Спеў пра Майго Сіда

няма водгукаў

37.50 BYN

Памер: 145x200 мм

Вага: 295 г

Purchase

Абраны варыянт адсутнічае на складзе. Калі ласка, абярыце іншы варыянт.

Пераклады Паэзія Сусьветная клясыка Выдавец Цымбераў Раман Пераклады Лявона Баршчэўскага Пераклады Якуба Лапаткі

Апісаньне

Спеў пра Майго Сіда / пераклад са стараіспанскай Якуба Лапаткі, Лявона Баршчэўскага. – Мінск: Раман Цымбераў, 2025. – 200 с.

ISBN 978-985-7334-41-4

ПРА ПЕРАКЛАД Разгарнуць

Класічны твор іспанскага гераічнага эпасу пад назвай «Спеў пра Майго Сіда» быў складзены невядомым аўтарам у XII стагоддзі, але дайшоў да нас у пашкоджаным спісе з 1307 г. Галоўны яго герой – рэальная гістарычная асоба, Радрыга (Руй) Дыяс, адважны ваяр і мудры правадыр, які атрымаў ад сваіх праціўнікаў, мусульман-маўраў, мянушку Мой Сід («гаспадар»).

Першы пераклад твора на беларускую мову, зроблены з мовы арыгінала, ствараўся аўтарам перакладу «Калевалы» Якубам Лапаткам (1944–2024), але не быў ім завершаны. Рэшту твора пераклаў Лявон Баршчэўскі, які адрэдагаваў увесь тэкст і падрыхтаваў неабходныя дадаткі да яго.

ЗМЕСТ Разгарнуць

УСТУПНАЕ СЛОВА (ФРАГМЕНТ) Разгарнуць

Якуб Лапатка
«Спеў пра Майго Сіда» – самы вядомы іспанскі ананімны твор, у якім апісваюцца здзяйсненні славутага Сіда Кампеадора (Rodrigo Díaz de Vivar el Campeador). Сід Кампеадор – постаць гістарычная – праславіўся сваімі подзвігамі падчас Рэканкісты – Адваявання зямель Іберыйскай паўвыспы ад мусульманскіх захопнікаў. Цікаўны чытач можа заўважыць, калі было Адваяванне, дык спачатку павінна было адбыцца Заваяванне. Сапраўды, заваяванне было. У 711 годзе войска мараканскіх бербераў-мусульман пад камандай палкаводца Та́рыка ібн Зіяда пераправілася праз Гібралтарскую пратоку ў самымвузкім яе месцы, маючы за арыентыр белую скалу вышынёй 426 метраў. Пазней скала і месца атрымалі назву «Джаба́ль Та́рык» – Гара Та́рыка. У еўрапейскім вымаўленні «Джаба́ль Та́рык» ператварылася ў Гібралтар з варыяцыямі ў розных еўрапейскіх мовах: [Джыбралтар, Жыбральтар, Хібральтар]. Менавіта адтуль пачалося заваяванне Іспаніі мусульманамі. Аб прычынах гэтай вайны існуе шмат раман тычных песень, рамансэра і легендаў. Паводле адной з іх усё было так. Валадар горада Сеуты граф Юліян (Don Julián, Conde de Ceuta) паслаў сваю юную дачку Фларынду ла Кава ў Таледа да двара караля Радрыга (варыянт Ро́дэрых; ісп. Rodrigo; лат. Rodericus), каб тая навучылася шляхетным манерам ды атрымала належнае выхаванне. Кароль Радрыга з першага погляду запаліўся нястрымнай пажадай. Але цнатлівая дзяўчына адкідала ўсе заляцанні закаханага караля: нават адмовілася ад прапановы стаць каралевай Таледа. Кароль Радрыга болей не мог трываць і ўзяў дзяўчыну гвалтам. Ла Кава (як ні дзіўна, а па-арабску гэта значыць «распусная жанчына») змоўчала, але паслала вестачку свайму бацьку. У Сеўту прывезлі багатыя дарункі графу Юліяну ад дачкі з Таледа. Сярод іх граф знайшоў тухлае яйка і адразу ж зразумеў, што́ здарылася пры двары караля Радрыга. Ён пакляўся адпомсціць гвалатаўніку страшнаю помстай і звярнуўся па дапамогу да мусульманскага валадара Магрыба халіфа Мусы ібн Нусайра. Той пагадзіўся дапамагчы абражанаму бацьку ў справядлівай помсце нягодніку і паслаў войска ў Іспанію. У бітве каля ракі Гуадалетэ 19 ліпеня 711 года войска мусульман перамагло візіготаў караля Радрыга. Канец жа караля дагэтуль выклікае сумневы і спрэчкі. Хоць найболей рэлістычны – гэта смерць у бітве. Аднак, рэалізм – гэта нудна і маркотна. Таму канец апошняга візігоцкага караля Іспаніі, дзякуючы вялікай колькасці рамансэра і легендаў, ахутаны змрокам таямніцы. Нібыта адданыя людзі ўратавалі караля і завезлі смяротна параненага Радрыга ў партугальскі гарадок Візэу, дзе яго і пахавалі. Там дагэтуль ёсць надмагільны камень з надпісам «Hic requiescit Rodericus ultimus Rex Gothorum» – «Тут спачывае Радэрыкус, апошні кароль готаў». Існуе і страшнейшая, але, з гледзішча народа, больш справядлівая версія гібелі караля-гвалтаўніка. Нібыта паранены кароль, гнаны згрызотамі сумлення, зайшоў далёка ў горы і там знайшоў прытулак у нейкага святога пустэльніка. Той выслухаў пакаянне і параіў каралю легчы ў яму са змеямі, каб заплаціць поўны кошт за свае правіны і пазбавіцца ад смяротных пакутаў. Кароль паслухаўся і лёг у яму з двухгаловым змеем...

(канец фрагменту)

ПЕСНЯ ПЕРШАЯ. ВЫГНАННЕ (ФРАГМЕНТ) разгарнуць

Водгукі

Неабходны Лагін або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.

Раім паглядзець

(З)начныя даследаванні

Гомрынгер Нора

Кніга паэзіі і выбраных эсэ сучаснай нямецкамоўнай аўтаркі Норы Гомрынгер выходзіць па-беларуску ўпершыню і, безумоўна, прыцягне чытацкую ўвагу сваёй паэтычнай неардынарнасцю і выбітнасцю.

Цынік на прагулцы. Выбраныя вершы

Лец Станіслаў Ежы

Станіслаў Ежы Лец (1909–1966) – знакаміты польскі лірык, сатырык, празаік і аўтар афарызмаў. Чытачам усяго свету добра вядомыя яго «Непрычасаныя думкі». У кнігу «Цынік на прагулцы» ўвайшлі найлепшыя вершы і фрашкі з дванаццаці зборнікаў паэта ў беларускіх перакладах Андрэя Хадановіча.

Выбраная лірыка

Поццы Антонія

Антонія Поццы (1912–1938) – выдатная італьянская паэтка, якая пры жыцці не апублікавала ніводнага верша. Першы яе паэтычны зборнік выйшаў толькі пасля яе трагічнай смерці. У прадмове да другога выдання зборніка адзін з найбуйнейшых італьянскіх паэтаў ХХ ст., нобелеўскі лаўрэат Эўджэніа Мантале назваў яе «адзінай сапраўднай жанчынай-паэтам, якую бачыла Італія ў дваццатым стагоддзі».