Яблык Зямля : Вершы / Ганна Галавіна; мастак Галіна Сенчанка. — Мінск : Галіяфы, 2016. — 92 с.
ISBN 978-985-7140-13-8.
Яблык Зямля. Першы зборнік Ганны Галавіной, у які ўвашлi паэма “Атлантыда” i вершы розных гадоў. Асноўнымі тэмамi твораў з’яўляюцца каханне ў яго шматгранных праяўленнях, а таксама ўсведамленне чалавекам свайго месца на Зямлі ў нацыянальным і глабальным кантэксце. Вершы таксама дапамагалі аўтару ў сціслай форме адлюстраваць і закансерваваць пачуцці, зразумелыя для многіх, але такія нечаканыя ў кожным асобным выпадку.
Мая Антантыда (прадмова) Паглядзець
Вы чуеце дыханне Атлантыды? Яе водар, яе адценні?
Вы не верыце? Вы не помніце.
Памяць — ліст на далонях вякоў.
Яна не знікла назусім, яна пахаваная глыбока ў нас, бо навошта тады
Ляцець да зораў цягне пал шалёны?
У кожнага з нас свая Атлантыда... Яна прарасла каранямі ў нашы душы адтуль, дзе
Вясна і язмін зацвітае На аблоках за небакраем.
Нараджаюцца казкі і мары На аб\локах за небакраем.
Аня Галавіна — памятае. Часам памяць жорсткая, балючая. Але ад яе не ўцячэш, не адмовішся...
Горкі-горкі палын на вуснах
I пульсуе пад скурай час.
Хваля вечнага паўтарэння,
Захавай, нібы кроплю, нас.
Давайце згадваць, бо
Вабіць таемнае не перастане...
Будзем верыць у цуды па дарозе…
Проста ў неба да зорак высокіх...
Аня не баіцца адкрываць новае. Цыкл вершаў “Атлантыда” мае вельмі нечаканую форму. Творы, што ўваходзяць у яго, “закальцаваны” на радках магістрала, падобна вянку санетаў, але санетамі не з’яўляюцца. Такога ў беларускай літаратуры яшчэ не сустракалася. І хвала Богу — хай састарэлыя формы застаюцца для эпігонаў, якія заўжды ідуць чыімсьці следам, а сапраўдная творчасць, як і само жыццё, прарываецца праз формы, разрывае іх, як вецер разрывае ўсе перашкоды на сваім шляху.
Паэзія Ганны Галавіной далёкая ад традыцыйнай “жаночасці”. Гэта паэзія моцнага чалавека. Моцнага не таму, што яму ніхто не патрэбны (якраз наадварот), а таму, што ён ведае, чаго хоча, і па дарозе выпрабаванняў гатовы рызыкаваць яшчэ і яшчэ, пасля кожнага падзення ўздымацца і аднаўляць сябе, збіраючы па крупінках. Лірычная гераіня не адмаўляе сваю жаноцкасць, яна адкрытая і гранічна шчырая, надзвычай уражлівая, неабароненая. Пра такіх гавораць: без скуры. Узнікае асацыяцыя з Галатэяй. Пігмаліён стварыў яе з мармуру, а Аня — са сваёй душы. Але калі Галатэя — музыка, застылая ў часе і прасторы, то лірычная гераіня Ані жыве сваім жыццём.
Назва кнігі “Яблык Зямля” набывае шматзначны сэнс. У Эдэме змій спакусіў яблыкам Еву, і яна стала відушчай. Аня (дакладней, яе душа) не ўтрымалася ад спакусы прыйсці сюды чалавекам, каб жыць, адчуваць, памятаць, кахаць, любіць. І ствараць. Спраўджвацца праз слова.
Вобразы паэткі яркія і арыгінальныя. Дзе-нідзе адчуваюцца інтанацыі Купалы і Караткевіча, а таксама ледзь улоўны ўплыў ангельскіх дзіцячых вершаў, але гэта толькі падкрэслівае і ўзмацняе непаўторнасць аўтарскага “я” Ані Галавіной — асабліва калі згадаць, што паэзія большасці аўтараў яе пакалення незваротна “пераехана” творчасцю Бродскага, чаго ў паэткі абсалютна не назіраецца.
Аня, як і яе “alter ego” ў вершах, знаходзіцца на тым узроўні адчування рэчаіснасці, калі бачыш — на кожным кроку — незвычайнае ў звычайным, тонкім абвостраным слыхам ловіш мелодыі, якія не могуць быць пачутыя кожным. Зямны бруд не прыстае да яе, але не таму, што яна з ім не сутыкаецца, а таму, што ён не мае на чым затрымацца (згадаем: падобнае прыцягвае падобнае). Кожны раз, калі я перачытваю вершы Ані, пачуванне майго асабістага “я” пачынае пульсаваць радасцю і выпраменьваць толькі станоўчыя эмоцыі. Яно выяўляе свае лепшыя якасці, расце, сталее, мужнее. Частоты супадаюць, атрымліваецца сапраўдны пачуццёвы рэзананс...
Я шчаслівая, што маю гонар прадставіць чытачу надзвычай таленавітага, яркага паэта Ганну Галавіну. Не сумняваюся, што многія знойдуць у яе вершах нешта блізкае, роднае, як знайшла я.
Таццяна Будовіч-Барадуля
Фрагмент з кнігі Бог стаміўся за дзень і анёлу сказаў: — Вось гарлач з чароўнай вадою, Ты паціху да ранку яе мяшай, Разальеш — будзе гора з табою. Але ў цемры нябачна ваду распляскаў Той анёл. I калі зоркі згаслі, Там, дзе мора было, востраў велічны стаў, Самы першы, як матчыны казкі. Што ж анёл нарабіў, — Бог бурчэў цэлы дзень. — Прыгажосць раздарыў і смяецца. Груз пыхлівасці ляжа на лёсы людзей. І раздушыць краіну і сэрцы.ЗМЕСТ Паглядзець
Прадмова “Мая Атлантыда”
Атлантыда
“Бог стаміўся за дзень і анёлу сказаў…”
“Мільён гадоў — сусвет, рамонкі — сонца…”
“Лета. Вечар. Дождж прайшоў…»
“Там вясна, там язмін зацвітае…”
“Жыў гэтак гадоў за тысячу”
“Нам не трэба больш шэрых дамоў…”
“Каралева бяссоння — ноч…”
“Ці ты бачыў, як позняю ноччу…”
“Акіяна дыханне…”
“Вочы нямыя…”
“Багі старэюць — гэта дрэнны знак”
“Па дарог палыне, праз снягі і пяскі…”
“Узнімаецца казачны замак на беразе…”
“I тады пасля нас праз стагоддзі…”
Безыменныя вершы
“Вы адкуль прыплылі, караблікі”
“З далоняў халодных кармлю…”
“Лапы грэе ля самых дзвярэй зіма…”
“Вось цяпер у спакоі я здольна на ўсё…”
“Вецер аб’яву нясе, абрывае…”
“Цішай… Горад…”
“За сотняй вяртанняў з болю…”
“Што за гэта ўрэшце атрымаю…”
“Узлятаюць, каб упасці…”
“Па завулках, дзе туляцца, нібы блізняткі…”
“За маёю форткай птушкі…”
“Горад — маленькія келіхі, споўненыя жаданнямі…”
“I здарыцца, праз доўгі час убачым…”
“На плячах самотных дрэў…”
“Над цёплым морам дождж…”
“У садах вечар трушчыць суфле”
“Казачнік, самотны гном — гэта дом”
“Толькі тонкая постаць сляпога дажджу”
“Адкуль цеплыня”
“Як горад быў пакінуты людзьмі”
“На вузкім, як нож, парапеце”
“Падаюць яблыкі ў сад”
“Не пойдзе снег, калі апошняй хваляй”
“На жарт ці ўсур’ёз”
“У бурштыновым шкле маіх вачэй”
“Я прачынаюся з табой ці без цябе”
“Шкадаваць ні пра што мне даўно не варта”
“Не трэба мяне ратаваць”
“У гарачага лета на самым дне”
“Як цябе клікаць”
“Мой горад яшчэ да цяпла не звык”
“Толькі нікому сёння”
“Нібы гадзіннік на сцяне”
“Можа быць, у табе, можа быць, ува мне”
“Асцярожная поўня на даху планеты”
“У адлігу ізноў нараджаюцца цені”
“Зрываецца ў нябыт сусвет”
“Нічога не бывае проста так”
“Падклаўшы пад шчаку далонь”
“Чуеш? Канешне, ты гэта чуеш”
“На востраве блізкім жывуць кракадзілы”
“Раніцай мы асабліва чужыя”
“Значыць, стаміліся, значыцца — мір”
“Я буду дрэннай, хочаш — плач”
“Мяне пра любоў гаварыць не вучылі”
“Хай нават знікне ўся зямля”
“Ах, шчанячыя радасці смешныя!..”
“На бездарожжы”
“Я ненавіджу гэты горад”
“У клубок непарыўны падзеі завязаны”
“Маё паветра на нажах”
“Калі праходзіць боль — усё праходзіць”
“Начны кірмаш — і болей, болей”
“Ёсць мільярды цёплых-цёплых слоў”
“Хай мая вартасць — медны грош”
“І люты закіпае ад гармонаў”
“Аблічча нічога не значыць”
“I караблям — нязведаны маяк”
