Раман. — Мінск: Галіяфы, 2013. — 546 с.
Першы беларускі раман пра сучаснасць, у якім містычнае і міфалагічнае адваёўвае сваё права на існаванне ў рэчаіснасці і робіцца неад’емнай часткай нашага жыцця. Пакутлівыя пошукі выхаду з-пад улады Праклёну прыводзяць да неабходнасці паверыць. У рамане выяўляюцца тыя сілы, якія ўпарта адносіліся да міфічных толькі таму, што адным не хапала моцы паверыць і прыняць відавочнае, а другім хапала розуму і ўлады выдаваць сапраўднае за казкі і легенды.
ISBN 978-985-7021-17-8
Кніга намінавалася па Прэмію імя Ежы Гедройца — 2014.
Аўтар пра кнігу Паглядзець
Калі пытаюць, пра што раман, адказаць цяжка.
Пісаў раман пра нас саміх, пра сябе самога, пра свае сумненні. Пра сакральнасць беларусаў, якую ў нас адымаюць і нішчаць, а мы нават не ведаем, не заўважаем гэтага. Пра пошукі сапраўднай веры, ідэі, месца свайго ў жыцці.
...Жыў-быў просты вясковы хлопец, разумны, талковы. І ён хацеў знайсці адказ: чаму знікае той свет, які яму быў такі блізкі і вядомы з дзяцінства?
Ён шукае адказы на гэтыя пытанні — і знаходзіць іх зусім у іншым месцы, нечакана для сябе становячыся ў цэнтр такіх падзей, пра якія і не думаў ніколі.
Чаму назва “Праклён”, такая страшная і чорная? Бо лічу, што вісіць над намі ўсімі праклён за нашу бязвольнасць, баязлівасць, тую славутую талерантнасць, якая найперш базіруецца на нашым жаданні выжыць, дараваць крыўдзіцелям і служыць ім далей, абы толькі самому заставацца цэлым. То найвялікшы грэх наш — забыцца на сваё, не любіць свайго, прадаваць сваё, а мы не асэнсоўваем, не хочам асэнсоўваць яго, адчужаючыся ўсё далей і далей ад сваёй зямлі, гандлюючы сваім сакральным, сваімі святынямі... І не каемся.
І нашае ўсё знікае, знікае тое, што робіць нас нацыяй, што дапамагае нам ідэнтыфікавацца ў свеце, што робіць нас людзьмі паважанымі сярод мноства іншых народаў.
Пра гэта раман. Пра Кветку і Крыж, пра Камень і Малітву пакаяння.
Містыка? Не, трошкі — столькі, колькі яе было раней у вёсцы, дзе абавязкова была свая бабулька-шаптуха. Фантастыка? Не, рэальнасць.
Паводле
GAPEEV.INFO
— У вас гарыць нешта...
Голас прагучаў зусім без эмоцый, роўна і спакойна. Люба, дваццаціпяцігадовая Толікава жонка, стаяла на парозе пакоя, вываліўшы з-за крыса халата рыхлую левую цыцку, і соўгала яе правай рукой, спрабавала патрапіць тоўстым, доўгім, як палец на назе, карычневым смочкам у раток дзіцяці, якога няўклюдна прыціскала да сябе.
— Што ў нас гарыць? — падскочыў з канапы яе Толік, вырачыў вочы. — Валодзька! Гарыць нешта!
У Толікавай каржакаватай фігуры — ён быў невялікага росту, трошкі вышэйшы за сваю Любу, шыракаплечы, з доўгімі дужымі рукамі — было столькі разгубленасці і страху, што гэта мімаволі выклікала ўсмешку.
Уладзімір Жабрун з падсвядомай палёгкай — яго бянтэжыла белая, мяккая Любіна цыцка — імкліва нахіліўся, прынюхаўся да трансівера, памацаў яго рукой, потым правёў рукой па прайгравальніку, таксама панюхаў, урэшце абнюхаў, абмацаў тэлевізар, які цяпер працаваў. Звычайны пах электронікі ў час працы, дыму таксама нідзе не відаць...
— Нічога ў нас не гарыць, — мусіў узняць ён вочы на збабленую Любіну постаць.
Некалі яна была яго аднакласніцай, яе вабныя формы пачалі выяўляцца ў класе шостым, калі большасць дзяўчынак хадзіла “шалёўкамі”. А ў сёмым, на занятках фізкультуры, хлопцы ўжо елі вачыма яе постаць, немаленькія, выразна, па-жаноцку, акрэсленыя клубы, пругкія грудзі. Люба распаўнела яшчэ да замуства, а як нарадзіла першынца, дык во — новы махеравы халат, што прывёз сёння з Расеі Толік, ёй, відавочна, замалы. Крыссё сцягнутае адно на жываце, ніжэй расхінаецца вольна, відаць не толькі белае сцягно, але і лапік блакітных майтак, калі Люба сядае ў фатэль і шырока разводзіць калені... Раздаліся, растаўсцелі плечы, рукі, шыя стала зусім кароткая, і невялікая, нерасчасаная галава ў кароткіх русых кудзерках расла нібыта адразу з плячэй.
Уладзімір толькі што кончыў падлучаць спадарожнікавую талерку і наладжваць трансівер — Толік прывёз апаратуру сёння, і сёння ж захацеў усё паставіць.
— От тады сядзем і будзем з табой замочваць мае заробкі! — угаворваў ён і сябе, і Уладзіміра.
І праўда — не піў амаль да канца. А як толькі на вялізным плазменным экране з’явілася першая карцінка, не вытрымаў, хацеў хапнуць з рылца гарэлкі, а пляшка, халера, з дазатарам, чакай, пакуль нальецца... Давялося “цадзіць” у шклянку...
