Раман. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2013.— 287 c.— (Беларуская проза ХХІ стагоддзя).
978-985-02-1463-8
У чарговую кнігу прозы Віктара Казько ўвайшоў аднайменны раман “Бунт незапатрабаванага праху”. У цэнтры ўвагі пісьменніка — мастацкае даследаванне драмы чалавечай душы на пераломе XX і XXI стагоддзяў, калі адной з найважнейшых функцый літаратуры з’яўляецца папярэджанне і прароцтва.Артыкул пра аўтара ў ВікіпэдыіФрагмент з кнігі Паглядзець
Ён узяў падушку і замёр на імгненне, прыслухоўваючыся, як шамаціць у смеццеправодзе за сцяною выкінутае кімсьці з суседзяў смецце. Нібы абяскрыленая птушка трапечацца ў вузкім і смуродным лазе. Адарваны ад усяго, што адбывалася звонку, падумаў, каму гэта прыспічыла займацца такой справай сярод ночы, адразу адчуў, як на яго тхнула цяжкім, застаялым дыханнем той трубы, мімаволі сцепануў плячыма, нібыта прайшоў праз яе пашчу, праз гады назапашанае, змрочнае і важкае павуцінне. Адчай быў такі безвыходна халодны, непраглядна чорны, што ён вымушаны быў з усяе моцы, аж да вясёлкавага ззяння, заплюшчыць вочы.
Але чорная заслона не спала з вачэй і тады, калі зноў іх расплюшчыў, прымусіў сябе прыгледзецца і прыслухацца да таго, што адбываецца навокал. Святла ў пакоі хапала, каб бачыць абрысы таго, што ў ім было. 3 панадворку пакаянна, як засмучаны журавель, цікаваў за ім вулічны ліхтар, святло якога скрозь няшчыльна захінутыя фіранкі коса падала ў спальню, разразаючы яе на дзве няроўныя часткі. У вузкім і вострым, як лязо нажа, промні таго святла якраз і стаяў ён, узбуджаны, наэлектрызаваны глухім пошумам ужо заснулага горада, далёкім раскацістым фукатам заводскай пагрузкі, амаль нячутнай, маўкліва затоенай удзень, такім жа нячутным шапаценнем лістоты, гарбатай і ямістай дарогі, якая нервова пульсавала, гарачкава асветленая фарамі аўтамабіляў, што зрэдку праносіліся па ёй. Колы аўтамабіляў то праляталі над шчарбатымі выбоінамі, то з размаху бухалі ў ваду, пакінутую дажджом, які прайшоў яшчэ па святле, вырываліся з яе, крышачы асфальтавыя закрайкі. I яму здавалася, што там, на двары, у зарасніках калючага глогу, якім ахаваны пад’езд, енчыць і ўсхліпвае шчанё.
Скруха і адчай раздзіралі і крышылі яго з той жа сілай, з якой машыны на двары выраўноўвалі, уплішчвалі ў асфальт усё жывое, што выпаўзала са сваіх сховішчаў на святло ліхтароў, на месячнае святло. Ён адной рукой яшчэ мацней прыціснуў да сябе падушку, нібы спрабаваў ёй захінуцца, абараніцца, другой — пацягнуўся да коўдры, рыўком сцягнуў яе з ложка. Падалося нават — разам з жонкай. Так імкліва і гнеўна-натапырана яна падхапілася, нібы не коўдру, а скуру з яе здзёр.
— Ты куды? Ты што? — пакрыўджана і прыглушана ўскрыкнула жонка непаслухмянымі, прыпухлымі са сну губамі.
— Спі! — са зразумелай толькі яму нянавісцю выдыхнуў ён.
— Не пушчу, нікуды цябе з хаты не пушчу. Не прыдумляй сабе нанач чаго не трэба.— Аберуч ухапілася яна за рог коўдры. Ухапілася з усяе моцы, скінуўшы з сябе рэшткі сну. Ён здзівіўся яе ўчэпістасці.
Хвіліну-другую яны змагаліся за коўдру, нібы гулялі ў перацягванне каната, кланяючыся замацаваным на сцяне злева каля ўзгалоўя ложка Тумановым абрысам — вырабам гуцульскіх дойлідаў — “чоловика» і “молодиці”, якія, нібы іканастас, былі ярка аздобленыя і размаляваныя, узятыя ў драўляную з паленнем асадку. 3 таго ж, левага боку, з паўзмроку ім таксама кланялася грувасткая шафа, да самай столі няроўна застаўленая кніжкамі. Гойдаліся на сцяне жаночы і мужчынскі цені, чуўся спалоханы трэск нітак коўдры, што рвалася па шве, перарывістае дыханне абаіх. Ды клубамі плыў пыл па-над беллю накрухмаленых прасцірадлаў, нябачны ўдзень, высветлены цяпер прывідным святлом месяца і вулічных ліхтароў.
— Што ты выдумляеш, калі толькі кінеш мяне са свету зводзіць? — малітоўна і завучана гучаў голас жанчыны.— Госпадзі, за што мне такія пакуты...
— Болей я цябе не буду мучыць. Клянуся… — Пры гэтых словах мужчыны ліхтар за акном тройчы міргнуў і патух…
