Запісы БІНіМ. №41

Больш выяваў

Націсніце, каб павялічыць

няма водгукаў

16.50 BYN

Памер: 145x200 мм

Вага: 850 г

Purchase

Няма на складзе

Гісторыя Мэмуары Публіцыстыка Альманах "Запісы БІНіМ"Эпісталярыі Жыцьцяпісы

Апісаньне

Запісы Беларускага Інстытуту Навукі й Мастацтва. №41: Навукова-папулярны альманах аб беларускай эміграцыі. — Belarusan Institute of Arts and Sciences: New York—Mіensk, 2019. — 818 с.

ISBN 978-0-9722020-8-4

Гэты том працягвае сэрыйнае выданьне ЗАПіСЫ, запачаткаванае ў 1952 г. Першыя 6 тамоў у 1952—1954 гг. выйшлі ў Нью-Ёрку; 5 наступных — у 1962—1970 гг. друкаваліся ў Мюнхэне. З 12-га (1974) да 24-га (1999) тому ЗАПіСЫ друкаваліся ў Нью-Ёрку. Ад 2002 г. ЗАПІСЫ — сумесны нью-ёркска-менскі праект.

Асноўная тэма гэтага тому альманаху — “О, Канада!”

Свежыя "Запісы БІНіМ": пра беларускую Канаду ў гісторыі і сучаснасці, Наталлю Арсенневу ды іншых (анонс 41-га тому альманаху ад Натальлі Гардзіенкі на Budzma.by)

ПРАДМОВА ІВОНКІ СУРВІЛЛЫ Паглядзець

ШТО МЫ ЗРАБІЛІ Ў КАНАДЗЕ
У 2018 годзе беларуская грамада ў Канадзе адзначала 70-я ўгодкі Згуртаваньня беларусаў Канады. Я была найстарэйшай сяброўкай Згуртаваньня на сьвяткаваньні й скарыстала з нагоды, каб прыпомніць новай хвалі нашай эміграцыі пра старэйшых, якіх нашая сям’я яшчэ пасьпела пазнаць, прыехаўшы ў Канаду ў 1969 г. Усе былі моцнымі патрыётамі зь дзьвюма мэтамі ў жыцьці: унутры захаваць нашыя мову й каштоўнасьці, “каб не памерці”, а навонкі даказаць сьвету, што Беларусь жыве, нягледзячы на неймаверныя высілкі Масквы, каб сьцерці яе з мапы сьвету.

Гэта было важна для ўсіх нас, і за першыя 50 гадоў існаваньня дыяспары было шмат зроблена. Новая хваля эміграцыі зь Беларусі знайшла ў Канадзе прытулак — Беларускі рэлігійна-грамадзкі цэнтар і яшчэ ладную колькасьць старэйшых, якія з радасьцю перадалі свае дасягненьні й абавязкі новапрыбылай моладзі. Як я казала на сьвяткаваньні 70-годзьдзя, мелі мы шмат шчасьця, бо новыя эмігранты хутка ўключыліся ў беларускае жыцьцё й дасюль Канада ёсьць адным з найбольш актыўных беларускіх асяродкаў у сьвеце.

Пра колькасьць зробленага ранейшай хваляй эміграцыі, аднак, ня ўсе новапрыбылыя ведаюць. І таму хачу выкарыстаць гэтую нагоду, каб пералічыць прынамсі тое, што памятаецца.

Безумоўна, не было такога году, каб усе плыні эмігрантаў не сьвяткавалі — звычайна вельмі ўрачыста — 25 Сакавіка й Слуцкі збройны чын. Адзначаліся ўсе вялікія даты нашай гісторыі: тысячагодзьдзе дзяржаўнасьці, пяць стагодзьдзяў Скарыны, угодкі ўсіх нашых вялікіх пісьменьнікаў. Арганізоўваліся Сустрэчы беларусаў Паўночнай Амэрыкі, выдаваліся й распаўсюджваліся беларускія кнігі, існаваў беларускі танцавальны гурток, кожную нядзелю адпраўляліся беларускія багаслужбы ў абедзьвюх таронтаўскіх беларускіх цэрквах, адбываліся выставы беларускіх мастакоў. Але пра гэта пераважна ўсе ведаюць.

Менш ведаюць і тут, і на Бацькаўшчыне пра тое, што было зроблена нашай невялікай грамадой, каб пазнаёміць зь Беларусьсю іншых канадыйцаў і рэшту сьвету. Гэтым і хацела б падзяліцца з чытачамі сёлетняга нумару “Запісаў”, прысьвечанага Беларускай Канадзе. Пералічваю падзеі з памяці безь ніякага парадку — ні храналягічнага, ні іншага (сьпіс не вычарпальны).

Дзьве вялікія навуковыя канфэрэнцыі (Квінс-унівэрсытэт у 1971 г. і Атаўскі ўнівэрсытэт у 1975 г.), прысьвечаныя беларускай тэматыцы. Выстаўка беларускага народнага мастацтва, арганізаваная супольна з Музэем чалавека ў Атаўскім унівэрсытэце (1975). Урачысты вечар Натальлі Арсеньневай у Атаўскім унівэрсытэце (1975). Выстаўка беларускага народнага мастацтва ў Гарадзкой бібліятэцы (Public Library) Атавы (1977). Беларускі бел-чырвона-белы сьцяг на гарадзкой управе 25 сакавіка ў Таронта. Удзел у Таронтаўскім фэстывалі CARAVAN у 1970-я гг., калі праз наш павільён “Miensk” праходзілі каля пяці тысячаў наведнікаў. Удзел у Атаўскім фэстывалі Бацькаўшчынаў (Homelands) — дзесяць разоў у 1980-я гг. Збор беларускіх экспанатаў для атаўскага Музэю чалавека. Арганізацыя выстаўкі “Аўтапартрэт” атаўскіх этнічных групаў у Музэі чалавека. Абарона канадыйскім прадстаўніцтвам беларускай мовы ў ISO ў 1980-я гг. Удзел на высокім узроўні ў 1980-я гг. у Канадыйскай этнакультурнай радзе, якая ўключала ўсе канадыйскія этнічныя групы — сем мільёнаў сябраў. Удзел на найвышэйшым узроўні (старшынства) у Моладзевай арганізацыі Канадыйскай этнакультурнай рады. Удзел у Шматкультурнай радзе міністра шматкультур’я Канады (1979). Прысутнасьць беларускай мовы на мапе моваў сьвету, выдадзенай накладам 400 000 экзэмпляраў Камісіяй дзяржаўных моваў Канады. Удзел у Днях Чорнай стужкі (угодках пакту Молатава — Рыбэнтропа). Удзел у арганізацыі і ў Галоўнай управе Шматкультурнай канфэрэнцыі жанчын Атавы. Удзел у канфэрэнцыі краінаў савецкага блёку ў парлямэнце Канады (1993). Прадстаўніцтва на шматлікіх чужых сьвяткаваньнях. Стварэньне й пятнаццацігадовае існаваньне Канадыйскага фонду дапамогі ахвярам Чарнобылю ў Беларусі, дзякуючы якому ўся Канада пазнаёмілася зь Беларусьсю. Было створана 42 аддзелы ад акіяну да акіяну. Канаду адведалі тысячы беларускіх дзетак. Сотні інтэрвію, дадзеных канадыйскім СМІ пра Беларусь і Чарнобыль. Сарганізаваныя дзясяткі спатканьняў у Атаве Генадзю Грушавому і крыху пазьней Зянону Пазьняку на чале дэлегацыі БНФ (1991). Перавоз Канадай у Беларусь двух самалётаў лекаў (1992). Усталяваньне Беларускага крыжа ў Мідлэндзе (Антарыё). Штогадовы ўдзел у Канадыйскай асацыяцыі славістаў, дзе былі прачытаны сотні дакладаў пра Беларусь у ангельскай мове. Пратэсты Канадыйскай асацыяцыі парлямэнтарыяў супраць зьбіцьця беларускіх дэпутатаў падчас галадоўкі ў Вярхоўным Савеце Беларусі ў 1995 г. Пышнае сьвяткаваньне 25 Сакавіка перад ратушай Таронта ў 2006 г. у прысутнасьці шматлікіх палітыкаў і гасьцей. Пратэст канадыйскага міністра замежных спраў падчас падзеяў у Беларусі пасьля выбараў у сьнежні 2010 г. Канцэрты “Яваровых людзей”. На канфэрэнцыі Канадыйскай асацыяцыі славістаў у Карлтонскім унівэрсытэце ў Атаве ў 2009 г. адбываліся адначасова й мастацкая выстава, і канцэрт “Яваровых людзей” і дуэту “Кантабіле”. Удзел, здаецца, два гады таму беларусаў у Таронтаўскім этнічным фэстывалі, дзе нашая група ішла пад белымі крыламі бусла.

Кожная з гэтых падзеяў вымагала тыдняў, а часам і месяцаў працы. Але кожная пасьпяховая акцыя прыносіла таксама вялікае задавальненьне. Жаданьне, каб Беларусь заняла пачэснае месца ў сям’і вольных народаў сьвету, апраўдвала ўсе высілкі.

ЗЬМЕСТ Паглядзець

Водгукі

Неабходны Лагін або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.

Раім паглядзець

Няпольская Польшча

Камусэла Томаш

У кнізе разглядаюцца гістарычныя пераемнасці і пярэрвы паміж даўняй Рэччу Паспалітай, міжваеннай Польшчай, Польскай Народнай Рэспублікай і сучаснай Польшчай. Як даводзіць аўтар, хоць у палітыцы памяці сённяшняя польская дзяржава падаецца натуральнай пераемніцай міжваеннай Польшчы як “другой рэспублікі” і даўняй Рэчы Паспалітай як “першай рэспублікі”, у рэальнасці яна ўвасабляе пераемніцу ПНР. Парадаксальна, але з перспектывы той польскасці, якая характарызавала даўнюю Рэч Паспалітую ў праўным, сацыяльным, культурным, этнічным і палітычным сэнсе, сённяшняя Польшча хутчэй не польская.

Беларускі Гістарычны Агляд. Том 29

Аўтары нумара: Miroslav Hroch, Аляксандр Доўнар, Раіса Зянюк, Robert Kołodziej, Сяргей Новікаў, Аляксандр Пагарэлы, Ryszard Radzik, Ірына Раманава, Генадзь Сагановіч, Віктар Якубаў.

Катынь, 1940 год

Урбан Томас

Катынская трагедыя пазбавіла жыцця тысячы польскіх афіцэраў і прадстаўнікоў інтэлігенцыі. У той час як іх сем’і марна шукалі сляды загінулых, Савецкі Саюз і нацысцкая Германія пачалі прапагандысцкую вайну, абвінавачваючы адзін другога. Томас Урбан рэканструюе падзеі Катынскага злачынства і спробы схаваць яго сляды, а таксама распавядае гісторыю пасляваенных і сучасных міждзяржаўных дачыненняў, у якіх Катынь па-ранейшаму адыгрывае вялікую ролю.