Культурная геаграфія

няма водгукаў

Церашковіч Павел

15.00 BYN 23.00 BYN

Памер: 145x200 мм

Вага: 275 г

Purchase

Абраны варыянт адсутнічае на складзе. Калі ласка, абярыце іншы варыянт.

Выдавец Колас Зміцер Публіцыстыка Навукова-папулярная літаратура Культуралёгія Церашковіч Павел

Апісаньне

Культурная геаграфія: нарысы / Павел Церашковіч. – Мінск: Выдавец Зміцер Колас, 2018. — 188 с. [іл.].

ISBN 978-985-23-0040-7.

Кніга вядомага беларускага навукоўца, спецыяліста ў галіне культурнай антрапалогіі і нацыянальнай гісторыі Паўла Церашковіча прысвечаная адносна малавядомай ў Беларусі навуковай дысцыпліне, якая даследуе ўзаемадзеянне разнастайных формаў і вынікаў чалавечай дзейнасці і геаграфічнай прасторы. Увага сфакусаваная на праявах адзінства і разнастайнасці чалавецтва ў гістарычнай і геаграфічнай перспектыве. У глабальным кантэксце разглядаюцца і шмат якія аспекты традыцыйнай культуры беларусаў. Тэкст заснаваны на курсе лекцый, які аўтар на працягу 20 гадоў чытаў у Беларускім дзяржаўным і Еўрапейскім гуманітарным універсітэтах. Выданне ілюстраванае картамі, схемамі, фотаздымкамі.

ЗМЕСТ Паглядзець

УСТУП Паглядзець

Культурная геаграфія гэта навуковая дысцыпліна, якая даследуе ўзаемадзеянне разнастайных формаў і вынікаў чалавечай дзейнасці і геаграфічнай прасторы. Яе можна прадставіць як форму спалучэння ведаў геаграфіі фізічнай, з аднаго боку, і культурнай антрапалогіі, этналогіі, культуралогіі, рэлігіязнаўства, з другога.

Вытокі культурнай геаграфіі часта звязваюць з Фрыдрыхам Ратцэлем, аўтарам вядомай працы «Антропагеаграфія» (1882), якога ў роўнай ступені лічаць і географам, і антраполагам (этнолагам). Менавіта ён распрацаваў паняцце ландшафту як месца ўзаемадзеяння чалавека і прыроднага асяроддзя. У 1920-1930-х гг. лідарам культурнай геаграфіі становіцца прафесар Універсітэта ў Бёрклі – Карл Заўэр, які даследаваў якім чынам людзі ствараюць культурны ландшафт і як ландшафт, са свайго боку, уплывае на паводзіны і культуру народаў. Падобныя сюжэты ў той жа час вывучаў рускі этнограф, стваральнік канцэпцыі этнасу Сяргей Шыракагораў.

Развіццё новых кірункаў сацыяльнай тэорыі ў заходняй інтэлектуальнай прасторы (посткаланіяльных даследаванняў, постмадэрнізму і постструктуралізму) прывяло да ўзмацнення ўласна гуманітарнага пачатку і ўтварэння ў 1980-х гг. так званай «новай культурнай геаграфіі». У сваіх метадах інтэрпрэтацыі куль-туры яна зноў наблізілася да культурнай і сацыяльнай антрапалогіі. Ландшафт яе прадстаўнікамі разглядаўся не як простае адлюстраванне культуры, а ў якасці аб'екта, што меў сімвалічнае значэнне, сэнс якога неабходна разумець у сацыяльным і гістарычным кан-тэксце. Даследаванні будаваліся з фокусам на культурнай палітыцы разнастайных сацыяльных групаў. «Культурны паварот» у культурнай геаграфіі прыцягнуў увагу да праблем рэпрэзентацыі культуры ў сродках масавай інфармацыі, мастацтве, культурнай спадчыне, модзе, харчаванні і г. д. Пры гэтым узмацнілася ўзаемадзеянне з такімі традыцыйнымі галінамі геаграфічных ведаў як эканамічная і палітычная геаграфія. Лічыцца, што на сённяшні дзень культурная геаграфія з'яўляецца адным з найбольш дынамічных і перспектыўных напрамкаў сацыяльнай геаграфіі.

У Беларусі, на жаль, культурная геаграфія яшчэ не склалася ў якасці цэласнай з'явы. Ёсць толькі некалькі асобных публікацый якіх з пэўнай доляй умоўнасці можна аднесці да гэтага напрамку. Сярод іх вучэбная праграма факультатыўных заняткаў «Геаграфія культуры Беларусі», створаная выкладчыкам Магілёўскага ўніверсітэта Ігарам Шарухам, а таксама працы вядома беларускага этнографа Віктара Цітова, якія шмат у чым закранаюць праблематыку культурнай геаграфіі, у тым ліку ўтварэнне культурнага ландшафту. Аднак усе гэтыя спробы абмежаваныя тэрыторыяй Беларусі.

Існуе вялікая патрэба ва ўласна беларускім асэнсаванні культурнай геаграфіі ў глабальным кантэксце. Гэта тычыцца не толькі самой сферы даследаванняў, але і выкладання геаграфіі ў школе. Звесткі аб культурнай разнастайнасці чалавецтва, якія дае школьны курс, фрагментарныя, заснаваныя на састарэлых тэарэтычных схемах і часцяком проста недаравальна памылковыя. Сваім аб'ёмам яны значна саступаюць фізіка-геаграфічнай і эканамічнай інфармацыі, не звязаны з ёю лагічнымі сувязямі. А між тым геаграфія фактычна адзіны школьны прадмет, які можа і павінен фармаваць адэкватныя ўяўленні аб адзінстве і культурнай разнастайнасці чалавецтва. Ва ўмовах няспыннага пашырэння глабалізацыі, павелічэння міжнацыянальных кантактаў і ўзаемадзеяння патрэба ў іх будзе толькі ўзрастаць.

Сучасная практыка выкладання культурнай геаграфіі ў свеце не мае нейкага канону, дакладнай ці нават прыблізнай схемы зместу дыдактычнага матэрыялу. Кожны аўтар прапаноўвае сваё бачанне, заснаванае хутчэй на аналізе канкрэтных даследчыцкіх праектаў, чым на абагульненні ведаў. Гэтая кніга з'яўляецца прыкладам культурна-антрапалагічнага бачання культурнай геаграфіі, адаптаванага, напрыклад, для вывучэння курсу вучнямі старэйшых класаў гімназій і ліцэяў.

Водгукі

Неабходны Лагін або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.

Раім паглядзець

На што хварэў Скарына

Сарока Мікалай

Францішак Скарына — адна з самых вывучаных і разам з тых адна з самых загадкавых асобаў у беларускай гісторыі. Волат еўрапейскага Рэнесансу, арыгінальны мысляр і мастак… Мы многае ведаем пра Скарыну, але ў ягонай біяграфіі ўсё яшчэ застаецца шмат прагалаў і неразгаданых таямніц.

зьніжка

Наша крыжаванка

Багдановіч Вікторыя

Ткацкія ўзоры, змешчаныя ў гэтай кнізе, зусім не выпадковыя. Кожны з іх узяты з рэальных прыкладаў нацыянальнага традыцыйнага мастацтва. Аднак іх фрагментарнасць, незавершанасць мусіць нагадаць нам пра тое разбурэнне, якое цягам стагоддзяў перажывала нашая спадчына, традыцыя і культура і якое візуальна можна ўявіць так, быццам моль аб’ела тканае палатно. Незапоўненыя клеткі крыжаванкі – гэта “дзірачкі” ў посцілцы, якую можна “адрамантаваць” (“зацыраваць”), упісаўшы туды правільныя адказы.

Вітаўты і Вітарты

Мікус Алесь

Кніга прысвечаная рэканструкцыі аўтэнтычных тутэйшых двухасноўных імёнаў старабалцкага тыпу на грунце антрапанімічных і тапанімічных звестак (прозвішчы, геаграфічныя назвы). Для сучаснай рэнавацыі прапанавана 180 двухасноўных імёнаў (у тым ліку для жаночага называння), для кожнага з іх падаюцца структурныя паралелі (больш за 2 000 іменных адзінак). Апроч асноўнага матэрыялу старых метрыкаў, багата скарыстана звестак з масіва старапрускіх імёнаў, з сучасных літоўскіх і латышскіх прозвішчаў.