Спеў пра Майго Сіда

няма водгукаў

37.50 BYN

Памер: 145x200 мм

Вага: 295 г

Purchase

Абраны варыянт адсутнічае на складзе. Калі ласка, абярыце іншы варыянт.

Пераклады Паэзія Сусьветная клясыка Выдавец Цымбераў Раман Пераклады Лявона Баршчэўскага Пераклады Якуба Лапаткі

Апісаньне

Спеў пра Майго Сіда / пераклад са стараіспанскай Якуба Лапаткі, Лявона Баршчэўскага. – Мінск: Раман Цымбераў, 2025. – 200 с.

ISBN 978-985-7334-41-4

ПРА ПЕРАКЛАД Разгарнуць

Класічны твор іспанскага гераічнага эпасу пад назвай «Спеў пра Майго Сіда» быў складзены невядомым аўтарам у XII стагоддзі, але дайшоў да нас у пашкоджаным спісе з 1307 г. Галоўны яго герой – рэальная гістарычная асоба, Радрыга (Руй) Дыяс, адважны ваяр і мудры правадыр, які атрымаў ад сваіх праціўнікаў, мусульман-маўраў, мянушку Мой Сід («гаспадар»).

Першы пераклад твора на беларускую мову, зроблены з мовы арыгінала, ствараўся аўтарам перакладу «Калевалы» Якубам Лапаткам (1944–2024), але не быў ім завершаны. Рэшту твора пераклаў Лявон Баршчэўскі, які адрэдагаваў увесь тэкст і падрыхтаваў неабходныя дадаткі да яго.

ЗМЕСТ Разгарнуць

УСТУПНАЕ СЛОВА (ФРАГМЕНТ) Разгарнуць

Якуб Лапатка
«Спеў пра Майго Сіда» – самы вядомы іспанскі ананімны твор, у якім апісваюцца здзяйсненні славутага Сіда Кампеадора (Rodrigo Díaz de Vivar el Campeador). Сід Кампеадор – постаць гістарычная – праславіўся сваімі подзвігамі падчас Рэканкісты – Адваявання зямель Іберыйскай паўвыспы ад мусульманскіх захопнікаў. Цікаўны чытач можа заўважыць, калі было Адваяванне, дык спачатку павінна было адбыцца Заваяванне. Сапраўды, заваяванне было. У 711 годзе войска мараканскіх бербераў-мусульман пад камандай палкаводца Та́рыка ібн Зіяда пераправілася праз Гібралтарскую пратоку ў самымвузкім яе месцы, маючы за арыентыр белую скалу вышынёй 426 метраў. Пазней скала і месца атрымалі назву «Джаба́ль Та́рык» – Гара Та́рыка. У еўрапейскім вымаўленні «Джаба́ль Та́рык» ператварылася ў Гібралтар з варыяцыямі ў розных еўрапейскіх мовах: [Джыбралтар, Жыбральтар, Хібральтар]. Менавіта адтуль пачалося заваяванне Іспаніі мусульманамі. Аб прычынах гэтай вайны існуе шмат раман тычных песень, рамансэра і легендаў. Паводле адной з іх усё было так. Валадар горада Сеуты граф Юліян (Don Julián, Conde de Ceuta) паслаў сваю юную дачку Фларынду ла Кава ў Таледа да двара караля Радрыга (варыянт Ро́дэрых; ісп. Rodrigo; лат. Rodericus), каб тая навучылася шляхетным манерам ды атрымала належнае выхаванне. Кароль Радрыга з першага погляду запаліўся нястрымнай пажадай. Але цнатлівая дзяўчына адкідала ўсе заляцанні закаханага караля: нават адмовілася ад прапановы стаць каралевай Таледа. Кароль Радрыга болей не мог трываць і ўзяў дзяўчыну гвалтам. Ла Кава (як ні дзіўна, а па-арабску гэта значыць «распусная жанчына») змоўчала, але паслала вестачку свайму бацьку. У Сеўту прывезлі багатыя дарункі графу Юліяну ад дачкі з Таледа. Сярод іх граф знайшоў тухлае яйка і адразу ж зразумеў, што́ здарылася пры двары караля Радрыга. Ён пакляўся адпомсціць гвалатаўніку страшнаю помстай і звярнуўся па дапамогу да мусульманскага валадара Магрыба халіфа Мусы ібн Нусайра. Той пагадзіўся дапамагчы абражанаму бацьку ў справядлівай помсце нягодніку і паслаў войска ў Іспанію. У бітве каля ракі Гуадалетэ 19 ліпеня 711 года войска мусульман перамагло візіготаў караля Радрыга. Канец жа караля дагэтуль выклікае сумневы і спрэчкі. Хоць найболей рэлістычны – гэта смерць у бітве. Аднак, рэалізм – гэта нудна і маркотна. Таму канец апошняга візігоцкага караля Іспаніі, дзякуючы вялікай колькасці рамансэра і легендаў, ахутаны змрокам таямніцы. Нібыта адданыя людзі ўратавалі караля і завезлі смяротна параненага Радрыга ў партугальскі гарадок Візэу, дзе яго і пахавалі. Там дагэтуль ёсць надмагільны камень з надпісам «Hic requiescit Rodericus ultimus Rex Gothorum» – «Тут спачывае Радэрыкус, апошні кароль готаў». Існуе і страшнейшая, але, з гледзішча народа, больш справядлівая версія гібелі караля-гвалтаўніка. Нібыта паранены кароль, гнаны згрызотамі сумлення, зайшоў далёка ў горы і там знайшоў прытулак у нейкага святога пустэльніка. Той выслухаў пакаянне і параіў каралю легчы ў яму са змеямі, каб заплаціць поўны кошт за свае правіны і пазбавіцца ад смяротных пакутаў. Кароль паслухаўся і лёг у яму з двухгаловым змеем...

(канец фрагменту)

ПЕСНЯ ПЕРШАЯ. ВЫГНАННЕ (ФРАГМЕНТ) разгарнуць

Водгукі

Неабходны Лагін або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.

Раім паглядзець

Выбраная паэзія

Петэфі Шандар

Шандар Петэфі (1823-1849) — нацыянальны паэт Венгрыі, пачынальнік рамантычнай паэзіі на венгерскай мове. Для Венгрыі яго творчасць мела такое самае значэнне, як творчасць Янкі Купалы для Беларусі.

Мора Мары

Марцінш душ Рэйш Ванда

Паэзія Ванды Марцінш душ Рэйш дужа рэдкая, анамальная з’ява. Свае вершы Ванда Марцінш праз усё жыццё пісала “ў стол”, “для сябе”, “для душы”, пісала, арыентуючыся хіба на беларускую й замежную класіку. І гэтая “ізаляцыя” толькі пайшла ёй на карысць. Калі я ўпершыню прачытаў творы паэткі, мне здалося, што я чытаю нейкую “прапушчаную” старонку беларускай класікі…

Непрамо(ў)ленае

Івашчанка Анатоль

У гэтай паэтычнай кнізе Анатоля Івашчанкі сабраныя вершы, што ствараліся цягам апошніх дзесяці гадоў. Тры разьдзелы аб’ядноўвае вера ў тое, што нават пасярод вусьцішнае цёмнае моўчы Мова стаецца тым ахоўным абярэгам, сьцягам і шляхам, што выводзіць да сьвятла. Адрасуецца ўсім, каму не ўсё роўна.