Кніга прозы. — Мінск: Кнігазбор, 2014. — 272 с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў “Кнігарня пісьменніка”, выпуск 54).
ISBN 978-985-7089-89-5.
У кнігу выдатнага майстра беларускай прозы Анатоля Кудраўца ўвайшлі выбраныя апавяданні і аповесць, якія раскрываюць змястоўнае багацце, стылістычную каларыстыку і грамадзянскую актуальнасць яго прозы.
“Ён сярод нашага брата пісьменьніцкага вызначаўся тым, што надаваў значэньне ня столькі сваёй асобе, колькі непасрэдна сваёй справе. Ён быў пісьменьнік, які любіў ня столькі сябе ў літаратуры, колькі любіў у літаратуры, у сваіх кнігах, у творчасьці сваёй свайго галоўнага героя. А галоўны герой яго — крэўны, карэнны беларус”. (Анатоль Вярцінскі)ЗМЕСТ Паглядзець
Зязюля пракукуе заўтра
Смерць нацыяналіста. Апавяданне
Бацька
Каця і Балабончык
Баёк
Успамін пра шэршня. З дзённіка несучаснага чалавека
Жулік
Мікола вярнуўся
Елачка
Летні сон па дарозе дамоў
Развітанне. Аповесць
Пра аўтара Паглядзець
Анатоль Кудравец (1936—2014) нарадзіўся ў вёсцы Аколіца на Клічаўшчыне. Скончыў Слуцкую педагагічную вучэльню. Кароткі час настаўнічаў у Віркаўскай сямігадовай школе Клічаўскага раёна. Пасля заканчэння факультэта журналістыкі БДУ працаваў на Беларускім радыё, літсупрацоўнікам газеты “Літаратура і мастацтва”, рэдактарам выдавецтва “Беларусь”, доўгі час узначальваў часопіс “Нёман”.
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя Якуба Коласа (1986), літаратурнай прэміі часопіса “Дзеяслоў” “Залаты апостраф”(2012).
Аўтар кніг прозы “На зялёнай дарозе”, “Раданіца”, “Зімы і вёсны”, “Сачыненне на вольную тэму”, “Смерць нацыяналіста”, “За дальнім прычалам” і іншае.
Фрагмент з кнігі Паглядзець
“…Спектакль скончыўся позна. Мы пеша ішлі па начным горадзе. Атмасфера тэатральнай дэкарацыі нібы выйшла сюды, на начныя вуліцы. Цішыня, тайна ценяў, напружанае чаканне невядомага. Доўга маўчалі. Першы загаварыў Віктар.
— Ведаеш, якую беларускую оперу я хацеў бы паслухаць? Оперу пра выгнанніка. Чалавека выгналі з роднай хаты, з роднай зямлі ў далёкі чужы свет. Ён бадзяецца як непрыкаяны, яму цяжка, яму балюча, яму крыўдна. З яго здзекуюцца, з яго пацяшаюцца — за яго прастату, за яго словы, за яго мову. За яго працавітасць, за гатоўнасць рабіць любую работу. Ён цягавіты, ён мужыкаваты. Ён усё церпіць, ён усё сцерпіць, бо ў душы ў яго жыве мара, надзея: ён чакае таго дня, калі зможа вярнуцца дамоў. Гэта мара дае яму сілы вытрымаць усё. І вось настае той жаданы дзень. Ён збіраецца ў далёкую дарогу — дарогу дамоў. Я чую гэтыя мажорныя акорды, за якімі і боль, і трывога, і слёзы. Яго спрабуе не пусціць, хоча ўтрымаць там жанчына. Яна кахае яго, яна шкадуе яго і просіць, каб ён застаўся. Яна прадчувае тыя беды, што чакаюць яго, яна ведае, што яму там будзе цяжка, а сама яна не можа пакінуць сваю радзіну, сваіх блізкіх. Але і ён не можа застацца там. Ён вяртаецца дамоў. І што сустракае яго? Першы ўдар: яго радня не прызнае яго. Радня думае, што ён прыйшоў, каб выгнаць іх з хаты, з якой некалі выгналі яго і ў якой пасяліліся яны і жывуць цяпер. І ўжо нібыта ён вінаваты, што вярнуўся дамоў. Не прызнае яго і каханая жанчына. Некалі ён пакінуў яе малой дзяўчынкай, аб ёй былі яго мары ўвесь гэты доўгі час. “Ты ж мая, ты ж мая перапёлачка…” Яна была яго перапёлачкай, яна клікала яго праз ночы і гады. Але яго сустракае не маленькая перапёлачка, а стомленая жыццём жанчына. Яна чакае дапамогі, яна шукае спакою. Ён можа дапамагчы, але даць спакою не можа. Што яму рабіць, куды ісці далей?.. Гэта драма жыцця, трагедыя душы. Калі б падаць яе праз музыку, праз слова!.. У музыцы яе мог бы асіліць Туранкоў. Праўда, яго ўжо няма. А ў паэзіі?.. Куляшоў? Надта сухі. Танк? Надта мяккі. Вось такую оперу я хацеў бы паслухаць. Такую оперу хацеў бы паслухаць і я. Я пазіраў на Віктара, чуў яго гарачыя словы, і мне здавалася, што такая опера ўжо ёсць, што неўзабаве яе можна будзе паслухаць…”
(З апавядання “Смерць нацыяналіста”)
