Вершы і паэмы / Фелікс Баторын — Мінск : Кнігазбор, 2018. — 308 с. — (
Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў “Кнігарня пісьменніка” ; выпуск 115).
ISBN 978-985-7207-46-6.
У гэтую кнігу ўвайшлі вершы, балады і паэма, складзеныя Феліксам Баторыным, за адзінкавымі выключэннямі, у 2007–2018 гадах. Значная іх частка публікуецца ўпершыню. У творах паэта пераважаюць грамадзянская, любоўная, пейзажная лірыка, але гэтым іх тэматыка не вычэрпваецца. Паэтычнай мове аўтара ўласцівыя празрыстая прастата і складаная метафарычнасць, тонкі лірызм, які, пры ўсёй парадаксальнасці, часта арганічна спалучаецца з філасофскімі развагамі, іроніяй і самаіроніяй. Тым, хто даўно знаёмы з творчасцю паэта, будзе цікава параўнаць змешчаныя ў гэтай кнізе творы з прачытанымі раней. Хто ж пазнаёміцца з паэзіяй Фелікса Баторына ўпершыню і не застанецца абыякавым, зможа звярнуцца да папярэдніх кніг аўтара.
У гэтай кнізе таксама змешчаны некалькі перакладаў з розных моў, зробленых Феліксам Баторыным у апошні час.
ЗМЕСТ Паглядзець
* * * Калі б ведаць я мог, за які далягляд…
* * * Мядзянка хвоснула жывою дзягаю…
У кастрычніку
Мыццё ног
Лаўра і Петрарка
* * * І як толькі імпэту стае…
Звалка
Птушка
Бэндавічу
* * * Гаворыць даўняе паданне…
* * * Жыццёвы досвед вучыць нас…
* * * Як ні спяшаўся, а заўжды пазніўся…
* * * Электрычка б’е капытамі…
* * * Вецер вуха прыклаў да дзвярэй майго дома…
* * * Па мажорным бярозавым гаі…
* * * Нам новы дзень патолі не дае…
Пабрацімства
* * * Калі не спіцца, столькі сніцца…
Атлант. Балада
Машэка. Паэма
Дзікунства
* * * Не Сцыпіёны мы — Іваны…
* * * Не кідáецца сёння эліта пальчаткамі…
Я з тых, што перайшлі Еўфрат
* * * Ты помніш вёсачку Хаўхоліцу…
* * * Ужо любавалася поўня заходам…
Мне сёння снілася зіма
* * * Калі б я мог, калі б я толькі мог…
* * * Асіныя гнёзды. Асінавы шум…
У промнях поўні
Дома
* * * На мокрым лузе, на мяжы…
Каханне
* * * Як у дзежцы ўздыхае цеста…
* * * Ледзь прысыпала снегам зямлю — і запахла зімой…
* * * Каханенькія-родненькія, жах!..
Песенька сумнага блазна
Начны госць
На ўгодкі В. Быкава
Пустэльнікі
Гонка
Гномы
Танкі
Няроўнасць
* * * Перш, чым сцвярджаць: “Антысеміт!”…
* * * Пры даўнім нашым расставанні…
* * * Назвалі мяне Алафернам бацькі…
З кімарынскіх рукапісаў
* * * Сцерла белы язык аб гарачыя промні зіма…
* * * У катухах пражытага жыцця…
* * * Развесіла неба бялізну аблокаў…
Спеў
Дзверы
* * * Я стану гаварыць (а ты паслухай)…
Змагар
* * * Шамацяць саломаю палёўкі…
* * * Той дзень, які даецца нам пражыць…
* * * Я сталеў, мой розум выспяваў…
* * * Люблю блукаць па звілістых і вузкіх…
* * * Не страчаў маладых я на хвілі скупых…
* * * Ступіўшы на зямлі жывое ўлонне…
Каралеўскія пярэбары
Ганец
* * * У змене тронаў, гімнаў, шыльд…
Ніхто не жыве на свеце дарма
* * *Я выйшаў з дому. Дождж імжыў…
Боль
Завуголле
У нашай ціхай старане
* * * Спявае скрыпка і пяюць вароты…
Мсціўца
* * * Тэорыя, гісторыя, містэрыя…
* * * У прорве між словам і справай…
* * * Часінай незабыўнаю…
Пасядзі ты са мной
* * * Я пачастую крупнікам цябе…
У тваіх вачах
* * * Сонца крэслілі хвояў пáлі…
Ода Ані да 7 жніўня 2016 года
* * * Свет нядаўна зачаты. Ім Богава думка цяжарна…
Падарожжа ў Арзрум
Тры справы
Разважанні ў вераб’іную ноч
* * * Бываюць падрабязнасці душы…
Рознасць
Паўночная балада
* * * Гэтак сталася нам, гэтак вырашыў Бог…
Паэма, напісаная з нагоды з’яўлення ў моладзевай паэзіі моды на цынізм і брыдкаслоўе
Нататкі на палях аднаго вершазбору
* * * З кранутых галін ападае раса…
* * * Люблю агонь, смалісты дым над ім…
* * * Кароткі наш век, але доўгі наш цень…
* * * Не пазбыцца мне гэтага горада…
Яешня
Іранічны трыялет
Хобі
Кат
Пакратай жалезныя краты
Маці. Прыпавесць
Мама ўмела
Цётка Рахіль
Мой брат Валянцін
Казала мне мама
* * * Дранцвеюць словы ў анямелым роце…
А што па той бок зорак?
Асеннія дажджы
* * * Вядома Вам, мой суразмоўца, мабыць…
Доўгая восень
* * * Хай за жытло вам замак ці дамок…
Жанчына, што была са мною
* * * У якімсьці цяжкíм, пераблытаным сне…
Самаед
* * * Калі хочаш быць няшчасным…
Падайце грошык беднаму паэту
* * * Праз тоўпішчы дзядоў, учэпіста-калючых…
Гутарка блазнаватага дзецюка
* * * Пырхнуў з плота верабей…
Frontdairain
Усцешаны Бог
Розніца
* * * Чалавек стаў падобны саве…
* * * Вайна — не тузін жарцікаў блазноты…
* * * Узвялі на высокай гары п’едэстал…
Знаўца
Шчодраму і шчыраму
* * * На плоце звонкія збаны…
* * * Парыпвае рама, пабразгвае шыба…
Угару
* * * Хмялела неба, возера п’ючы…
* * * У летуценныя часы…
* * * Неахайны сакавік…
Мефістофелю
Прарок. Новая версія
Страшыдла
* * * У істоце ўсё не так і кепска…
У рытме верлібра
У рытме верлібра ІІ
* * * Салодкай праўда не бывае…
* * * Калі б я з Вамі не сустрэўся…
* * * У чорную бездань майго нецярплівага «Я»…
Рыцарская балада
Спроба напісання рамана ў пісьмах
Багіня. Балада
Пакінутая
* * * Асфальт нагрэты мноствам ступакоў…
Я той, каго няма
* * * Філасофскі кінулі камень…
Калыханка
Парвалася струна
Танга
Строма
* * * Белы голуб і чорны крук…
* * * Не магу выкупляльны білет…
* * * Усё болей маю я сказаць…
Споведзь крыху хулігана
* * * Стрэліў скразняк — і асечка…
Кніга
* * * Ты ледзь надпіў яшчэ віно ўзыходу…
З вечарынкі
Паэт і кароль
Тастамент
* * * У багатай дыядэме галава…
* * * Адпаўзаюць снягі пад навіслае голле ялін…
Гуны
* * * Знайшоўшы прыкметы чыёйсьці віны…
Мангалы
Натоўп
О, Той, Чыё Імя
* * * Гул глухі агню ў агмені…
Ход рэчаў
Dixi
* * * Я пастукаю ў дзверы. Вы спытаеце: «Хто там?»…
Пампеянін
Анакрэон І
Анакрэон ІІ
Прастата
* * * Гуляе бэз, ні вока ані бока…
Вяз
* * * Жанчынай, апранутаю ў праменне ды струменне…
* * * Плачам надрыўным смяецца сава…
* * * Радасна парыпваючы…
* * * У вечнасці, адзіна існай…
Заўтра
Крычаць
Думка
* * * Сабакі брэшуць, свішчуць салаўі…
З кнігаю
* * * Куды пайсці? Наўкол шляхоў — не злічым…
Гандляру
* * * Упарта матчыную мову…
* * * Пад сузор’ем Вадаліва…
* * * Мая мясцовая айчызна…
На вуліцы Ратамскай
Рытка
* * * Той дом з вачыма брам…
* * * Таго не заўважыць шчаслівы…
* * * З душы ў душу сачыўся страх…
Марá
Дзед Піхто
Наглядны ўрок біялогіі
Дыягназ
* * * І ўбачыў Творца: добра. Ды пасля…
Каін. Дыптых
Разважанні на колішнім котлішчы
Аплаквае свечка
Арэшак
* * * Агромністая поўня на паўнеба…
* * * А змей прыносіць яблыкі штодня…
* * * Ля самае чырвонай паласы…
* * * У два лязы праменне разразае…
* * * Адбіваюцца ў небе азёрныя зоры…
* * * Пабачыў столькіх я прарокаў…
* * * Яблык сонца збівае вяршынямі лес…
* * * Свая кашуля чым бліжэй да цела…
* * * Я ехаў на трамваі бразгатлівым…
Надпіс
Птушка з-за пазухі
* * * Ах, жыццё, на якую мы трацім цябе драбязу…
Каторы раз
Раскрыжаванне
Прайдзісвету
Дыспут. Замалёўка з натуры
* * * Душа мая, турма маёй свабоды…
Матчына мова
* * * Дом мой нібы зімоўе…
Памяці Францішка Багушэвіча
Тады быў сіні лес…
Дарыда
* * * Мы чуем пах чужога поту…
Заўвага да канцэпцыі эстэтызму ў мастацтве
* * * Бог можа пасмяяцца…
Эфескі пажар
У дужках
* * * Яблычны пах цішыні…
На тэрасе
* * * Патушылі святло, зачынілі пакой…
Вячэра ўдваіх
Валасы Веранікі
* * * На кветках начных ліхтароў…
* * * Шэрае ззянне бязмоўна туман вывяргае…
* * * У садзе аголеным я блукаў…
* * * Вада і жвір — на шлюбным ложку рэчышча…
Фатаграфіі
Ісціна
* * * Ёсць шмат таго, чаго не перайначыць…
* * * Што выглядаеш ты, птушка крумкач…
* * * Замгліў адвячорак за вокнамі сінь…
Санет напрысмерку
* * * Жывы баіцца, што памрэ…
* * * Ветравей пяе сіпата…
* * * Вар’яватай мокрай ваты…
* * * Сяду спінаю да печкі…
* * * Вясёлыя дзеці ў вясны — раўчукі…
* * * Лагі, раўніны, ўзвышшы, горы…
Мазаіка
* * * На вецці вяза зор вязьмо завісла…
Дзівак з гітараю
* * * Дзвярамі, дзвярыма, дзвярмі…
Пірога
* * * Воўчыя ягады вабяць пагляды…
* * * Дому спакой скалануць выбуховыя страсці…
Рамансэра
Прымята мята-рута
Падземны пераход
Уцёкі ад сябе
* * * Хаваючы ад ветру і залевы…
Размова з дарогаю
Апакрыфічны матыў
* * * То дзідай, то рапіраю…
Мацеева балада
* * * Нам абяцаная зямля…
Урывак з Эклезіяста ў вольным пераказе з каментарам
Снегавей
Харал
* * * Душу пратнуць атрутна джалы…
* * * У катухах пражытага жыцця…
* * * Мы нат у абсалютнай пустаце…
З Талмуда
* * * Ты пэвен, што душы не існуе…
* * * Пацешылі чорта рабога…
Янка Купала. Год 1930
Вянок жалобы і памяці
Джардана Бруна
Уладзіслаў Галубок
Балада пра бярозку
* * * Бясконцы шум асенняе аблогі…
Засталіся…
Наследаванне старажытным грэкам
* * * Што — невукі? Кузуркі-ледзьзаўважкі…
* * * Шматлікія лёсы, а сутнасць адна…
* * * Трасцянец, Бабі Яр, Панары…
Апокрыф
Разважанні на габрэйскіх могілках, зняважаных фашысцкай свастыкай
Я зычу ворагу
* * * Ад бохана поўні адрэзана добрая трэць…
Палёт флюгера
Пáлячы ў печцы
Зляднеласць
* * * Вяртаюцца яблыні ў сад…
Птушка шчасця
Скрыпка, пачутая познім вечарам у дождж
На вуліцы дождж
* * * На вузкую, празрыстую далонь…
Разлука
Паўлу Севярынцу
Сон на кургане. Наследаванне Янку Купалу
Жыве Беларусь
* * * Днямі бястварымі, шэрымі, соннымі…
* * * Злізала зазімак адліга…
* * * Што з намі, грэшнымі, дзеецца…
Не праз ворагаў
* * * Зацішны кут, кавалачак зямлі…
Гадзіннік
* * * Будуць спуджана кветкі маліцца…
* * * Ні цяпла, ні святла, ні вясны на зямлі не бывае…
* * * Крывёю на скрыжалях запішы…
* * * Праменне развітальнае зары…
Верабейка
Старажоўская варта
* * * Развучыліся рэкі разлівацца паводкай…
Жывая вада
Гваздок
* * * Крыніцу прыхаваў лясок…
* * * Уцёк з Садому я, змясцілішча граху…
* * * Штораз, як красамоўнічае Z…
Недаўменне
* * * Ля дрэва пазнання…
* * * Нібы навобмацак — па гроце…
Паэма з каментарам
Эксперыментальны верш з чатырох прымавак, у якім паэт не аўтар, а ўкладальнік
* * * Радкі неасцярожна шчырых слоў…
Сосны
* * * Жарынкамі зорак жар-птушку з далоні кармлю…
* * * І Вы, і я ступалі па зямлі…
Аддам
З найноўшай беларускай рэдакцыі Талмуда
Чэрвень
Выходзячы з кабінета кардыёлага
Шаптала ноч
Па слядах першага кахання
* * * Сінім азёрным атрамантам…
Габрэйскі матыў
Габрэйская мелодыя
Памяць халакосту
* * * Пабурчаўшы, зачыняцца дзверы…
* * * Неяк, помніцца, з матуляй…
Інтэрнэт
Шукальнікі цуду
Часу
* * * Хочацца з зоркаю зліцца…
Дастархан. Наследаванне Рудакі
У беднай карчомцы. Балада
Свет
З нагоды падзення чалябінскага метэарыта
Пераклікаючыся са Скарынам
* * * На вербах плакучых мне мрояцца арфы…
Страх
Цар-царэвіч
* * * Сабраўся я поле жыцця перайсці…
Конь
* * * Купаецца поўня ў цабэрку вады дажджавой…
* * * Зямля... зямля... І хараство, і бруд…
Задуха
Ёсць тыя
Чым я даўжэй жыву…
* * * З прадапошняга дня Стварэння…
Пахвала
Павучальнік
Калі б…
Маргіналы. Сумны трыпціх
* * * Усе, хто без хвіліннае затрымкі…
* * * У часы крадуноў, махляроў, ліхадзеяў…
* * * Скажыце, і што ў нас за душы…
* * * Штораз асфальт, спалоханы падземкай…
Гатовы будзь
* * * Калі довадам — камень у шыбу…
* * * У тых, што скочылі праз бездань…
* * * Я думаў, што прарэзваюцца крылы…
Сляды
Цыганка
* * * Я Вас кахаў? Быць можа, і кахаў…
Крапіва
* * * Рэйкі ды шпалы, ды позні цягнік…
* * * Чысцяць пёры чырвоныя куры…
* * * Вы бачылі, як шчэрыць зубы злосць…
* * * Нясі, Майсей, скрыжалі, адкрывай…
* * * Неспрыяльнымі лёс наш мы мерым эпохамі…
* * * Кроплі падаюць з карнізу…
* * * Дом наш знесены даўно…
* * * Нашто мне вечнасць? Мне не ахапіць…
* * * Быць хоча кожная вясна…
* * * Наступаў на падол я рэху…
* * * А найлягчэйшы снег не падаў…
* * * Завісла поўня ў правадах…
* * * Жывымі не кладуцца ў сырадол…
* * * І блазен, і трагік у кожным з нас, грэшных, жыве…
Віначэрп
* * * Усё бялее ветразь адзінокі…
Квас
Гняздо
Канцэптуальная спрэчка
Гекзаметры
Зайздроснікі
* * *У змрочнасці духоўнае турмы…
Жарснай прыгажуні ў самую спякоту
Жарцік у мужчынскім застоллі
* * * Шкіпінарны пах падсочкі…
Рабіце, як мы
* * * Жыццё, жыццё... Па залах і вакзалах…
У ціхім садочку
* * * Пакуль яшчэ я адкідаю цень…
* * * Празрыстым ранкам гулкім…
Гарбата
Карусель
* * * Пустая распрастаная шаша…
У перакуленым свеце
Чарговыя перазовы з Эклезіястам
* * * А зло і дабро, ад пачатку часоў антыподы…
* * * Калі б нас не было, то што было б?..
* * * Ты клічаш мяне да мядовай ракі…
Пасажыр
Матроская балада
Беларускія кавалеры
Балада 1863 года
1864 год
* * * Дзіўны выпадак звёў нас аднойчы…
Я нагледзеўся на смерць
Перачытваючы лаціністаў
Спадарожніца
Чысціня
Sanсta simplicitas
* * * Як розум адзіны сусветны сабраць…
Гуканне душы
Перачытваючы У. Караткевіча
Кусты
Сланы
Наследаванне Гесіёду
Франсуа Віньён
Алесю Камоцкаму
Сямідзясятыя
* * * Не ведаў Бог, нашто мяне стварыў…
* * * Не верце звонкім лірнікам, сябры…
* * * Я сню цяпло, цяпло жывое…
* * * А з дона Кіхота карысці ніякай…
* * * Сярод чахлых лясоў на балотах гнілых…
* * * Размаўляе вядро са студняй…
* * * Так ціха, што цішаю сам я праз хвілю сплыву…
Пераклады
З іўрыту
Машэ ібн-Эзра
* * * Мінаюць дні і тыдні, лёс мінае…
Хаім Ленскі
* * * Даўно расцёкся снег, растаючы…
* * * Сляпое дрэва, твой ратунак дзе?..
Зімовая раніца выгнання
* * * Скатаваў аж да хрыпу вароты скразняк…
З мовы ідыш
Аўром Гонтар
Тры сцяжыны
Напеў
* * * Ці ж сіла ў пудовай вазе кулакоў?..
Аўсей Дрыз
Я ўдзячны жыццю
Моталь Глабштэйн
Падабенства
З рускай
Аляксандр Пушкін
* * * Я вас кахаў. Каханне шчэ, здаецца…
Міхаіл Лермантаў
Жабрак
* * * Бывай, нямытая Расія...
Васіль Курачкін
Тройка
Ганна Ахматава
Слухаю спеў
З нямецкай
Ёган Вольфганг Гётэ
Фульскі цар
Валадар эльфаў
Пясняр
