Раман. — Вільня: Logvino literatūros namai, 2014. — 250 с.
© Талстоў Аляксей Сяргеевіч, 2014
© 34mag.net, 2014
© Logvino literatūros namai
ISBN 978-609-8147-21-6
Аляксей Талстоў апошнія пяць гадоў значную частку свайго часу глытаў пыл дарог Паўднёва-Усходняй Азіі разам з такімі ж, як ён, прафесійнымі даўншыфтарамі з усяго свету. Рэйвы, украінскія казакі-будысты, бежанцы з Самалі, індыйскія бармены, халодныя гатэлі ды бясконцыя размовы пад піўко да світання — фантастыка для дамаседа і звыклы побыт для валацугі. Гэты раман Талстова — гэта медытатыўнае разважанне бэкпэкера, які калісьці сарваўся за прыгодамі ды так і не вярнуўся да “нармалёвага”, звыклага для большасці жыцця.
“Валацугі” — лэвэл-ап без падрыхтоўкі для інфантыльных летуценнікаў, песня пра своеасаблівы дарожны аскетызм, калі невядомае заўтра прымушае моцна цаніць тое, што маеш сёння. Зрэшты, гэта гімн вялікаму свету, дзе ўсе межы пралягаюць толькі ў галаве і да якога варта дакрануцца кожнаму, хто хоча пазнаёміцца з сабой.
“Валацугі” дхармы. Артыкул пра аўтара на 34MAG.NETЗЬМЕСТ Паглядзець
1. Гаракпурскі гатэль
2. Дарога на Патну
3. Сустрэча з Кэці ў Лумбіні
4. Джамал вяртаецца з трэку. Бойка ў бары
5. Дарога на Патну 2
6. Афіцыйная роспач Сур'і
7. Шпацыр па раёне. Чытўанскі псэўдажыгала
8. Аўтастанцыя Мітапур
9. Вечаровыя працэдуры
10. Украінцы ў цягніку
11. Кэці ў КТМ. Абкіслочаны Луні
12. Джоні й Мары. Фулмун-паці на Парадайзе
13. Патна-Раксаўл
14. Зборы на транс
15. Мары ў паліцыі
16. Малы Філ
17. Раніца на памежжы
18. Фрэдзі едзе на ровары
19. Сапсаваная вечарынка
20. Вызваленьне Сур'і
21. Біргандж — КТМ
22. Горад і новыя ўцёкі
23. Маруцьці сканчае сэзон. Хуан у аэрапорце
24. Гарачая вада і тэлевізар
Фрагмэнт з кнігі Паглядзець
2. ДАРОГА НА ПАТНУ
За вакном зусім сьцямнела. Аўтобус каціў на поўнач ужо каля чатырох гадзінаў. У дарозе ноч прыходзіць нечакана, і нічога не застаецца, як у нейкі момант прыняць яе. Дзьверы бразгаталі, дый ня толькі дзьверы. Здавалася, аўтобус увесь складзены з гэтага мэталічнага шуму, аніводная дэталь не прыкручаная як сьлед. Дзяржаўныя аўтобусы заўжды ў такім стане — гэта мне паведаміў перад паездкай хлопец, які кіраваўся на Сікім. Ён сядзеў цяпер за маёй сьпінай. Можа, слухаў плэер, можа, спаў. Падчас прыпынкаў ён на кепскай ангельскай нахвальваў свой горны штат і ігнараваў пытаньні, якіх не разумеў, нават калі я паўтараў іх двойчы. Дзіўная рыса. Зрэшты, нашыя канвэрсацыі не былі шматслоўнымі.
— Мне не падабаецца ў Індыі. Там усё вельмі брудна. У нас у Сікіме чыста. Вельмі добра. Няма сьмецьця. Ніхто ня стане сцаць пасярод вуліцы, у нас іншыя людзі. А тут, ты паглядзі. Столькі праблемаў... Ведаеш чаму? Таму што вельмі брудна. Таму і карупцыя і галеча... Вельмі шмат праблемаў, — хлопец прамаўляў гэта і на твары адлюстроўвалася нейкая гідлівасьць, раздражненьне й пагарда. Я ніколі ня быў там, адкуль ён паходзіў, чуў шмат добрага, але сам так і не дабраўся. Можа й сапраўды калі пазьней заеду. Зрэшты, пра падарожжы, карупцыю ці маляўнічыя краявіды я тады зусім ня думаў. Было папросту пляваць. Недзе траціну пасажыраў гэтага разьбітага аўтобуса складалі сікімцы, збольшага мужчыны рознага веку, дзьве ці тры бабці, дзеці. Некалькі сем’яў, астатнія манахі. Яны ўсе зьбіраліся перасесьці на вечаровы цягнік і саскочыць недзе ў Сілігуры ці дзе яшчэ. Празь дзень, максымум два, яны вернуцца дамоў, да сваякоў або ў кляштары, куды заўгодна, дзе іх сустрэнуць зь цеплынёй і павагай, як заўжды сустракаюць пілігрымаў. Яны вымыюцца, адпачнуць з дарогі, а пасьля, увечары, будуць распавядаць гісторыі, дзяліцца ўражаньнямі, сьціскаючы ў рукох шклянку гарачай гарбаты. Яны вернуцца ў свае ўтульныя кантэксты і зноўку зажывуць якаснымі, надзейнымі жыцьцямі, азначаныя судачыненьнем з сакральным. Вера — тое, што дапаможа ім годна пратрымацца яшчэ нейкі час.
Так, гэта вельмі нагадвала зайздрасьць, усьвядомленую і ад таго яшчэ больш камічную. Неяк, шмат гадоў таму, калі я быў крымскім галазадым хіпачком, на пляжы ў Лісцы адзін сівы дрэдлаты растапанк з адсутным позіркам скардзіўся мне на тое, што яму вельмі хочацца дамоў, але дому ён ня мае. Тады ўсе былі п’яныя і накураныя — хто пад кашай, хто пад дурманам, хто пад таблеткамі, — ці мала яшчэ што зьвярзеш. Але чамусьці гэты захутаны ў брудныя ад пяску й солі прасьціны чалавек мне запомніўся. Не магу сказаць, што, едучы ў гэтым аўтобусе, я сам хоць у якой ступені атаесамляў сябе зь ім, але добра памятаю, што прыгадаў тую сустрэчу. Абводзіў позіркам пасажыраў і, сапраўды, нешта накшталт лёгкай зайздрасьці пачынала тачыць розум. Хутчэй за ўсё яшчэ і ад таго, што пэрспэктывай на бліжэйшую ноч быў той самы ірваны сон у начным аўтобусе да Раксаўла, на які мне трэба было перасесьці празь некалькі гадзін, а пасьля яшчэ паўдні цягнуцца ў цесным джыпе па горнай дарозе. “Ну, калі ты тут, значыцца табе па кайфу такое жыцьцё”, — але на самой справе я сумняваўся.
Быў дзень Сарасваці, багіні ведаў. З усімі акалічнасьцямі. Па ўзбочынах, дзе на грузавых рыкшах, дзе на прычэпах, а дзе й папросту на вазах, мясцовыя перавозілі культавыя статуі, зробленыя з гліны й саломы. Зазвычай побач стаялі некалькі хлопчыкаў і прытрымлівалі іх. Твар Сарасваці быў закрыты кавалкам паперы або цэляфанам, твары дзяцей поўніліся ўсьведамленьнем сваёй адказнасьці за бясьпечнасьць дастаўкі. Столькі сур’ёзнасьці было ў іхных позірках, столькі ўпэўненасьці ў рукох, я мог толькі зьдзіўляцца гэтай адданасьці рытуалу, такой нехарактэрнай для большасьці маіх знаёмых. Напэўна, нам ужо ніколі не пазбыцца гэтага невыноснага скепсісу, зь якім адукаваны прагматык глядзіць на простага, нармальнага чалавека, нашчадка сваёй культуры, узгадаванага ёй, няздольнага існаваць па-за яе межамі. Парадаксальнае сьвята, яно ўсім нашым пошукам ісьціны, усім навуковым тэорыям, падмацаваным экспэрымэнтамі, артыкуламі, канфэрэнцыямі, дысерамі дае простага і надзейнага высьпятка. Міжволі адчуваеш сябе старым пердуном на моладзевай вечарынцы, дзе ўсе яшчэ вераць і любяць і дзе ўсе твае лягічныя заключэньні выглядаюць нейкім нудным маразмам незадаволеных пэнсіянэраў...
