бацькаўшчына” (Мюнхен), “Беларус” (Нью-Ёрк) і інш. Заснавальнік (разам з С. Станкевічам) Вялікалітоўскага фонду імя Л. Сапегі. У ЗША займаўся навуковай і грамадскай дзейнасцю ў беларускай дыяспары. Быў папулярызатарам т.зв. “крывіччыны”.

З дапамогай Майсея Гітліна зрабіў поўны пераклад Бібліі з моваў арыгіналу і выдаў у 1973 годзе ў Нью-Ёрку.

Пахаваны на могілках у Саўт-Рыверы, штат Нью-Джэрсі, ЗША.

Ян Станкевіч — аўтар працаў па беларускай гісторыі, гістарыяграфіі, мовазнаўстве (“Месца беларускага языка сярод іншых славянскіх языкоў і час яго ўзнікнення” (1930); “Крыўя-Беларусь у мінуласці”, (1942) і інш.). Транслітараваў кітаб 1-й паловы XVIII ст. (т.зв. Кітаб Івана Луцкевіча). Падрыхтаваў “Беларуска-расійскі (Вялікалітоўска-расійскі) слоўнік” (выд. у 1990).

Фрагменты з кнігі Паглядзець

“…Прабіла гістарычная гадзіна — гадзіна ўваскрасэньня нашае быўшае дзяржаўнае сілы, настала гадзіна, калі нашая нацыянальная гордасьць можа распусьціцца лёсым цьветам. Ужо падпісаны дэкрэт Галоўным Камандуючым Польскіх Войск Язэпам Пілсудскім аб фармаваньні Беларускага Войска. Значыцца, пытаньне стварэньня беларускай нацыянальнай арміі з меж жаданьняў выйшла і перайшло цяпер у катэгорыю пытаньняў, пастаўленых на чарод дня. Гэтак фактычна творыцца Беларускае Нацыянальнае Войска. За тое, што наша армія будзе нацыянальнай не на словах, не на паперы, а запраўды, нас запэўняюць тыя ведамыя імкненьні нашых грамадзкіх дзеячоў, што стаяць на чале ваеннае справы… (Няхай жыве Беларускае войска (1919))

…Гэта была гістарычная часіна. Дагэтуль адныя фармальна-праўна, а другія й пачуцьцёва былі грамадзянамі Расеі. Цяпер яны зрывалі з Расеяй, што з гледзішча расейскага было здрадаю гаспадарства. Тыя, што не адвыклі ўважаць сябе за грамадзян Расеі, гэта добра сабе ўсьведамлялі й адчувалі. Ім асабліва гэта была пераломная часіна. Я зацеміў, што др. Серада дрыжэў пры галасаваньні. Усе Беларусы галасавалі за незалежнасьць свайго краю. Як толькі рэзалюцыя была прынята, засьвяціла ў вокны ўзыходзячае сонца. Колькі асобаў ускрыкнула: “Узыходзе сонца незалежнае Беларусі!” (“Узыходзіла сонца незалежнае Беларусі” (1958))

…Із собскага даведаньня і дазнаньня ведаю, якое вялікае значэньне мае праўдзівы назоў. У 1905—1909 гг. я вучыўся ў месцкай школе ў Ашмяне. Ня памятую, ці вучыліся мы, ці толькі чыталі гісторыю Літвы, напісаную парасійску Турцэвічам. Мы ўсі ёю захапляліся, але ня дзеяла яна на нас усьведамляюча, бо мы, як і аўтар, тарнавалі яе не да свайго, але да чужога народу. Затым, 1909 г., зь пятнанцацёх Вялікаліцьвіноў (засталыя былі Жыды), што скончылі школу гэтую, толькі адзін быў нацанальна сьведамы. Былі б напэўна ўсі ўсьведаміўшыся, калі б зваліся сваім праўдзівым назовам — “ліцьвінамі”, бо ведалі б, што гісторыя Літвы — ё гісторыяй народу іхняга…
(За родную мову й праўдзівы назоў (1971))”

Водгукі

Неабходны Лагін або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.

Раім паглядзець

Беларускі Гістарычны Агляд. Том 15

15-ты том БГА прысвечаны ваеннай гісторыі Вялікага Княства Літоўскага ў шырокіх часавых межах — ад першых войнаў з Маскоўскай дзяржавай да падзелаў Рэчы Паспалітай. Аўтары нумару: Яўген Анішчанка, Конрад Бабятыньскі (Konrad Babiatyński), Дзмітры Віцько, Андрэй Мацук, Кшыштаф Касажэцкі (Krzysztof Kossarzecki), Пётр Кролль (Piotr Kroll), Міраслаў Нагельскі (Mirosław Nagielski), Анджэй Г. Пшэпюрка (Andrzej G. Przepiórka), Анджэй Рахуба (Andrzej Rachuba), Генадзь Сагановіч, Віктар Цемушаў, Андрэй Янушкевіч.

Літва-Беларусь: гістарычныя выведы

Лёсік Язэп

Праца вядомага беларукага навукоўца Яэпа Лёсіка прысвечаная гісторыі этноніма літва і пытанню этнічнай прыналежнасці старажытных ліцвіноў.

Беларускі Гістарычны Агляд. Том 13. Сшытак 1

Рэдакцыя Беларускага Гістарычнага Агляду прапаноўвае чытачам першае асобнае выданне паказніка матэрыялаў, апублікаваных у часопісе з 1994 да 2005 г. (тамы І—ХІІ).