Студзень—люты. Літаратурны часопіс. — Мінск, 2018. — 288 с.
Аўтары нумару: Уладзімер Арлоў, Вольга Гапеева, Мікола Захаранка, Васіль Зуёнак, Віктар Казько, Станіслаў Ежы Лец, Вінцэсь Мудроў ды іншыя.
Анонс нумару на сайце “Саюзу беларускіх пісьменнікаў”ЗМЕСТ Паглядзець
ПАЭЗІЯВасіль Зуёнак. Ты сам сабе і шлях, і абарона…
ВершыУладзімер Арлоў. Вуліца Саламеі.
Галіцыйская баладаВольга Гапеева. Маўчанне.
ВершыМікола Аляхновіч. Роздум дарогі.
ВершыВіка Трэнас. Вершы ў рытме хваляў марскіх.
ВершыАлесь Емяльянаў-Шыловіч. Дзверы ў літаратуру.
ВершыАндрэй Козел. Святло маленькай перамогі.
Пункціры ПРОЗАМікола Захаранка. Дзе ноч агорне, хай там разбудзяць.
З цыкла фантастычных апавяданняў “Дарогі”Вінцэсь Мудроў. Зарок.
АпавяданнеАнатоль Разановіч. Сезон пралесак.
Урывак з раманаДзмітрый Падбярэзскі. Пуцькаўскія аповеды
Вячаслаў Казакевіч. Па клетках казачнай краіны.
Апавяданне. Пераклад Веры ЛойкаАлесь Гібок-Гібкоўскі. Лідачка.
Апавяданне ДЭБЮТАляксандра Дзмітранок. Справа прынцыпу.
Апавяданне ПЕРАКЛАДЫСтаніслаў Ежы Лец. Тысяча і адна фрашка.
Пераклад Андрэя ХадановічаАры Бэн. Тыгр у садзе.
Апавяданні. Пераклад Лідзіі Ёхансэн ЭСЭВасіль Жуковіч. Сузор’я сусветнага зоркі
Міхась Карпечанка. Мікола Цэлеш: Чалавек-загадка, чалавек-міфатворца
Віктар Казько. Незваротнае.
Прыватны роздум пра ўласную, і не толькі, маўклівасць СПАДЧЫНАЮлія Бібіла. “…Прысвяціць сябе справе блізкай, харошай!”
Успаміны. (Заканчэнне). Падрыхтоўка да друку, прадмова і каментары Таццяны Кекелевай і Арсеня Ліса ПРАЧЫТАННЕПавал Абрамовіч. “Бо ён – Рака”.
Дняпро як сістэмаўтваральная метафара ў рамане Уладзіміра Караткевіча “Каласы пад сярпом тваім” КНІГАПІСНаталля Якавенка. Архіўная праўда і талент натуральнасці.
Літаратуразнаўчы водгук на архіўную аповесць Леаніда Дранько-Майсюка “…Натуральны, як лінія небасхілу” ДЗЕЯПІСНовыя выданні на кніжных паліцах “Дзеяслова” Фрагмент апавядання Вінцэся Мудрова “Зарок” Паглядзець
...духоўнае адраджэнне нацыі
за кошт маральнай трываласці
асобных патрыётаў
на сённяшні дзень немагчыма...
Зарок
Апавяданне
Я бягу следам за міліцэйскай машынай, што паволі, калоцячыся на калдобінах, едзе па дарозе. З-пад колаў вылятае густая пылюка, якая рэжа вочы, трашчыць на зубах і салодка свярбіць у горле. Пад’ехаўшы да збітага з дошак барака – яго ў нас называюць “інтэрнатам”, – машына спыняецца і на момант знікае ў нетрах пыльнай аблачыны.
Першым з задніх дзверцаў выскоквае міліцыянт. Абабіўшы штаны, ён гукае ў цёмны атвор, і з машыны – сцярожка, азіраючыся на бакі, – вылазяць трое дзядзькоў: два старых і няголеных і адзін маладзейшы, шчыгульна паголены, які трымае ў адной руцэ чорную валізу, а ў другой
перавязаны аборкай стос кніжак. Дзядзькі выстройваюцца шыхтом, і міліцыянт штосьці ім чытае, сюд-туд тыцкаючы нос у паперчыну і раз-пораз уздымаючы ўгору палец.
Падыходжу бліжэй і паспяваю пачуць апошнюю фразу: “Адзначацца будзеце кожную раніцу і кожны вечар у каменданта”, – міліцыянт кіўком галавы паказвае на Пятроўну, якая шыбуе па вуліцы. Гэта наша суседка: хата яе стаіць праз дарогу.
У бараку жывуць “хімікі”. Хто яны такія, дакладна невядома, але бацька кажа, што гэта дробныя злодзеі і хуліганы. Хто жонку ці цешчу пабіў; хто, п’яны, на матацыкле гойсаў. Летась адзін дзівак у цеплавоз залез, калі цеплавознікі нешта звонку рамантавалі, і паехаў. Выехаў з Полацка, а спынілі ўжо недзе за Грамамі. У маладосці памочнікам машыніста працаваў. Нападпітку быў, вядома. Яшчэ адзін вырабляў ды прадаваў з-пад крыса паляўнічыя нажы. Але той доўга тут не прабыў. Пайшоў увечары да Пятроўны адзначацца – і палез да яе. Ну і атрымаў патэльняй па кумпале. А наступнай раніцай прыехалі міліцыянты і некуды бедака звезлі. Ёсць таксама адзін латыш. Як ён да нас патрапіў – ніхто не ведае. Распавядаў днямі, што сапраўднае прозвішча расейскага прэзідэнта Пуціньш і што дзед прэзідэнта валодаў хутарам непадалёку ад Рыгі. Гэтым балачкам, вядома, ніхто не дае веры. Але самы адметны “хімік” – той, які падрабляе праязныя білеты. Ды так спрытна, што ніхто не мог адрозніць падробку ад сапраўднага праязнога. Дзядзька той класна грае на баяне. Кожны вечар сядзіць на прызбе і факстроты рэжа. А яшчэ па замове Пятроўны яе ўлюбёную песню выконвае: “Подари мне платок”. Бабулі, якія жывуць непадалёку, усе да адной выходзяць тады з хат, стаяць ля платоў, галовы рукамі падпёршы, слухаюць, а некаторыя і слязу з вачэй змахваюць. Бабулі і зараз стаяць ля платоў. Цікава ж паглядзець на новых “хімікаў”.
– Навошта столькі кніжак чалавеку?! – адчайна, на ўсю вёску, крычыць глухаватая Мамоніха, наваліўшыся грудзямі на агароджу.
– Пятроўна казала, павінны пазіцынера прывесці, – шапялява адгукаецца праз дарогу суседка – сівагаловая Галузіха.
– А што за пазі... цынер?
– Ай, ну во... што проці Лукашэнкі. Кніжак начытаюцца, а тады з міліцыяй б’юцца, – Галузіха смаркаецца ў прыпол хвартуха.
– Толькі пазіцынераў нам і не хапала, – азываецца Мамоніха і, спахапіўшыся, са спалохам у голасе кажа: – А мне ж пад “краму” трэба ісці!
За кіламетр ад вёскі знаходзіцца чыгуначная станцыя. Чыгунка наша зусім занядбаная. Свойчас тут хадзілі пасажырскія цягнікі, а цяпер раз на дзень сноўдае “дызель” – спачатку ў адзін бок, потым у другі. Лучыць ён Вялікія Лукі з Полацкам, і ў абед, калі “дызель” ідзе з Расеі, пад яго сунуцца цёткі з усяго наваколля. Цягнік апанавалі велікалуцкія гандляркі, якія прадаюць з вагонных прыступак розныя харчы ды прысмакі, таму яго “крамай” і празвалі. Сёння ўпрасіў маці даць грошай на бутэльку “Колы” і таксама збіраюся ісці да цягніка.
“Вось жа цікавы дзядзька, – думаю я, ідучы бярозавым гаем да станцыі, – заявіўся “на хімію” з абярэмкам кніг”. У нас кніг ніхто не чытае. Калісьці ў вёсцы была бібліятэка. Я хоць і малы быў, але любіў туды заходзіць. Кніжкі гартаў. Асабліва падабалася энцыклапедыя. Пяцьдзясят адзін том! Цэлую шафу займала. Бібліятэкарка казала, што апроч мяне энцыклапедыю тую ніхто і ў рукі не браў. Іншыя кніжкі, праўда, бралі, і амаль кожная была пазначана брунатнай мецінай. Чытачы на іх гарачыя патэльні ставілі. Бібліятэкарку да нас з горада прыслалі, і да яе ўвесь час мясцовыя хлопцы чапляліся. Таму і хадзіла зарумзаная. А потым некуды знікла. Бібліятэка цэлы год пад замком прастаяла, а неяк увосень – я якраз у чацвёрты клас пайшоў – да яе самазвал падагналі і кніжкі разам са стэлажамі ў кузаў закінулі… (канец фрагмента)
