Зачараваны скарб : аповесці / Іна Снарская. — Мінск : Выдавец Цымбераў Р. М., 2022. — 232 с. : [8] с. іл.
ISBN 978-985-7303-13-7
У гэтай кнізе Іны Снарскай жывуць яе родныя, суседзі, сябры з вёсак яе маленства на Полаччыне. Кожны аповед напісаны сэрцам, з вялікай любоўю да сваіх герояў. Завяршае кнігу аповесць, прысвечаная памяці маці, яе няпростаму лёсу і каханню.
ЗМЕСТ Паглядзець
ЗАЧАРАВАНЫ СКАРБ. Аповесць
У ночы кароткая памяць.
Замест уступуБабуліна хустка з падпалінаміСястронкі
Баба Мура
Вайна
Два Іваны
Пра маму, кіно і чарнічнае варэнне
Валёнкі
Малочныя рэкі
Пакрыўдзілася
Пах алоўкаў
Жорны
На Вялікдзень сонца грае
Каса
Вочы сэрца
Іванька малодзенькі
Ахоўнік памяці
Тры мядзведзі
Апельсіны
Інвалідка
Першы верш
Мішкава гара
Пра каханне
Лазнік
Храпкі
Помста
Печ
Пуховая хустка з падпалінамі
Таямніца самаробнай шафыМой тата
Мару
Таямніца самаробнай шафы
Колькі можна чакаць?
Матэматыка
Няродная
Сэрца кветкі
Баба Маня
Баба Маня і дзед Іосіф
Зорны мост
Зачараваны скарб
Ці трэба баяцца навальніцыГолы чарльстон
Ці трэба баяцца навальніцы?
А снег ідзе
Панас Малёваны
Дзед Васіль і яго гармонік
Ваўкалака
А мне не балюча…
Земляное сонца
Баба Даша і дзед Васіль
Ігар, гугнявая Светка і баба Іваніха
Чароўная студня
Як мы гулялі ў вайну
Генік
Сястра і матуля
Вясна
Бэгэкі
У тумане
Цёмна
Лаўрэнцеўна
Яблык
У цемнаце пад чоўнам
Зіна
Пах бульбы
Дзверы
МАМА. Маленькая аповесць
ФРАГМЕНТ З КНІГІ Паглядзець
У ночы кароткая памяць. Замест уступу
Сёння мне прыснілася бабуля Матрона. Яна засцілала стол белым ільняным настольнікам, а я была шчаслівая, як у дзяцінстве. Час не спяшаўся, мы пра нешта размаўлялі, а мне думалася: як гэта цудоўна, што я такая дарослая, а бабуля яшчэ жывая… Нібыта сяджу ў нашай хаце за гасцявым сталом, абапершыся галавой на кулачкі, а час запаволіўся і загусцеў, — гутару з бабуляй… Сёння нам было б шмат пра што пагаварыць, ужо і сама бабуля, але так сябе ўспрымаць яшчэ не навучылася: здаецца, па-ранейшаму іду дарогамі дзяцінства, — што там за паваротам, якія дзівы-дзівосныя?..
Часам я задаю сабе пытанне: чаму ў бабулінай хаце мне было так добра, так светла і радасна? Нібы рай апусціўся на зямлю з усімі тымі белымі настольнікамі, вышыванымі ручнікамі, спарышом у двары, каровай Малышкай, якая волка і цёпла дыхае на далонь лугавымі кветкамі… Ляціць гэта ўсё цяпер па сёмым небе, і толькі ў снах праступаюць няўлоўныя абрысы таго дзіцячага раю, чуюцца родныя галасы, інтанацыі, словы, якія да раніцы забываюцца, бо начная памяць кароткая, як узмах крылаў ластаўкі. Прачнешся — і застаецца толькі празрысты лёгкі ўспамін-адчуванне, і хоць плач, хоць крычы, ужо не ўтрымаеш, пройдзе рай, як вада скрозь пальцы… Памяць новага дня, вярні мне тыя словы, што гаварыла баба Мура ў сне! На жаль, не паўторыць, пачнецца новы мой дзень, дзе самой сабе давядзецца быць пытаннем і адказам, дачкой, маці й бабуляй…
Кожны падарунак нясе ў сабе ахвяру. За падарункі дзяцінства мы плоцім немагчымасцю паўтарэння. Нельга вярнуцца ў тую першародную чысціню, ранішнюю свядомасць, тое шчырае захапленне светам, любоў да ўсяго жывога, у тое "ах", "няўжо", "гэта ж трэба"… У маленстве мы марым хутчэй вырасці, а калі вырастаем, нібы глухнем, слепнем, губляем вастрыню пачуццяў… "Чаму чарсцвее душа, бабуля? Няўжо гэткая цана за падарункі дзяцінства? А можа, гэта тая ахвяра, якая патрэбна, каб жыць далей?" — задаю пытанні, а бабуля маўчыць. Не, яна нешта гаворыць, толькі я не чую… Не чую, не магу ўспомніць… У ночы кароткая памяць.
"Зачараваны скарб" — аповесць, якая складаецца з караценькіх аповедаў. Галоўная гераіня — маленькая дзяўчынка, якой некалі была я сама, а цяпер, хоць і вырасла, у душы ёю засталася, і гэтая дарослая «я» таксама апавядае, часам знаходзіцца нібы за кадрам. Месца дзеі — вёсачка Сястронкі, дзе жылі мае бабуля з дзядулем па маці, а я дарастала да школы, Варонічы Полацкага раёна, дзе жыла мая бабуля па бацьку. Узгадваю і Запалоцце ў Полацку, час майго дашкольнага маленства… Гэта не традыцыйныя ўспаміны, ці, як цяпер модна гаварыць, зацемкі, не эсэ, не апавяданні ў звычайным разуменні, а сінтэз усяго гэтага. Тут праглядаюцца і элементы мастацкай публіцыстыкі з майго тэлевізійнага мінулага, калі пісала сцэнарыі да перадачаў, дакументальных фільмаў, брала інтэрв’ю як журналіст…
У "Зачараваным скарбе" жывуць мае родныя, суседзі, сябры, сустракаюцца і мастацкія персанажы, падзеі, якія ажывіла ўласнай фантазіяй. Ды як бы там ні было, кожны аповед напісаны сэрцам, з вялікай любоўю да маіх герояў. Вельмі хочацца, каб яны жылі не толькі ў маёй памяці ці ва ўяве, але і на старонках гэтай даматканай аповесці, дзе я размаўляю з роднымі, каго ўжо даўно няма, а вы зможаце пазнаёміцца з добрымі, шчырымі людзьмі, іхнім няпростым шчасцем. Магчыма, нейкай душы на небе стане ад гэтага трохі лягчэй.
