Травень—чэрвень. Літаратурны часопіс. — Мінск, 2019. — 292 с.
ISSN 2076-1309
Аўтарамі 100-га нумару “Дзеяслова” сталі тыя ж, хто быў і ў 1-м нумары, толькі ўжо з новымі тэкстамі. Сярод іх:
Святлана Алексіевіч, Алесь Асташонак, Леанід Дранько-Майсюк, Анатоль Кудравец, Ніна Мацяш, Уладзімір Някляеў, Алесь Разанаў ды іншыя.
ЗМЕСТ Паглядзець
ЗНОМЫАлесь Разанаў. Нехта яшчэ мае прыйсці?!.
ПАЭЗІЯУладзімір Някляеў. Калі мяне не стане.
Паэма і лісты да ВольгіМіхась Скобла. “Патрыцыя нізрынуць у плебеі...”
Вершы ПРОЗАБарыс Пятровіч. Засада, або Лавіся, рыбка, вялікая.
АповесцьЛеанід Дранько-Майсюк. У Вільні і больш нідзе.
(Працяг)Сяргей Рублеўскі. Я, мама і смерць у калідоры.
Два апавяданніАндрэй Федарэнка. Літаў.
Урывак з рамана ДЭБЮТПавел Каспяровіч. Чорная рэчка.
Апавяданне СПАДЧЫНААнатоль Кудравец. “Літаратуры трэба галава і сэрца…”
З дзённікавых запісаў і нататнікаў.Падрыхтоўка запісаў да друку Веранікі Кудравец і Ганны ЧакурАлесь Асташонак. Марш-кідок у Дурдуны.
Трагіфарс у 3-х дзеях СЛОВЫСяргей Шапран. Пачуць літаратуру ў звычайным жыцці.
Гутарка з нобелеўскім лаўрэатам Святланай Алексіевіч ПАМЯЦЬНіна Мацяш – Леанід Галубовіч. Выбранае ліставанне (2006–2008).
ГІСТОРЫЯАнатоль Сідарэвіч. “За нашу і вашу свабоду”.
Першыя крокі Беларускай Сацыялістычнай Грамады на агульнарасійскай палітычнай арэне СЕЦІВАСяргей Дубавец. #пастаў_свой_помнік.
З фэйсбучных запісаў МАСТАЦТВАГаліна Багданава. Таямніца лілеі.
Мастачка Алеся Скарабагатая вяртае нам чысціню ПАЛАТА №6Яўген Рагін. Апошні папяровы салдат.
І пайшлі яны, як ім падалося, наперад КНІГАПІСІрына Саматой. Праз прызму мінулага.
Рэцэнзія на кнігу Яна Чыквіна «Трохкрылыя птушкі»Леанід Галубовіч. Ад сузірання да празорлівасці.
Рэцэнзія на кнігу Андрэя Федарэнкі «Сузіральнік» ДЗЕЯПІСНовыя выданні на кніжных паліцах «Дзеяслова» СЛОВА АД “ДЗЕЯСЛОВА” Паглядзець
Шаноўныя чытачы!
У беларускай гісторыі не так і шмат літаратурных выданняў, якія датрывалі да свайго 100-га нумара. Час, у які выпала прыходзіць да чытача “Дзеяслову”, таксама быў не самым спрыяльным. Але нягледзячы ні на што, стабільна, раз на два месяцы часопіс прыходзіў да вас, радуючы не толькі навінкамі незалежнай беларускай літаратуры, але і тым, што яна – існуе! Існуе без падтрымкі дзяржавы, існуе ў варунках звужэння прасторы беларускай мовы, існуе, не зважаючы на забароны і перашкоды, з якімі пастаянна сутыкаюцца літаратары.
Нам, дзеяслоўцам, хацелася зрабіць адметным і асаблівым свой 100-ты нумар. Было некалькі ідэяў, як ажыццявіць гэта. Спачатку мы думалі проста перавыдаць першы нумар часопіса. Каб паказаць, што ідзе час, але – сапраўдная літаратура не старэе, не губляе сваёй актуальнасці і значнасці, не слугуе ўладам і застаецца па-за палітыкай.
Мы перагледзелі першы нумар часопіса і яшчэ раз пераканаліся ў гэтым праз гады. Новаму пакаленню беларусаў былі б цікавыя ўсе тэксты таго “Дзеяслова”. Нават прадмова засталася надзённай. На жаль… Вось што пісалася тады: “Дзеяслоў” лічыць, што захаваньне і разьвіцьцё роднай мовы і культуры найважнейшая задача цяперашніх пакаленьняў беларусаў... І далей: Холдынг пад назовам “саюзная дзяржава” – рэальная персьпектыва... Няўжо ж беларусы настолькі бездапаможныя гаспадары, што гатовыя перасяліцца з уласнага дому ў інтэрнат для “брацкіх” народаў, аддаць уласную сядзібу ў новы “калгас”, страціць дзяржаўнасьць дзеля ўяўна абяцаных танных “энерганосьбітаў”… З таго часу прайшло амаль сямнаццаць гадоў, але і мова нашая, і незалежнасць застаюцца пад не меншай пагрозаю... знікнення. І задачы, якія стаяць перад пісьменнікамі і ўсімі патрыётамі Беларусі, засталіся нязменнымі. І сапраўды – час у нашай краіне нібыта спыніўся…
Аднак урэшце мы вырашылі ўзяць за аснову іншую ідэю – у 100-м нумары даць слова тым, хто быў у першым, толькі з новымі тэкстамі.
На вялікі жаль, цалкам рэалізаваць яе не ўдалося. Бо час усё ж няўмольны: побач з намі ўжо няма Янкі Брыля, Ніла Гілевіча, Алеся Пісьмянкова, Алеся Асташонка... Мы дзякуем усім, хто адгукнуўся на нашую прапанову і перадаў свае тэксты. Такім чынам, 100-ты нумар у вашых руках.
Варта адзначыць яшчэ адно: 100-ты нумар часопіса для нас гэта таксама сімвалічны момант дзеля таго, каб спыніцца, каб прыгожа завяршыць сваю гісторыю. Прызнаемся, такая спакуса была... Але ўсё ж мы застаемся з вамі, шаноўныя чытачы. Пакуль. З нязменнай верай, з абсалютнай упэўненасцю, што гэты час і гэты лад не назаўсёды, што тыя, хто быў разам з намі ўсе гэтыя 100 нумароў, выстаяць і надалей застануцца вернымі роднай зямлі, роднай мове і дэвізу, агучанаму ў 1-м нумары: жыццё кароткае – Радзіма вечная!
Дык што ж такое 100 нумароў “Дзеяслова”?
– гэта адметная анталогія сучаснай беларускай літаратуры;
– гэта люстэрка найноўшай гісторыі беларускай літаратуры;
– гэта падарунак нашчадкам ад нас сённяшніх;
– гэта...
