15.00 BYN
Size: 145x200 mm
Weight: 430 g
×
Create new wish list:
Added to wish list. Display..
Removed from wish list
Purchase
out of stock
Description
Выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск: Выдавец Зміцер Колас, 2016. — 454 с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў “Кнігарня пісьменніка”; выпуск 73).ISBN 978-985-6992-86-8.
Увазе беларускага чытача прапаноўваецца беспрэцэдэнтная аўтарская анталогія паэзіі Еўропы, Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі, у якую ўключаныя каля 250-ці твораў ста розных паэтаў, перакладзеныя Лявонам Баршчэўскім больш як з трыццаці моваў.
ЗМЕСТ Паглядзець
Чары болю і хараства. Слова перакладчыка
ΣΑΠΦΩ
САПФО
1 (“Ποικιλόθρον᾽ ὰθάνατ᾽ ᾽Αφροδιτα…”)
1 (“Прад табой чало хілю, Афрадыта…”)
2 (“Φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν…”)
2 (“Роўным богу мне падаецца ў шчасці…”)
4 (“Ἄστερες μὲν ἀμφὶ κάλαν σελάνναν…”)
4 (“Поўню пекную атачаюць зоркі…”)
27 (“Ο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον οἰ δὲ πέσδων…”)
27 (“Конніца камусьці, камусьці – пяхота…”)
ΑΝΑΚΡΕΩΝ
АНАКРЭОН
43 (“Ἄγε δὴ φέρ´ ἡμίν, ὦ παῖ…”)
43 (“Хлопчык, прынясі мне келіх…”)
44 (“Πολιοὶ μὲν ἡμὶν ἤδη…”)
44 (“Скроні ўжо мае сівыя…”)
88 (“Πῶλε Θρηικίη, τί δή με …”)
88 (“Што ж, фракійская кабылка…”)
GAIUS VALERIUS CATULLUS
ГАЙ ВАЛЕРЫЙ КАТУЛ
EX: CATULLI VERONENSIS LIBELLUS
З “Кнігі Катула Веронскага”
V (“Vivamus, mea Lesbia…”)
V (“Будзем, Лесбія, жыць…”)
VII (“Quaeris, quot mihi basiationes …”)
VII (“Знаеш, Лесбія, колькі пацалункаў…”)
LXXXV (“Odi et amo, quare id facium…”)
LXXXV (“І ненавіджу, й люблю…”)
LXXXVII (“Nulla potest mulier tantum…”)
LXXXVII (“Іншых жанчын не знайсці…”)
CIX (“Iocundum, mea vita, mihi…”)
CIX (“Ты абяцаеш, жыццё маё…”)
ANONYM
НЕВЯДОМЫ АЎТАР
“Dû bist min, ich bin din…”
“Ты са мной, я з табой…”
ANONYM
НЕВЯДОМЫ АЎТАР
“Kume, kum, geselle mîn …”
“Ты прыходзь, мой дарагі…”
GIRAUT DE BORNELH
ГІРАЎТ ДЭ БАРНЭЛЬ
[ALBA]
Альба
BERTRAN DE BORN
БЕРТРАН ДЭ БОРН
“Si tuit li doil e•il plor e•il marrimen…”
“Час гэты поўны смутку і бяды…”
PEIRE VIDAL
ПЕЙРЭ ВІДАЛЬ
[CANSONA]
Кансона
ANONYMORUM AUCTORUM
НЕВЯДОМЫЯ АЎТАРЫ
EX: Carmina Burana
Са зборніка “Carmina Burana”
O Fortuna…
“О, удача…”
“Ver redit optatum …”
“Зноў час нам вясновы…”
ANÓNIMO
НЕВЯДОМЫ АЎТАР
“So ell encina, encina…”
“Ах, дуб, дубочак…”
ANÓNIMO
НЕВЯДОМЫ АЎТАР
“Ay flores, ay flores…”
“Ах, кветачкі…”
ANÓNIMO
НЕВЯДОМЫ АЎТАР
“Á la sombra de mis cabellos…”
“У цяні маіх чорных косак…”
IACOPO DA LENTINI
ЯКОПА ДА ЛЕНТЫНІ
“Io m’aggio posto in core…”
“Душой я службе Госпаду адданы…”
GUIDO CAVALCANTI
ГВІДА КАВАЛЬКАНЦІ
“Voi che per li occhi mi passaste 'l core…”
“Вы, што мой розум абудзілі сонны…”
FRANCESCO PETRARCA
ФРАНЧЭСКА ПЕТРАРКА
[Sonnetti del Canzonniere]
[Санеты з “Кнігі песень”]
I (“Voi ch'ascoltate in rime sparse il suono…”)
I (“У песнях, што спяваў я вам…”)
LXI (“Benedetto sia 'l giorno, et 'l mese, et l'anno…”)
LXI (“Дабраслаўляю дзень той, месяц, год…”)
CXXXII (“S'amor non e, che dunque e quel ch'io sento?..”)
CXXXII (“Ці ж не любоў – той жар, якім палаю?..”)
CXCI (“Si come eterna vita e veder Dio…”)
CXCI (“Як вечнае жыццё спазнае той…”)
CCXXXI (“I' mi vivea di mia sorte contento…”)
CCXXXI (“Я жыў, не наракаючы на лёс…”)
CCLXXII (“La vita fugge, et non s'arresta una hora…”)
CCLXXII (“Жыццё ўцякае: да мяжы прыйшло…”)
CCLXXІХ (“Se lamentar augelli, o verdi fronde…”)
CCLXXІХ (“Ці плачуць птушкі, ці шумяць лістотай…”)
CCXCII (“Gli occhi di ch'io parlai si caldamente…”)
CCXCII (“Я з жарсцю гаварыў пра бляск вачэй…”)
CCCLXV (“I' vo piangendo i miei passati tempi…”)
CCCLXV (“Так сталася, што ўпадабаў я прах…”)
GEOFFREY CHAUCER
ДЖЭФРЫ ЧОСЕР
From The Canterbury Tales
З “Кентэрберыйскіх аповедаў”
CHARLES D’ORLÉANS
КАРЛ АРЛЕАНСКІ
“En yver, du feu, du feu!..”
“Нам агню! агню! – зімой...”
“Le temps a laissié son manteau…”
“Вось час і скінуў свой убор…”
BOHUSLAUS HASSENSTEINIUS A LOBKOWICZ
БАГУСЛАЎ ГАСЕНШТАЙНСКІ З ЛОБКАВІЦ
De Conrado Celte
Конраду Цэльтысу
In thermas Caroli IV
У тэрмах Карла IV
IOANNES SECUNDUS
ЯН СЕКУНД
EX: Basia
З “Пацалункаў”
XIV (“Quid profers mihi flammeum labellum?..”)
XIV (“Што ты вусны гарачыя даеш мне?..”)
XVII (“Qualem purpureo diffundit mane colorem…”)
XVII (“Гэтак, як ружа з паўночнай расой на дасвецці…”)
LOUISE LABÉ
ЛУІЗА ЛЯБЭ
SONNET VIII (“Je vis, je meurs; je me brûle et me noie…”)
Санет VIII (“Мне ўсё ўваччу стаіць…”)
SONNET XIV (“Tant que mes yeux pourront larmes épandre…”)
Санет XIV (“Пакуль я слёзы стрымліваць у стане…”)
LUIS VAZ DE CAMÕES
ЛУІШ ДЭ КАМОЭНШ
SONETO 4 (“Tanto de meu estado me acho incerto…”)
Санет 4 (“Цяпер няпэўнае маё ўсё існаванне…”)
SONETO 18 (“Quando o sol encoberto vai mostrando…”)
Санет 18 (“Калі памалу сонца напаўняе…”)
SONETO 108 (“Erros meus, má Fortuna, Amor ardente…)
Сонет 108 (“Любоў маю, памылкі, лёс заганны…)
JAN KOCHANOWSKI
ЯН КАХАНОЎСКІ
Z Trenów
З “Трэнаў”
Tren V
Трэн V
Tren VІІ
Трэн VІІ
Tren VІІІ
Трэн VІІІ
JOHN DONNE
ДЖОН ДОН
Good Morrow
Дзень добры
The computation
Падлікі
BEN JONSON
БЕН ДЖОНСАН
To Celia
Да Сэліі
So Breaks The Sun
Сагрэла сонца…
JOOST VAN DEN VONDEL
ЁСТ ВАН ДЭН ВОНДЭЛ
Op den doode Leander…
Геро і Леандр
Uit: Lucifer. Rey van Engelen. Zang
Спеў Хору анёлаў (з трагедыі “Люцыфер”)
GEORGE HERBERT
ДЖОРДЖ ГЕРБЕРТ
Redemption
Адкупленне
JOHN MILTON
ДЖОН МІЛТАН
Song on May Morning
Спеў травеньскага ранку
On his blindness
Пра слепату
From Paradise Lost (Book 12)
Са “Страчанага раю” (кн. дванаццатая)
FRIEDRICH GOTTLIEB KLOPSTOCK
ФРЫДРЫХ ГОТЛІБ КЛОПШТАК
An Sie
Да яе
Das Rosenband
Гірлянды ружаў
GOTTFRIED AUGUST BÜRGER
ГОТФРЫД АЎГУСТ БЮРГЕР
Des armen Suschens Traum
Сон беднай Зусхен
JOHANN WOLFGANG GOETHE
ЁГАН ВОЛЬФГАНГ ГЁТЭ
Willkommen und Abschied
Спатканне і ростань
(Wanderers Nachtlied II)
Другі спеў вандроўніка ўночы
Der Fischer
Рыбак
Erlkönig
Альховы цар
Mignon
Міньён
FRANCISZEK DIONIZY KNIAŹNIN
ФРАНЦІШАК КНЯЗЬНІН
Krosienka
Кросенцы
O Elizie
Пра Элізу
ANDRÉ CHENIER
АНДРЭ ШЭНЬЕ
“Eh bien! je le voulais…”
“Я вінаваты сам: было стрымацца варта…”
“Je sais, quand le midi leur fait désirer l'ombre…”
“Бывае, ведаю, у цень загнаны спёкай…”
FRIEDRICH HÖLDERLIN
ФРЫДРЫХ ГЁЛЬДЭРЛІН
Abendphantasie
Вечаровая фантазія
Hälfte des Lebens
Сярэдзіна жыцця
Menschenbeifall
Усхваленне чалавека
Der Mensch
Чалавек
WILLIAM WORDSWORTH
УІЛЬЯМ УОРДСВАРТ
Sonnet…
Санет…
“I dropped my pen; and listened to the Wind…”
“Я ўслухаўся, калі пяро сваё адклаў…”
NOVALIS
НАВАЛІС
Aus: Hymnen an die Nacht
З “Гімнаў Начы”
Anfang
Пачатак
[Kenne dich selbst…]
[Сябе самога спазнай…]
SAMUEL TAYLOR COLERIDGE
СЭМЮЭЛ ТЭЙЛАР КОЎЛРЫДЖ
Encinctured with a twine of leaves
Хлапчук прыгожы ў гушчары…
On an infant which died before baptism
Пра інфанта, што памёр няхрышчаным
THOMAS MOORE
ТОМАС МУР
“How dear to me the hour when daylight dies…”
“Як я пару́ апошніх прамянёў…”
Those evening bells
О, вечаровыя званы!
“Oh, guard our affection…”
“Любоў беражыце…”
ADELBERT VON CHAMISSO
АДАЛЬБЕРТ ШАМІСА
Der Invalide im Irrenhaus
Інвалід у вар’ятні
Nächtliche Fahrt
Начное катанне
GEORGE GORDON BYRON
ДЖОРДЖ ГОРДАН БАЙРАН
An Ode to the Framers of the Frame Bill
Ода заканадаўцам-знішчальнікам знішчальнікаў станкоў
So we’ll go no more a roving
Не блукаць нам больш ніколі
JOHN KEATS
ДЖОН КІТС
To Kosciusko
Да Касцюшкі
“When I have fears that I may cease to be…”
“Мне вусцішна: жыццю майму згарэць…”
HEINRICH HEINE
ГЕНРЫХ ГАЙНЭ
Aus dem „Buch der Lieder“
З “Кнігі песень”
“Ich wollt meine Schmerzen ergössen…”
“Я ўліў бы свой боль у гучанне…”
“Und wüsstens die Blumen, die kleinen…”
“Каб ведаць тым кветкам у полі…”
“Sie haben mich gequälet…”
“Яны мяне катавалі…”
GIACOMO LEOPARDI
ДЖАКАМА ЛЕАПАРДЗІ
L'infinito
Бясконцасць
A se stesso
Да самога сябе
ADAM MICKIEWICZ
АДАМ МІЦКЕВІЧ
Romantyczność
Рамантыка
W imionniku S.B.
У альбом С. Б.
Sen
Сон
NIKOLAUS LENAU
НІКАЛАЎС ЛЕНАУ
Himmelstrauer
Туга нябёсаў
Herbstentschluss
Асенняе рашэнне
In der Schenke
У карчме
Die drei Zigeuner
Тры цыганы
Blick in den Strom
Зірні ў паток
JOHAN LUDVIG RUNEBERG
ЮХАН ЛЮДВІГ РУНЕБЕРГ
Kärleken
Каханне
Likhet
Падабенства
HANS CHRISTIAN ANDERSEN
ГАНС КРЫСЦІЯН АНДЭРСЕН
To brune øine
Карыя вочы
Danmark, mit Fædreland
Данія, мая айчына
EDGAR ALLAN POE
ЭДГАР АЛАН ПО
From Tamerlane
З паэмы “Тамерлан”
GOTTFRIED KELLER
ГОТФРЫД КЕЛЕР
Winternacht
Зімовай ноччу
An mein Vaterland
Маёй радзіме
ANDREJ SLÁDKOVIČ
АНДРЭЙ СЛАДКАВІЧ
Opustená
Кінутая
Báseň
Верш
BJØRNSTJERNE BJØRNSON
Б’ЁРНСТ’ЕРНЭ Б’ЁРНСАН
Jeg vælger mig april!
Цудоўны красавік!
Det blonde pige
Бялявая нарвежка
GIOSUÈ CARDUCCI
ДЖАЗУЭ КАРДУЧЫ
Alla stazione in una mattina d’autumno
На станцыі восеньскім раннем
Nevicata
Снегапад
GUSTAVO ADOLFO BÉCQUER
ГУСТАВА АДОЛЬФА БЕКЕР
Rima XI
Верш ХІ
Rima LXVII
Верш LXVII
Rima LXVII
Верш LXVII
PAUL VERLAINE
ПОЛЬ ВЕРЛЕН
Green
Green
Spleen
Spleen
MIHAI EMINESCU
МІХАЙ ЭМІНЭСКУ
“Pe aceeaşi ulicioară…”
“У старым завулку поўня…”
Pierdut ȋn suferințȃ
“У вір пакут спадаючы нікчэмных…”
De câte ori, iubito
Каханая, як час той…
JAROSLAV VRCHLICKÝ
ЯРАСЛАЎ ВРХЛІЦКІ
Ekloga
Эклога
Sloky
Строфы
“Za trochu lásky šel bych světa kraj…”
“Па кропельку мілосці я на светакрай…”
ÉMILE VERHAEREN
ЭМІЛЬ ВЕРХАРН
Vaguement
Няўлоўнае
Pieusement
Пабожнае
VERNER VON HEIDENSTAM
ВЕРНЕР ХЕЙДЭНСТАМ
Sovande gårdar
Хаты, што спяць
Klostret
Кляштар
Om tusen år
Праз тысячу гадоў
Sommarljuset
Летняя светлыня
Vi människor
Мы людзі…
Den skeppsbrutne
Ацалелы ў караблекрушэнні
GUSTAF FRÖDING
ГУСТАЎ ФРЭДЫНГ
En nyårslåt
Навагодняя песенька
En kärleksvisa
Мелодыя кахання
MAIRONIS
МАЙРОНІС
Pavasaris
Вясна
Užmigo žemė...
Зямля заснула…
ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
КАНСТАНДЗІНАС КАВАФІС
Θερμοπυλεσ
Тэрмапілы
Περιμενοντασ τουσ βαρβαρουσ
Чакаючы варвараў
WILLIAM BUTLER YEATS
УІЛЬЯМ БАТЛЕР ЕЙТС
“When you are old and grey and full of sleep…”
“Калі ты пастарэеш, ля агню…”
The Second Coming
Другі прыход
SIGBJØRN OBSTFELDER
СІГБ’ЁРН ОБСТФЕЛЬДЭР
Jeg ser
Гляджу
Kan speilet tale?
Ці можа люстэрка гаварыць?
Til dig
Да цябе
RUBÉN DARÍO
РУБЕН ДАРЫА
Un soneto a Cervantes
Санет да Сервантэса
Sinfonía en gris mayor
Сімфонія ў шэрым мажоры
JOHANNES V. JENSEN
ЁХАНЭС В. ЕНСЕН
Solsorten
Чорны дрозд
Envoi
Пасланец
ROBERT FROST
РОБЕРТ ФРОСТ
Storm Fear
Боязь завірухі
Escapist-Never
Не-ўцякач
EINO LEINO
ЭЙНА ЛЕЙНА
Mä metsän polkua kuljen
“Іду я знаёмай сцяжынкай…”
Hymni tulelle
Гімн агню
Jumala
Наш бог
GUILLAUME APOLLINAIRE
ГІЁМ АПАЛІНЭР
Lundi Rue Christine
Панядзелак Вуліца Крысціны
À travers l’Europe
Праз Еўропу
La Dame
Дама
Fusée-signal
Сігнальная ракета
Visée
Мішэнь
Rosemonde
Разамунда
JUAN RAMÓN JIMÉNEZ
ХУАН РАМОН ХІМЕНЕС
El adolescente
Падлетак
La noche
Ноч
MARIE UNDER
МАРЫЯ УНДЭР
Täiskuu
Поўня
Ekstaas
Экстаз
EZRA POUND
ЭЗРА ПАЎНД
The Return
Вяртанне
In a Station of a Metro
На станцыі метро
The Rest
Рэшта
BLAISE CENDRARS
БЛЕЗ САНДРАР
Tu es plus belle que le ciel et la mer
Ты прыгажэйшая ад мора й нябёсаў
Vie dangereuse
Небяспечнае жыццё
ДИМЧО ДЕБЕЛЯНОВ
ДЗІМЧА ДЭБЯЛЯНАЎ
“С нечути стъпки в тъмен край отмина…”
“Утомны дзень ужо ў краіну змроку…”
Песен
Песня
FERNANDO PESSOA
ФЕРНАНДУ ПЕСОА
Mar Português
Партугальскае мора
[De: Poemas de Alberto Caeiro]
З “Вершаў Албэрту Каэйру”
NELLY SACHS
НЭЛІ ЗАКС
Der Schwan
Лебедзь
“Wer ruft?..”
“Хто гэта кліча?..”
“Im Meer aus Minuten…”
“У моры хвілінаў…”
МАРИНА ЦВЕТАЕВА
МАРЫНА ЦВЯТАЕВА
П. Э. (“Осыпались листья над Вашей могилой…)
Для П. Э. (“Апала лістота над вашай магілай…”
“В черном небе слова начертаны…”
“Неба чорнае, словы гожыя…”
“Мне нравится, что Вы больны не мной…”
“Мне ўсцешна, што Вы хворы… не, не мной…”
MIROSLAV KRLEŽA
МІРАСЛАЎ КРЛЕЖА
Jesenja Pjesma
Восеньскі спеў
Žene i iluzje
Жанчыны ды ілюзіі
MARTINUS NIJHOFF
МАРЦІНЮС НЭЙГАФ
De Soldaat die Jesus kruisigde
Жаўнер, які ўкрыжоўваў Хрыста
Impasse
Нявыкрутка
BERTOLT BRECHT
БЕРТАЛЬТ БРЭХТ
Von der Freundlichkeit der Welt
Пра дружалюбнасць свету
Entdeckung an einer jungen Frau
Адкрытае ў маладой жанчыне
Zufluchtsstätte
Прыстанішча
Der Radwechsel
Змена кола
Tannen
Змена кола
VÍTĚZSLAV NEZVAL
ВІЦЕЗСЛАЎ НЭЗВАЛ
Píseň o vřesu
Песня пра верасы
Z: Manon Lescaut
З драмы “Манон Леско”
ALEKSANDRS ČAKS
АЛЯКСАНДР ЧАКС
Rīga. Nakts
Рыга. Ноч
SREČKO KOSOVEL
СРЭЧКА КОСАВЕЛ
“Sonce ima krno…”
“У сонца карона…”
“Črni zidovi se lomijo…”
“Муры чорныя ламаюцца…”
GERRIT ACHTERBERG
ХЕРЫТ АХТЭРБЕРГ
Wij moeten slapen
Нам трэба спаць…
Winteravond
Зімовы вечар
Deur
Дзверы
Afscheid
Ростань
Requiem
Рэквіем
Auschwitz
Асвенцім
KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI
КАНСТАНТЫ ІЛЬДЭФАНС ГАЛЧЫНЬСКІ
Z: Bal u Salomona
З паэмы “Баль у Саламона”
Wciąż uciekamy
Мы ўсё ўцякаем…
STEIN STEINARR
СТЭЙН СТЭЙНАР
Vor
Вясна
Sjálfsmynd
Аўтапартрэт
Úr: Tímínn og vatnið
З паэмы “Час і вада”
RADNÓTI MIKLÓS
МІКЛАШ РАДНАЦІ
Járkálj csak halálraítélt!
Хадзі сабе, смяротнік, проста так…
Töredék
Урывак
MIGJENI
МІДЗЬЕНІ
Të lindet njeriu
Хай чалавек прыйдзе…
Z. B.
Для З. Б.
Rima e tretun
Згубленая рыфма
CZESŁAW MIŁOSZ
ЧЭСЛАЎ МІЛАШ
Z „Traktatu poetyckiego”
З “Паэтычнага трактата”
OCTAVIO PAZ
АКТАВІА ПАС
La calle
Вуліца
Dos cuerpos…
Два целы
JAAN KROSS
ЯН КРОС
“Luiteliivadel joostes…”
“Па пяску выдмаў прабягаючы…”
БЛАЖЕ КОНЕСКИ
БЛАЖЭ КОНЕСКІ
Стебло
Ствол
Песна за маслинките
Песня пра дрэвы-масліны
Љубов
Мілосць
БУЛАТ ОКУДЖАВА
БУЛАТ АКУДЖАВА
Грузинская песня
Грузінская песня
Ещё один романс
Яшчэ адзін раманс
ПРОЩАНИЕ С НОВОГОДНЕЙ ЁЛКОЙ
Развітанне з навагодняй ялінкай
Песенка об арбате
Песенька пра Арбат
На Сретенке ночной… (На Улицах Москвы…)
На вуліцах Масквы
МИЛОРАД ПАВИЋ
МІЛАРАД ПАВІЧ
Simposion
Simposion
Večera u krčmi “Znak Pitanja”
Вячэра ў карчме “Пытальнік”
ДМИТРО ПАВЛИЧКО
ДМЫТРО ПАЎЛЫЧКА
“Коли умер кривавий Торквемада…”
“Калі сканаў крывавы Тарквемада…”
Два кольори
Два колеры
TOMAS TRANSTRÖMER
ТУМАС ТРАНСТРОМЕР
Storm
Шторм
Ostinato
Ostinato
Vermeer
Вермеер
KNUTS SKUJENIEKS
КНУТС СКУЕНІЕКС
“Atpūties mana zemesbite…”
“Ты адпачываеш са сваім чмялём…”
“Ko tu atstāji man mantojumā?..”
“Што ты пакінуў мне ў спадчыну?..”
TOMAS VENCLOVA
ТОМАС ВЯНЦЛАВА
Eilėraštis apie atmintį
Верш пра памяць
Reginys iš alėjos
Убачанае з-за прысадаў
JUDITA VAIČIŪNAITĖ
ЮДЗІТА ВАЙЧУНАЙТЭ
Archyvas, 1863
Архіў, 1863
1.Vaistinė
1.Зельня
2.Telegrama
2.Тэлеграма
3.Raktininkė
3.Ключніца
SEAMUS HEANEY
ШЭЙМУС ХІНІ
The Death of a Naturalist
Канец натураліста
Good-night
Дабранач
Song
Песня
ERLING KITTELSEN
ЭРЛІНГ ХІТЭЛЬСЕН
“Menneskefugl vi kaster deg…”
“Чалавеча-птах Мы скінем цябе…”
“Vite at du er til, grunn nok til å leve…”
“Веданне, што ты ёсць — прычына, каб жыць…”
“Jeg vil være blind…”
“Я б хацеў быць сляпым…”
“Da hørte jeg med øret noe…”
“Тут я штосьці пачуў сваімі вушамі…”
OLIVER FRIĠĠIERI
ОЛІВЕР ФРЫДЖЭРЫ
“Jekk tifhem x’jgħidu l-kwiekeb…”
“Каб разумеў ты зорак да поўні словы…”
Aħn’ilma jgelgel
Мы — булькатанне водаў
NUALA NÍ DHOMHNAILL
НУЛА НІ ГОЎНАЛЬ
Fáidhiúlacht na murúoche
Русалчын прарочы дар
Leaba Shioda
Лэбішыдзі
Ceist na teangan
Моўнае пытанне
КАРОТКІЯ ЗВЕСТКІ ПРА АЎТАРАЎ І ТВОРЫ
ЧАРЫ БОЛЮ І ХАРАСТВА (Слова перакладчыка) Паглядзець
Рытмічны спеў, вершаваны радок чараваў людзей, напэўна, ад самага пачатку роду чалавечага. Ён набліжаў людское да боскага, ён прымушаў верыць, натхняцца і... баяцца. Так яно было ў высечаных у камені ды выціснутых на гліняных дошчачках вершаваных творах старажытных егіпцян, шумераў, акадцаў, фінікійцаў, хурытаў, хетаў. Так яно было і ў запісаных на скрутках папірусу ці пергаменту паэтычных тэкстах Кнігі Кніг — Бібліі. Ідучы ад слова прамоўленага, а потым запісанага, старажытныя паэты Усходу досыць рэдка сягалі да глыбока-інтымнага, асабістага, а імкнуліся гаварыць не столькі ад сябе, колькі ад імя людской грамады. У старажытных грэкаў усё было інакш: спевы пад суправаджэнне ліры або флейты былі прасякнутыя ўласным болем або захапленнем вершатворца-песняспеўцы. Так нараджалася еўрапейская паэзія, з яе нязменным — і неадольным — абвостраным адчуваннем пакут і хараства, болю і прыгажосці. Збольшага ў такім выглядзе яна перавандравала і ў абедзве Амерыкі.
Гэткую паэзію я ўпадабаў змалку: напачатку захапіўся чытаннем Чукоўскага, Маршака, а потым ім на змену прыходзілі Гётэ, Байран, Петрарка, Гайнэ, Міцкевіч, Верлен, Дэбялянаў, Акуджава, Врхліцкі, Багдановіч, Караткевіч... Усе яны, апроч двух апошніх, пісалі не па-беларуску, і мне хацелася іх перакладаць — “памацаць”, як яны гучаць на нашай мове. Вучачыся ў школе, вядома, не адразу на тое наважыўся: першыя мае спробы пераствараць паэзію па-беларуску былі скіраваныя на творы нямецкамоўных паэтаў, што жылі ў савецкай імперыі — Фрыдрыха Больгера, Ёгана Варкентына, Зэпа Эстэрайхера... Перакладаў я тады і рускага савецкага класіка Уладзіміра Маякоўскага. Да вершаў Гайнэ, што называецца, “саспеў” у дзясятым класе, а Гётэ, Байрана ды Міцкевіча пачаў перакладаць ужо ў студэнцкія гады. Аматарскія заняткі паэтычным перакладам, можа, і не перараслі б у нешта сур’ёзнейшае, калі б у 1984 годзе Сяржук Сокалаў-Воюш не завёз у Мінск (а я ў той час працаваў у родным Полацку) колькі маіх вершаваных спробаў і не паказаў іх Мэтру — Васілю Сёмуху. Тут я атрымаў па заслугах: Сёмуха раскрытыкаваў амаль кожны радок маіх “тварэнняў”. Не менш патрабавальны ў сваіх ацэнках быў іншы тагачасны рэдактар выдавецтва “Мастацкая літаратура”, светлай памяці Валянцін Рабкевіч. Пасля гэтага нават пахвальныя словы Рыгора Барадуліна мяне не надта пераконвалі: усім было вядома, як Рыгор Іванавіч (яму таксама вечная памяць!) любіў падтрымаць пачаткоўцаў — пагатоў сваіх землякоў.
І тут да сваіх сістэматычных заняткаў рознымі замежнымі мовамі я дадаў яшчэ больш упартыя заняткі роднай мовай: у маёй хатняй бібліятэцы адзін за адным пачалі з’яўляцца слоўнікі Насовіча, Ластоўскага, Бялькевіча, Растаргуева, Сцяшковіч, Янкоўскага, Сцяцко; калектыўныя слоўнікавыя працы нашых сучасных акадэмічных і ўніверсітэцкіх лінгвістаў. Незаменнымі дапаможнікамі на пачатку былі “Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў” Міхася Клышкі, а таксама фальклорныя зборнікі Федароўскага і Сержпутоўскага, салідныя тамы акадэмічнай серыі “Беларуская народная творчасць”. З алоўкам у руках я чытаў-перачытваў мастацкую прозу Гарэцкага, Чорнага, Калюгі, Брыля, Адамчыка, Стральцова. Арлова, Мудрова, паэзію і пераклады Купалы, Дубоўкі, Пушчы, Куляшова, Гаўрука, Разанава, Мінкіна, тых жа Барадуліна і Сёмухі. Урэшце я адчуў, што магу брацца за больш сур’ёзную перакладчыцкую працу. У выніку ў 1988 годзе — акурат да майго трыццацігоддзя — у маім перакладзе выйшаў зборнік вершаў і зонгаў Бертальта Брэхта, яшчэ праз чатыры гады — зборнік лірыкі Нікалаўса Ленау. Частка зробленых у канцы 1980-х — на пачатку 1990-х гадоў вершаваных перакладаў друкавалася ў перыёдыцы: газетах “ЛіМ”, “Наша слова”, часопісе “Полымя”, альманаху “Далягляды”... Пазней дадаліся публікацыі ў “Крыніцы”, альманаху “Annus Albaruthenicus”, яшчэ пазней — у “Дзеяслове”. Ды шмат якія пераклады не друкаваліся нідзе. Сабраўшы да кучы ксеракапіяваныя старонкі і выразкі з даўнейшых публікацый, лісткі з накрэмзанымі колісь радкамі, вырашыў я хоць частку з іх скампанаваць у кніжку... Вось жа, дарагі Чытач, памяркуй сам, што і як яно ў мяне атрымалася. Калі ёсць магчымасць параўнаць мае тэксты з арыгіналамі, я Табе спрасціў задачу: кніга выдаецца (што ў нас у Беларусі здараецца не так часта) у выглядзе “білінгвы”, а хутчэй, нават “мультылінгвы”. За любую ж угрунтаваную і зычлівую крытыку буду толькі ўдзячны — гэтак як я ўдзячны вышэйпамянёным маім Настаўнікам, пакаленням маіх ліцэістаў і маёй сям’і.
Лявон Баршчэўскі, на Каляды 2015—16 г.
ПРА ПЕРАКЛАДЧЫКА Паглядзець
Лявон Баршчэўскі (нарадзіўсяў 1958 г. у Полацку) — філолаг, педагог, публіцыст і літаратурны перакладчык. Сябар Саюза беларускіх пісьменнікаў і ганаровы старшыня Беларускага ПЭН-Цэнтра. Акрамя паэтычных твораў, змешчаных у гэтай кнізе (і іншых), пераклаў з моў арыгінала раманы Ё. В. Гётэ “Пакуты маладога Вертэра”, К. Гамсуна “Голад”, Г. Бёля “Більярд а палове дзясятай”, аповесці Г. Мастоўскай-Радзівіл, Я. Івашкевіча, А. Ліндгрэн, драматычныя творы Эсхіла, Сафокла, Эўрыпіда, Арыстафана, Менандра, Ф. Шылера, Ю. Славацкага, С. Пшыбышэўскага, С. Выспяньскага, С. Бекета, Ф. Дзюрэнмата, С. Мрожака, В. Гавела, апавяданні К. Гамсуна, Ф. Кафкі (прэмія ім. Ф. Багушэвіча Беларускага ПЭН-Цэнтра), Бруна Шульца, Ю. Боргена, С. Дагермана, Г. Бёля, урыўкі са стараскандынаўскага эпасу “Старэйшая Эда” і вершаванага трактата Н. Буало “Паэтычнае мастацтва”, навуковыя працы І. Канта, Р. Лінднэра, Б. Кяры, Дж. Шарпа і інш.
КАРОТКІЯ ЗВЕСТКІ ПРА АЎТАРАЎ І ТВОРЫ Паглядзець
Сапфо — старагрэцкая паэтка з вострава Лесбас. Пісала на эолійскім дыялекце. Крыніца публікацыі і перакладу: Frühgriechische Lyriker. Dritter Teil. Sappho, Alkaios, Anakreon. Gr. Text bearb. v. Bruno Snell. Akademie-Verlag Berlin 1981.
Анакрэонт — старагрэцкі паэт, родам з Малой Азіі (Тэас). Крыніца: Frühgriechische Lyriker. Dritter Teil. Sappho, Alkaios, Anakreon. Gr. Text bearb. v. Bruno Snell. Akademie-Verlag Berlin 1981.
Гай Валерый Катул — паэт Старажытнага Рыма, родам з Вероны. Яго “Кніга Катула Веронскага” была нанова адкрытая ў XIV ст. Крыніца: Catulli Veronensis liber. Recensuit Mauritius Schuster. Lipsiae in aedibus B. G. Teubneri MCMLVIII.
“Ты прыходзь, мой дарагі…”, “Я твая, ты са мной…” — вершы невядомых нямецкіх паэтэс з ХІІ ст. Крыніца: Deutsche Liederdichter des zwölften bis vierzehnten Jahrhunderts. Hrsg. v. Karl Bartsch. Dritte Auflage. G. J. Göschen’sche Verlagshandlung 1893.
Гіраўт дэ Барнэль — сярэднявечны паэт-трубадур, родам з правінцыі Лімузэн у Правансе, які лічыўся майстрам “цёмнага стылю”. Крыніца: Sämtliche Lieder des Trobadors Giraut de Bornelh. Mit Übers., Kommentar und Glossar v. Adolf Kolsen. Max Niemeyer Verlag, Halle a. S., 1910.
Бертран дэ Борн — таксама народжаны ў Лімузэне сярэднявечны паэт-трубадур, у творчасці якога дамінуе жанр сірвенты. Крыніца: Gouiran, G. L’amour et la guerre. L’Œvre de Bertran de Born. Aix-en-Provence: Université de Provence, 1985.
Пейрэ Відаль — сярэднявечны правансальскі паэт-трубадур, родам, хутчэй за ўсё, з Тулузы; пясняр куртуазнага кахання і падарожжаў. Крыніца: Altprovenzalisches Elementarbuch. Von O. Schultz-Gora. C. Winters Universitätsbuchhandlung, Heidelberg 1906.
“Carmina Burana” — сярэднявечны зборнік ананімных вершаў на лаціне. Крыніца: Carmina Burana. Mit Benutzung der Vorarbeiten Wilhelm Meyers krit. hrsg. v. Alfons Hilka und Otto Schumann. Bd. I. Winter-Verlag, Heidelberg 1930.
“Ах, толькі дуб, дубочак…”, “Ах, кветачкі на зялёных ялінах…”, “У цяні маіх чорных косак…” — вершы невядомых іспанскіх сярэднявечных аўтараў. Крыніца: Alonso, D., Blecua, J. M. Antología de la poesía española. Poesía de tipo tradicional. Editorial Gredos, Madrid, 1956.
Якопа да Лентыні — адзін з пачынальнікаў жанра санета ў італьянскай познесярэднявечнай літаратуры, прадстаўнік “сіцыліянскай школы”. Крыніца: Poesia del Duecento e del Trecento, Collana Il Parnaso vol. I. I Millenni, Einaudi, Torino, 1956.
Гвіда Кавальканці — італьянскі фларэнтыйскі паэт Потарэнесанса, адзін з лідараў паэтычнай школы “новага салодкага стылю”. Крыніца: Poesia del Duecento e del Trecento, Collana Il Parnaso vol. I. I Millenni, Einaudi, Torino, 1956.
Франчэска Петрарка — народжаны ў Арэцца вялікі паэт італьянскага Адраджэння, які займеў сусветную славу найперш дзякуючы сваёй “Кнізе песень” (1-е поўнае выд., 1470). Крыніца: Il Canzoniere di Francesco Petrarca, a cura di Gianfranco Contini, Edizione Einaudi, Torino 1964.
Джэфры Чосер — англійскі паэт Протарэнесанса, родам з Лондана, аўтар знакамітых вершаваных “Кентэрберыйскіх аповедаў” (1387—1400). Крыніца: [Chaucer, G.] The prologue to the Canterbury tales. Edited by Walter W. Skeat. Oxford: Clarendon Press 1900.
Карл Арлеанскі — французскі паэт Протарэнесанса, граф, народжаны ў Парыжы. Пісаў свае паэтычныя творы збольшага ў родавым замку Блуа. Шэраг яго твораў пакладзены на музыку К. Дэбюсі. Крыніца: Poésies de Charles d’Orléans / Par J. Marie Guichard. Paris: Librairie de Charles Gosselin, 1842.
Богуслаў Гасенштайнскі з Лобкавіц — чэшскі лацінамоўны паэт ранняга Адраджэння; пісаў элегіі, эпіграмы, эпітафіі. Крыніца: Bohvslavs Hassensteinivs a Lobkowicz. Opera poetica / edidit M. Vaculínová. (Biblioteca scriptorium Graecorum et Romanorum Teubneriana). Monachii et Lipsii in aedibus K. G. Saur, 2006.
Ян Секунд (сапраўдныя імёны і прозвішча: Ёханэс Нікалаўс Эверартс) — галандскі лацінамоўны паэт эпохі Адраджэння, родам з Гаагі. Крыніца: Ioannes Nicolai Secundus. Basia. Hrsg. v. G. Ellinger. Berlin: Weidmann, 1899.
Луіза Лябэ (сапраўднае прозвішча Шарлі) — французская паэтэса эпохі Рэнесанса, народжаная ў Ліёне. Усе яе вершаваныя творы былі выдадзеныя ў 1555 г. (“Творы Луізы Лябэ з Ліёна”). Крыніца: Œvres de Louise Labé, éditées par Charles Boy. Paris: A. Lemerre, 1887.
Луіш Ваш дэ Камоэнш — самы вядомы паэт партугальскага Адраджэння, аўтар нацыянальнага эпасу “Лузіяды” (1572) і шматлікіх лірычных твораў, выдадзеных толькі пасля яго смерці. Крыніца: Sonetos de Luís de Camões. Lisboa: Livraria Clássica Editora, 1953.
Ян Каханоўскі — самы знакаміты польскі паэт эпохі Адраджэння. Пісаў па-польску і на лаціне. Аўтар шэрагу песень, фрашак, элегій і зборніка “Трэны” (1573). Крыніца: Kochanowski, J. Dzieła polskie. Warszawa: PIW, 1972.
Джон Дон — адзін з самых яскравых англійскіх паэтаў барока, лідар “паэтаў-метафізікаў”. Аўтар зборнікаў “La Corona” (1607—1609) і “Пабожныя санеты” (к. 1620), шэрагу паэм. Асноўныя паэтычныя творы былі сабраныя ў пасмяротным зборніку “Паэзія” (1633). Крыніца: The Poems of John Donne. Edited by E. K. Chambers. London: Lawrence & Bullen, 1896.
Бен Джонсан — англійскі драматург і паэт позняга Адраджэння і барока. Пры жыцці творцы яго паэтычныя зборнікі не выходзілі. Крыніца: Plays and poems. By Ben Jonson. With an intr. by H. Morley. London: G. Routledge, 1890.
Ёст ван дэн Вондэл — галандскі драматург і паэт позняга Адраджэння і ранняга барока. Аўтар зборнікаў “Паэзія” (1647) і “Паэзія, або Розныя вершы” (пасмяротна, 1682), шматлікіх драм, сярод якіх вылучаецца “Люцыфер” (1654). Крыніца: Joost van den Vondel. De werken. Deel 5. 1645—1656. Hgg. van J.F.M. Sterck. Amsterdam: MGGl, 1931.
Джордж Герберт — англійскі барочны “паэт-метафізік”, святар сябар Джона Дона. Большасць яго вершаў была апублікавана ў зборніку “Храм” (1633). Крыніца: The English Works of George Herbert. Vol. 1. Boston & New York: Houghton Mifflin, 1905.
Джон Мілтан — знакавая постаць англійскага паэтычнага барока, аўтар паэмы-эпапеі “Страчаны рай” (1667), мноства лірычных вершаў. Крыніца: The Complete Poetry of John Milton. By John T. Shawcross. Anchor Books Doubleday, New York, London etc., 1963.
Фрыдрых Готліб Клопштак — вядомы нямецкі паэт эпохі Асветніцтва, аўтар эпапеі “Месіяда” (1748—73), зборніка паэзіі “Оды і элегіі” (1771). Крыніца: Klopstocks Werke in zwei Bänden (Bibliothek deutscher Klassiker). Bd. 1. Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1982.
Готфрыд Аўгуст Бюргер — нямецкі паэт і празаік, прадстаўнік перадрамантычнай плыні “Бура і націск”, майстар балады і лірычных твораў (зб. “Вершы з медзярытамі Даніэля Хадавецкага”, 1778). Крыніца: Bürgers Werke in einem Band. (Bibliothek deutscher Klassiker). Volksverlag Weimar, 1962.
Ёган Вольфганг Гётэ — вялікі нямецкі паэт і мысляр, аўтар несмяротнай трагедыі “Фаўст” (1808—1831), шматлікіх шэдэўраў лірыкі, якія пры жыцці творцы публікаваліся ў зборніку “Новыя песні” (1769), розных часопісах і альманахах, і, урэшце, у зборах твораў (т. 8, 1789; тт. 1—5, 1827—30). Крыніца: Goethe, J. W. Poetische Werke (Berliner Ausgabe). Bd. 1. Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1965.
Францішак Дыянізі Князьнін – народжаны ў беларускім Віцебску паэт, грамадскі дзеяч, пачынальнік польскага сентыменталізму (“Эротыкі” ў 2-х тт., 1779; “Паэзія” ў 3-х тт., 1787—89). Пісаў таксама на лацінскай мове (зборнік “Песні”, 1781). Крыніца: Kniaźnin, F. D. Wybór poezji. Opr. W. Borowy. Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1948.
Андрэ Мары Шэнье — французскі паэт эпохі Асветніцтва. Ахвяра якабінскай дыктатуры. Яго паэтычныя творы былі апублікаваныя пасмяротна (зборнікі “Юная палонніца”, 1795; “Юная тарантынка”, 1801; “Паэзія”, 1819). Крыніца: André Chénier. Œuvres complètes. (Bibliothèque de la Pléiade), édition de Georges Walter. Paris: Gallimard, 1940.
Ёган Крысціян Фрыдрых Гёльдэрлін — нямецкі паэт-рамантык, творчасць якога шмат у чым мае ўніверсальны характар. Прыжыццёвае выданне яго “Вершаў” (1826) было здзейсненае тады, калі Гёльдэрлін ужо быў псіхічна-хворым. Крыніца: Hölderlin, F. Gedichte. Hrsg. v. Günter Mith. 2. Aufl. Leipzig: Reclam, 1967.
Уільям Уордсварт — адзін з пачынальнікаў раннерамантычнай плыні ў англійскай паэзіі, прадстаўнік т.зв. “азёрнай школы”. Разам з С. Т. Коўлрыджам у 1798 г. апублікаваў зборнік паэзіі “Лірычныя балады”, які пазнй не раз дапаўняўся і рэдагаваўся. Выдаў таксама зборнік “Санеты, прысвечаныя Свабодзе” (1802—16), шэраг паэм рэфлексійна-філасофскага зместу. Крыніца: The Complete Poetical Works of William Wordsworth. London: MacMillan, 1888.
Наваліс (сапраўдныя міёны і прозвішча: Георг Філіп Фрыдрых фон Гардэнберг) — нямецкі рамантык, больш вядомы як празаік. Аўтар “Гімнаў начы” (выд. у часопісе “Атэнэум”, 1800), “Духоўных песень” (выд. пасмяротна, 1802). Крыніца: Novalis. Werke in einem Band. Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1983.
Сэмюэл Тэйлар Коўлрыдж — яшчэ адзін прадстаўнік англійскай раннерамантычнай “азёрнай плыні”, суаўтар (з У. Уордсвартам) зборніка “Лірычныя балады” (1798), аўтар зборніка “Разбурэнне Бастыліі” (1789—1834) і шэрагу паэм. Крыніца: The Complete Poetical Works of Samuel Taylor Coleridge. Vol. 1: Poems. Oxford: Clarendon Press, 1912.
Томас Мур — ірландскі паэт-рамантык, пісаў на англійскай мове. Аўтар зборнікаў паэзіі “Вершы Томаса Малога” (1801), “Пасланні, оды і іншыя вершы” (1806), “Ірландскія мелодыі” (1808—34), шэрагу паэм і вершаваных аповедаў. Крыніца: Мур, Томас. Избранное. = Moore, Thomas. Selected verse / авт.-сост. Л. И. Володарская. Москва: Радуга, 1986.
Адальберт фон Шаміса (сапраўдныя імёны і прозвішча: Луі Шарль-Адэлаід дэ Шамісо дэ Банкур) — нямецкі паэт-рамантык і празаік, меў французскае паходжанне. Аўтар зборнікаў “Песні” (1830), “Вершы” (1831), асобна выдадзеных балад і паэм, а таксама цыкла вершаў “Каханне і жыццё жанчыны” (1830), пакладзенага на музыку Р. Шуманам. Крыніца: Chamissos Werke in einem Band. (Bibliothek deutscher Klassiker). Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1974.
Джордж Ноэл Гордан Байран — знакаміты англійскі паэт, стваральнік новага тыпа рамантычнага героя. Аўтар зборнікаў паэзіі “Гадзіны баўлення часу” (1807), “Габрэйскія мелодыі” (1815), шэрагу паэм, вершаваных сатыр, рамана ў вершах “Дон Жуан” (1819—24, незаверш.). Крыніца: George Gordon Byron. Selections. Moscow: Progress Publishers, 1979.
Джон Кітс — англійскі паэт-рамантык. Аўтар паэтычных зборнікаў “Вершы” (1817), “Ламія” і іншыя вершы” (1820), шэрагу паэм і вершаваных аповедаў. Крыніца: Poetical Works of John Keats / ed. V. A. Rogov (= Джон Китс. Избранное. На англ. яз.). Moscow: Progress Publishers, 1966.
Генрых Гайнэ — нямецкі паэт рамантычнай школы, публіцыст, празаік, палітэмігрант. Аўтар зборнікаў “Вершы” (1822), “Кніга песень” (1827), “Новыя вершы” (1844), “Раманцэра” (1851), паэм і іншых твораў. Крыніца: Heinrich Heine. Werke. Bd. 1. Aufbau-Verlag Berlin, 1947.
Адам Бернард Міцкевіч — паэт-рамантык, публіцыст, адзін са стваральнікаў сучаснай літаратурнай польскай мовы, родам з беларускай Наваградчыны. Аўтар паэтычных зборнікаў “Балады і рамансы” (тт. 1, 2, 1822—23), “Крымскія санеты” (1826), шэрагу паэм, польска-беларускага шляхецкага эпасу “Пан Тадэвуш” (1834). Крыніца: Mickiewicz, Adam. Wiersze. Warszawa: Czytelnik, 1976.
Джакама Леапардзі — італьянскі паэт-рамантык, пясняр “сусветнага болю”. Аўтар зборніка “Песні” (1826). Крыніца: Poesia Italiana tradotta da poeti russi. XIII—XIX secoli = Итальянская поэзия в русских переводах: XIII—XIX вв. Mosca: “Raduga”, 1992.
Нікалаўс Ленау (сапраўдныя імёны і прозвішча: Нікалаўс Франц Німбш Эдлер фон Штрэленау) – паэт-рамантык, паходзіў з румынска-венгерска-славянскага памежжа Габсбургскай імперыі. Апошнія гады жыцця правёў у псіхіятрычнай клініцы. Аўтар зборнікаў “Песні ў чаратах” (1832), “Вершы” (1837), шэрагу паэм. Крыніца: Lenaus Werke in einem Band. (Bibliothek deutscher Klassiker). Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1975.
Юхан Людвіг Рунеберг –паэт і празаік, выбітны дзеяч фінскага нацыянальнага адраджэння ў ХІХ ст. Пісаў на шведскай мове. Аўтар зборнікаў “Ночы рэўнасці” (1827), “Ідыліі і эпіграмы” (1833), “Вершы” (1843), шэрагу вершаваных ідылій, паэм. Крыніца: J. L. Runeberg. Samlade arbeiten. Band I. Albert Bonniers Förlag, Helsingfors 1921.
Ганс Крысціян Андэрсен — класік дацкай літаратуры, празаік, аўтар сусветна вядомых казак і паэт. Аўтар зборнікаў “Вершы” (1830), “Збор вершаў” (1833), “Вершы старыя і новыя” (1847). Крыніца: H. C. Andersen. Kjendte og glemte digte (1823-1867). Kjøbenhavn: C.A. Reitzel, 1867.
Эдгар Алан По — паўночнаамерыканскі (ЗША) паэт-рамантык і празаік, аўтар зборнікаў “Вершы і паэмы” (1831) і “Крумкач” і іншыя вершы” (1845). Крыніца: Edgar Allan Poe. Poems = Эдгар Аллан По. Стихотворения. Moscow: Raduga Publishers, 1988.
Готфрыд Келер — класік швейцарскай нямецкамоўнай літаратуры ХІХ ст., празаік, аўтар паэтычных кніг “Песні самавука”, “Дваццаць сем любоўных песень” (абедзве – 1845), “Вершы” (1846), “Навейшыя вершы” (1851), “Збор вершаў” (1883). Крыніца: Kellers Werke in fünf Bänden. Bd. 1. (Bibliothek deutscher Klassiker). Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1980.
Андрэй Сладкавіч (сапраўдныя імя і прозвішча Андрэй Браксаторыс) — паэт-рамантык, адзін з пачынальнікаў славацкай нацыянальнай літаратуры. Паэтычныя творы Сладкавіча (вершы і паэмы) былі апублікаваныя ў прыжыццёвых зборах 1861 і 1878 гг. Крыніца: Andrej Sládkovič vo výbere Milana Krausa. Bratislava: Slovenský spisovatel, 1977.
Марцінус Б’ёрнст’ернэ Б’ёрнсан — нарвежскі празаік, драматург і паэт. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1903 г. Яго паэтычныя творы публікаваліся ў кнізе “Вершы і песні” (1870), у перыядычных выданнях. Крыніца: Bjørnstjerne Bjørnson. Samlede dikter-verker. Oslo: Gyldendal, 1927.
Джазуэ Кардучы — італьянскі паэт і гісторык літаратуры, лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1906 г. Аўтар зборнікаў “Маладыя вершы”, “Ямбы і эподы” (абодва — 1872), “Ça ira: санеты” (1883), “Новыя вершы” (1888), “Варварскія оды” (1889), “Вершы і рытмы” (1898). Крыніца: Poesia Italiana tradotta da poeti russi. XIII—XIX secoli = Итальянская поэзия в русских переводах: XIII—XIX вв. Mosca: “Raduga”, 1992.
Густава Адольфа Бекер — найбольш значны іспанскі паэт-рамантык, які таксама пісаў прозу. Найлепшыя яго паэтычныя творы сабраныя ў пасмяротным зборніку “Вершы” (1871). Крыніца: Испанская поэзия в русских переводах = Poesias españolas еn versiones rusas. 1789—1980. Москва: Радуга, 1984.
Поль Верлен — французскі паэт, творчасць якога эвалюцыянавала ад “парнасізму” да сімвалізму і імпрэсіянізму. Аўтар зборнікаў “Сатурнаўскія вершы” (1866), “Галантныя фэсты” (1869), “Рамансы без слоў” (1874), “Мудрасць” (1881), “Далёка і блізка” (1884) і інш. Крыніца: Paul Verlaine. Poésies. Moscou: Éditions du Progrès, 1977.
Міхай Эмінэску (сапраўдныя імя і прозвішча Міхаіл Эміновіч) — самы вядомы румынскі паэт-рамантык. Аўтар адзінага прыжыццёвага зборніка вершаў “Паэзія” (1883), паэмы “Лучафэр” (1883) і іншых твораў. Крыніца: Mihai Eminescu. Poezii. P. 1. Editura Minerva, Bucureşti, 1989.
Эміль Верхарн — бельгійскі паэт-сімваліст, які пісаў па-французску. Аўтар паэтычных зборнікаў “Фламандкі” (1883), “Манахі” (1886), “Вечары” (1887), “Крушэнні” (1888), “Чорныя паходні” (1890), “Прывідныя вёскі” (1893), “Гарады-спруты” (1895), “Абліччы жыцця” (1899), “Няўрымсныя сілы” (1902), “Шматколернае ззянне” (1906), “Пунсовыя крылы вайны” (1916) і інш., а таксама шэрагу паэм і вершаваных драм. Крыніца: Émile Verhaeren. Choix de poèmes = Эмиль Верхарн. Избранные стихотворения. Moscou: Éditions “Radouga”, 1984.
Карл Густаў Вернер фон Хейдэнстам — шведскі паэт, празаік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1916 г. Аўтар шэрагу паэтычных зборнікаў, сярод якіх вылучаюцца “Вершы” (1895), “Народ” (1902), “Новыя вершы” (1915), “Апошнія вершы” (пасмяротна, 1942). Крыніцы: Heidenstam, V. von. Nya dikter. Stockholm: Bonnier, 1915; Heidenstam, V. von. Paradisets timma och andra dikter. Stockholm: Bonniers, 1969.Густаў Фрэдынг — шведскі паэт-неарамантык, аўтар зборнікаў “Гітара і губны гармонік” (1891), “Новыя вершы” (1894), “Пырскі і аскепкі” (1896), “Аскалёпкі ад Грааля”, “Гонкі за летуценнямі”, “Новае і старое” (усе — 1898), “Збор вершаў” (1901), “Выздараўленне” (пасмяротна, 1913). Крыніца: Fröding, Gustaf. Samlade dikter. Bd. 1, 2. Stockholm: Bonniers, 1901—05.
Майроніс (сапраўдныя імя і прозвішча Ёнас Мачуліс) — літоўскі паэт-святар, адзін з пачынальнікаў літоўскага нацыянальнага адраджэння ў ХІХ ст. Аўтар зборніка вершаў “Веснавыя галасы” (1895), шэрагу паэм. Крыніца: Maironis. Poezija. Rinktinė. Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1966.
Канстандзінас Кавафіс — навагрэцкі паэт-сімваліст і неарамантык, які жыў за межамі гістарычнай радзімы, найбольш у Александрыі. Аўтар збору “Вершы” (ч. 1 і 2, 1904—10). Крыніца: Поэзия Европы = Poetry of Europe = Europäische Lyrik = Poésie d’Europe. Том второй (1). Москва: “Худож. лит.”, 1977; http://cavafis.compupress.gr /index3.htm.
Уільям Батлер Ейтс — знакаміты ірландскі паэт містычна-рамантычнага напрамку, празаік, драматург, лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1923 г. Вядучы прадстаўнік руху за нацыянальнае вызваленне Ірландыі. Пісаў на англійскай мове. Аўтар шматлікіх зборнікаў вершаў: “Вандроўкі Асіяна” (1889), “Ружа” (1893), “Вецер у чаратах” (1899), “У сямі лясах” (1904), “Зялёны шалом” і іншыя вершы” (1910), “Дзікія лебедзі ў Куле” (1919), “Вежа” (1928), “Поўня ў сакавіку” (1935), “Новыя вершы” (1938) і інш. Крыніца: The Poetical Works of William B. Yeats. Vol. 1. London: Macmillan, 1906.
Сігб’ёрн Обстфельдэр — нарвежскі паэт, драматург і празаік, у творчасці якога выявіліся рысы сімвалізму, неарамантызму, імпрэсіянізму. Аўтар паэтычных кніг “Вершы”, “Горад” (абедзве – 1893), “Пакінуты” (1894). Крыніца: Obstfelder, S. Skrifter. Bind I. Oslo: Gyldendal, 1917.
Рубен Дарыа (сапраўдныя імёны і прозвішча — Фелікс Рубен Гарсія Сарм’ента) — нікарагуанскі паэт, празаік, эсэіст, пачынальнік мадэрнізму ў лацінаамерыканскай літаратуры. Аўтар зборнікаў “Пасланні і паэмы” (1885), “Блакіт” (1886), “Паганскія харалы” (1896), “Спевы жыцця і спадзявання” (1905), “Спеў блуканняў” (1907), “Паэма восені” і іншыя паэтычныя творы” (1910), “Песня пра Аргенціну” і іншыя вершы” (1914), “Пасмяротная ліра” (1919) і інш., некалькіх паэм. Крыніца: Rubén Darío. Poesías completas / edición, introducción y notas de Alfonso Méndez Plancarte. Madrid: Aguilar, 1954.
Ёханэс Вільхельм Енсен — дацкі пісьменнік, найбольш яскравы прадстаўнік т.зв. “ютландскага рэалізму”, у цэнтры якога — увага да чалавека з вёскі. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1944 г. Найлепшыя яго паэтычныя творы сабраныя ў зборніках “Вершы” (1906), “Ютландскі вецер” (1931) і “Велікодная купель” (1937). Крыніца: Jensen, J. V. Digte. 3. oplag. Kjøbenhavn: Gyldendal, 1964.
Роберт Лі Фрост — паўночнаамерыканскі (ЗША) паэт, прадстаўнік метафізічна-рэфлексіўнай плыні, аўтар зборнікаў “Жаданне хлопца” (1913), “Паўночны Бостан” (1914), “Прамежак у гарах” (1916), “Нью-Хэмпшыр” (1923), “Збор паэзіі” (1930), “Ад снегу да снегу”, “Наступны шэраг” (абодва — 1936), “Дрэва мудрасці” (1942), “Уваходзь” і іншыя вершы” (1943), “Цяжка не быць каралём” (1951), “Збор новых вершаў на памяць” (1959), “У ясноцці” (1962) і інш., а таксама шэрагу драматычных паэм. Крыніца: The New Poetry: An Anthology. Ed. Harriet Monroe. New York: The Macmillan Company, 1917; http://www.annexed.net/box/frost.html.
Эйна Лейна (сапраўдныя імёны і прозвішча: Армас Эйнар Леапольд Лёнбум) – фінскі паэт-неарамантык, празаік і драматург, аўтар зборнікаў “Сакавіцкія песні”, “Гісторыя вялікага дуба” (абодва – 1896), “Сто адна песня” (1898), “Святая крыніца” (1901), “Зімовыя ночы” (1905), “Зорны сад” (1912), “Гонар жыцця” (1915), “Белерафонт” (1919), “Бэз у квецені” (1920), “Новыя вершы” (1924) і інш., шэрагу вершаваных аповедаў і паэм. Крыніца: Eino Leino. Kootut teokset. I, II. Otava, Helsingissä, 1931.
Гіём Апалінэр (сапраўдныя імёны і прозвішча: Вільгельм Аляксандр Альберт Уладзімір Апалінары Кастравіцкі) — французскі паэт італьянска-беларускага паходжання, адзін з бацькоў сюррэалізму ў паэзіі. Аўтар зборнікаў “Бестыярый, або Арфееў картэж” (1911), “Алкаголі” (1913), “Каліграмы” (1918). Крыніца: Guillaume Apollinaire. Œuvres poétiques complètes. Édition de Marcel Adéma et Michel Décaudin. (Bibliothèque de la Pleïade). Paris: Gallimard, 1956.
Хуан Рамон Хіменес — іспанскі паэт, родам з Пуэрта-Рыка; адна са знакавых постацяў у паэзіі іспанскага мадэрнізму. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1956 г. Аўтар зборнікаў “Вершы” (1902), “Тужлівыя мелодыі” (1903), “Далёкія сады” (1905), “Элегіі жалю”, “Вясновыя балады” (абодва — 1910), “Духоўныя санеты” (1914—15), “Лета” (1915), “Дзённік нядаўна ажэненага паэта” (1917), “Паэзія” (1923), “Адзіны час” (1936), “На другім беразе” (1942), “Рэкі, якія сплываюць” (1953) і інш. Крыніца: Испанская поэзия в русских переводах = Poesias españolas еn versiones rusas. 1789—1980. Москва: Радуга, 1984.
Марыя Ундэр — эстонская паэтка, з 1944 г. жыла ў Швецыі. Пачынала творчасць у рэчышчы экспрэсіянізму, пазней у яе паэзіі выразна акрэсліўся рэфлексійна-філасофскі пачатак. Галоўныя прыжыццёвыя зборнікі паэзіі: “Санеты” (1917), “Прадвесне” (1918), “Адкрытая рана” (1920), “Спадчына (1923), “Голас з ценю” (1927), “Радасць ад гожага дня” (1928), “Камень з сэрца” (1935), “Іскры ў попеле” (1954), “Выбраныя вершы” (1958), “Памежная земля” (1963) і інш. Крыніца: Under, Marie. Mu süda laulab. Koostanud Paul Rummo. Tallinn: Eesti Raamat, c1981; выкарыстаны таксама матэрыял з сайта: http://www.babelmatrix.org/works/et/. Літаратурна-моўная кансультацыя Сяргея Шупы.
Эзра Луміс Паўнд — паўночнаамерыканскі (ЗША) паэт, адзін са стваральнікаў плыні “імажызму”. Найважнейшыя зборнікі — “A Lume Spento” (1908), “Personae”, “Урачыстасці” (абодва —1909), “Canzoni” (1911), “Ripostes” (1912), “Lustra” (1916). Большую частку жыцця працаваў над філасофска-паэтычным цыклам “Cantos” (1917—70). Крыніцы: The New Poetry Anthology / ed. by Harriet Monroe. New York: MacMillan, 1917; Modern American Poetry / ed. by Louis Untermeyer. New York: Harcourt, Brace and Howe, 1919.
Блез Сандрар (сапраўдныя імя і прозвішча Фрэдэрык Заўзер) — швейцарскі і французскі паэт, празаік, падарожнік. Адзін са стваральнікаў паэтычнага кубізму. Пісаў на французскай мове. Аўтар паэтычных кніг “Вялікдзень у Нью-Ёрку” (1912), “Проза транссібірскае чыгункі” (1913), “Панама, або Прыгоды маіх сямёх дзядзькоў” (1918), “З усяго свету” (1919), “Дарожныя лісткі” (1924), “Збор паэзіі” (1944) і інш. Крыніца: Poètes français. XIXe – XXe siècles. Anthologie. Par Samari Vélikovsky. Moscou: Éditions du Progrès, 1982.
Дзімча Дэбелянаў — балгарскі паэт-сімваліст, родам з Грэцыі. Загінуў на фронце ў Першую сусветную вайну. Пры жыцці яго вершы друкаваліся толькі ў перыядычных выданнях (пасмяротны зборнік “Вершы” выйшаў у 1920 г.). Крыніца: Димчо Дебелянов. Стихотворения. София: Български писател, 1976.
Фернанду Антонью Нагейра Песоа — лідар партугальскага паэтычнага авангарду; пісаў свае творы таксама па-английску. Меў “паэтычных двайнікоў” з імёнамі “Албэрту Каэйру”, “Рыкарду Рэйш”, “Алвару дэ Кампуш”. Аўтар зборнікаў на англійскай мове “Антыной” (1915), “35 санетаў” (1918), “Англійскія вершы І—ІІІ” (1921), на партугальскай мове “Пасланне” (1934). Крыніца: Fernando Pessoa. Mensagem. Lisboa: Parceria A. M. Pereira, 1934.
Нэлі Закс — нямецкая і шведская паэтка габрэйскага паходжання. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1966 г. Пісала па-нямецку. Аўтар зборнікаў “У прытулках смерці” (1946), “Зацьменне зораў” (1949), “І ніхто не ведае, што далей” (1957), “Уцёкі і ператварэнне” (1959), “Падарожжа ў бяспылле” (1961), “Полымныя загадкі” (1965), “Жанчына ў пошуку” (1966) і інш. Крыніца: Nelly Sachs. Späte Gedichte. Suhrkamp Verlag Frankfurt am Main 1965. Друкуецца з выдання: im lichtertanz = у танцы ліхтароў. Сучасная нямецкая паэзія. Мн.: “Тэхналогія”, 2004. © Goethe-Institut Minsk, 2004.
Марына Цвятаева — расійская паэтэса, у творчасці якой сінтэзаваліся традыцыі рускай песеннай паэзіі і заходнееўрапейскіх уплываў (Рэмбо, Рыльке). Пасля рэвалюцый 1917 гг. доўгі час жыла ў Чэхіі і Францыі; прыехаўшы ў СССР, скончыла жыццё самагубствам. Аўтар зборнікаў лірыкі “Вячэрні альбом” (1910), “Чароўны ліхтар” (1912), “З дзвюх кніг” (1913), “Вёрсты”, “Лебядзіная чарада” (абодва – 1921), “Расстанне”, “Канец Казановы” (абодва – 1922), “Рамяство”, “Псіхея. Рамантыка” (абодва – 1923), “Дзяцюк” (1924), “Пасля Расіі” (1928) і інш., шэрагу паэм і вершаваных драм. Крыніца: Цветаева М. Избранные произведения. Мн.: Наука и техника, 1984.
Міраслаў Крлежа — празаік, паэт, драматург, класік харвацкай літаратуры. Аўтар зборнікаў паэзіі “Пан”, “Тры сімфоніі” (абодва – 1917), “Песні” (тт. 1—3, 1918—19) “Лірыка” (1919), “Кніга лірыкі” (1932), “Песні ў цямрэчы” (1937) і інш. Крыніца: Miroslav Krleža. Plameni vjetar: izabrane pjesme. Odabrao i esej napisao Šime Vučetić. Zagreb: Nakladni zavod MH, 1983.
Марцінюс Нэйгаф — нідэрландскі паэт-віртуоз верша традыцыйнай формы; драматург і эсэіст, аўтар зборнікаў паэзіі “Вандроўнік” (1916), “Формы” (1924), “Новыя вершы” (1934), “Гадзі́на Нуль” (1937) і інш. Крыніца: Nijhoff, M. Verzameld werk. Bd. 1. Amsterdam: Daamen / van Oorschot, 1954.
Бертальт Брэхт — нямецкі паэт, празаік, драматург, тэатральны дырэктар, стваральнік т.зв. “эпічнага тэатра”. Доўгагадовы палітэмігрант. Аўтар паэтычных зборнікаў “Хатнія казані Бертальта Брэхта” (1927), “З хрэстаматыі для жыхароў гарадоў” (1930), “Песні, вершы, хары́” (1934), “Свендбаргскія вершы” (1939), цыкла “Букаўскія элегіі” (апубл. у 1953), а таксама шматлікіх песень-зонгаў, што ўвайшлі ў яго п’есы. Крыніца: Bertolt Brecht. Grüner Mond von Alabama: Gedichte und Lieder aus Stücken. (Taschenbuch). Aufbau-Verlag Berlin und Weimar, 1975.
Віцезслаў Нэзвал – паэт, пачынальнік чэшскага сюррэалізму, які пазней стаў класікам сацрэалізму. Аўтар зборнікаў “Мост” (1922), “Маленькі ружовы сад” (1925), “Песні начы” і “Шкляны час” (абодва – 1931), “Прага з пальцамі дажджу” (1936), “Пяць хвілін за горадам” (1939), “Крылы” (1949), “Валошкі і гарады” (1955) і інш. Крыніцы: Nezval, V. Balady Manoně: Básně z let 1939—40. Praha: Melantrich, 1945; Nezval, V. Zázračné proměny. Výbor uspoř. Dr. Zdeněk Pešat. Praha: Československý spisovatel, 1980.
Аляксандр Чакс — латышскі паэт-авангардыст, празаік і драматург, “пясняр Рыгі”. Аўтар зборнікаў “Сэрца на тратуары” (1928), “Сусветны шынок” (1929), “Мой рай” (1932), “Люстра ўяўлення” (1938), “Патрыёты” (1948) і інш. Крыніца: Aleksandrs Čaks. Mana Rīga: dzejol̦i un poēmas / sakārt., piez. aut. Jānis Rudzītis. [Bruklinā, NY]: Grāmatu draugs, 1961.
Срэчка Косавел — славенскі паэт-імпрэсіяніст, які эвалюцыянавааў да экспрэсіянізму і авангардызму. Асноўныя паэтычныя творы Косавела апублікаваныя ў пасмяротным зборніку “Песні” (1927). Крыніца: Kosovel, Srečko. Izbrane pesmi / uredil Ocvirk Anton. Tiskovna zadruga v Ljubljani, 1931.
Хэрыт Ахтэрберг — нідэрландскі паэт, у творчасці якога добра заўважныя ўплывы экспрэсіянізму і сюррэалізму Аўтар зборнікаў лірыкі “Ад’езд” (1931), “Осмас” (1941), “Радар” (1946), “І напісаў Ісус на пясках” (1949), “Уздоўжкі апошняга горада” (1955), “Забыццё” (1961) і інш. Крыніца: Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij B.V. 1964.
Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі — адзін з самых уплывовых польскіх паэтаў ХХ ст., стваральнік арыгінальнага лірычнага стылю. У маладыя гады належаў да паэтычнай групоўкі “Квадрыга”. Аўтар зборнікаў паэзіі “Зачарованая фурманка” (1948), “Шлюбныя пярсцёнкі” (1949), “Лірычныя вершы” (1952), драматызаваных абразкоў (кабарэ “Зялёная гусь”, 1946—50), шэрагу паэм і сатырычных вершаваных твораў. Крыніца: Konstanty Ildefons Gałczyński. Serwus, Madonna: Wiersze i poematy. Warszawa: Czytelnik, 1987.
Стэйн Стэйнар (сапраўдныя імёны Адальстэйн Крыстмундсан) — ісландскі паэт, прадстаўнік спачатку левай рэвалюцыйнай паэзіі, пазней — памяркоўнага экзістэнцыялісцкага авангарду. Выдаў зборнікі вершаў і паэм “Палала чырвонае полымя” (1934), “Вершы” (1937), “След на пяску” (1940), “Падарожжа без абяцанняў” (1942), “Час і вада” (1948); пашыранае выданне апошняй кнігі ўбачыла свет у 1974 г. Крыніцы: Поэзия Европы = Poetry of Europe = Europäische Lyrik = Poésie d’Europe. Том второй (1). Москва: “Худож. лит.”, 1977; http://bragi.info/ljod.php.
Міклаш Раднаці (сапраўдныя імя і прозвішча Міклаш Глатэр) — венгерскі паэт-лірык, творчасць якога мела экспрэсіяністычны характар, эвалюцыянуючы ў бок катастрафізму. Расстраляны нацыстамі. Першы ўласны зборнік лірыкі Раднаці быў выдадзены пасмяротна (“Бурапеннае неба”, 1946). Крыніца: Поэзия Европы = Poetry of Europe = Europäische Lyrik = Poésie d’Europe. Том второй (1). Москва: “Худож. лит.”, 1977.
Мідзьені (сапраўдныя імёны і прозвішча: Мілаш Дзьердзь Нікала) — самы значны албанскі паэт-лірык першай паловы ХХ ст., які таксама пісаў кароткую прозу. Публікаваў свае творы ў перыёдыцы, першы іх збор выйшаў у Тыране ў 1954 г. Крыніцы: Поэзия Европы = Poetry of Europe = Europäische Lyrik = Poésie d’Europe. Том второй (1). Москва: “Худож. лит.”, 1977; Migjeni. Veprat. Tiranë: Naim Frasheri, 1961.
Чэслаў Мілаш — выдатны паэт, празаік, эсэіст, які лічыў сваёй радзімай Літву, а пісаў на польскай мове; лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1980 г. Прадстаўнік магутнай інтэлектуальнай плыні ў сусветнай і польскай паэзіі. У маладосці належаў да віленскай паэтычнай групы “Жагары”, з 1951 па 1994 гг. жыў у эміграцыі. Аўтар паэтычных кніг “Тры зімы” (1936), “Выратаванне” (1945), “Маральны трактат” (1948), “Дзённае святло” (1953), “Паэтычны трактат” (1957), “Кароль Попель” і іншыя вершы” (1961), “Зачараваны Гуця” (1965), “Горад без назову” (1969), “Дзе ўзыходзіць і куды заходзіць сонца” (1974), “Гімн аб пярліне” (1982), “Далейшыя ваколіцы” (1991), “На беразе ракі” (1994), “Прыдарожны сабачка” (1997), “Гэта” (2000), “Апошнія вершы” (пасмяротна, 2006) і інш. Крыніца: Czesław Miłosz. Traktat poetycki. Instytut Literacki, Paryż 1957.
Актавіа Пас — мексіканскі паэт, у маладосці блізкі да сюррэалістаў і левых інтэлектуалаў; эсэіст. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1990 г. Пры жыцці выйшлі яго зборнікі паэзіі “Блакітны месяц” (1933), “Карэнне чалавека” (1937), “Паміж каменем і кветкай” (1941), “Свабода пад шатамі слова” (1949), “Насенне для песні” (1954), “Саламандра” (1962), “Вецер на ўсе грудзі” (1965), “Беліня” (1967), “Тапаэмы” (1971), “Паварот” (1976), “Дрэва, што вырастае знутры” (1987) і інш., а таксама шэраг лірычных паэм. Крыніцы:
http://www.poesi.as/op02028.htm; http://www.poemas-del-alma.com/dos-cuerpos.htm.
Ян Крос — празаік, эсэіст, паэт, адзін з самых вядомых у свеце эстонскіх творцаў ХХ — пачатку ХХІ ст. Яго вершаваныя творы публікаваліся ў перыёдыцы, сабраныя ў томе “Паэзія” (2006). Крыніцы: https://annaabi.ee/Jann-Kross-elulugu-ja-neli-luuletust-m51409.html; http://www.litterature-estonienne.com /krosspoemes.html#ventbleu. Літаратурна-моўная кансультацыя Сяргея Шупы.
Блажэ Конескі — паэт, эсэіст, гісторык літаратуры, лінгвіст. Адзін з галоўных кадыфікатараў нормаў сучаснай літаратурнай македонскай мовы. Аўтар паэтычных зборнікаў “Зямля і любоў” (1948), “Вершы” (1953—63), “Вінаграднік” (1955), “Вязальніца” (1955—61), “Цёрн” (1966), “Поціск рукі” (1969), “Старыя і новыя вершы” (1979), “Крыніцы” (1984), “Нябесная рака” (1991), шэрагу паэм. Крыніца: Блаже Конески. Песни. Скопje: «Кочо Рацин», 1953.
Булат Акуджава — народжаны ў Маскве расійскі паэт, празаік грузінска-армянскага паходжання; аўтар і выканаўца песень. Прадстаўнік т. зв. “пакалення шасцідзясятнікаў” у савецкай літаратуры. Аўтар зборнікаў вершаў “Лірыка” (1956), “Астравы” (1959), “Вясёлы бубнач” (1964), “Сакавік велікадушны” (1967), “Ах, Арбат, мой Арбат” (1976), “Вершы” (1984), “Міласці лёсу” (1993), “Чаепіцце на Арбаце” (1997) і інш. Крыніцы: Булат Окуджава. Ах, Арбат, мой Арбат… Москва: Сов. писатель, 1976; http://bards.ru/archives/part.php.
Міларад Павіч — паэт і самы знакаміты сербскі празаік другой паловы ХХ— пачатку ХХІ ст. Яго вершы публікаваліся ў зборніках “Палімпсесты” (1967), “Месяцовы камень” (1971), “Душы купаюцца ў мінулым” (1982) і інш. Крыніцы: Милорад Павић. Палимпсести. Београд: Нолит, 1967; http://riznicasrpska.net/knjizevnost /index.php.
Дмытро Паўлычка — сучасны ўкраінскі паэт, эсэіст, прадстаўнік “пакалення шасцідзясятнікаў”. За сталінскім часам – палітвязень. Яго паэзія апублікаваная ў зборніках “Любоў і нянавісць” (1953), “Мая зямля” (1955), “Праўда кліча” (1958, тыраж знішчаны цэнзурай), “Чорная нітка” (1958), “Быстрыня” (1959), “Дзень” (1960), “Гранаслоў” (1968), “Санеты падольскае восені” (1972), “Таямніца твайго аблічча” (1974), “Спіраль” (1984), “Пакаянныя псалмы” (1994), “Залаты яблык” (1998), “Напарстак” (2002), “Не здрадзь” (2005), “Аўтадафэ” (2008) і інш. Крыніца: Дмитро Павличко. Твори в трьох томах. Т. 1. Київ: Дніпро, 1989.
Тумас Ёста Транстромер — шведскі паэт, у творчасці якога выразна выявіліся рысы позняга мадэрнізму. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 2011 г. Аўтар зборнікаў “17 вершаў” (1954), “Таямніцы ў дарозе” (1958), “Неба напалову на фінішы” (1962), “Званы і сляды” (1966), “Гледзячы ў цемру” (1970), “Сцяжынкі” (1973), “Балтыка” (1974), “Бар’ер ісціны” (1978), “Дзікі Рынак” (1983), “Жывым і мёртвым” (1989), “Гандола журботы” (1996), “Вязніца” (2001), “Вялікая таямніца” (2004), “Маладыя вершы Тумаса Транстромера” (2006), “Вершы і проза” (2011) і інш. Крыніца: Tomas Tranströmer. Dikter. Stockholm: [Albert Bonniers &] MånPocket, 1997.
Кнут Скуеніекс — сучасны латышскі паэт, эсэіст, фалькларыст,
за савецкім часам дысідэнт і палітвязень. Аўтар зборнікаў “Лірыка і галасы” (1978), “Завяжыце іх у белую хустку” (1986), “Насенне ў снезе” (1990), “Да голых пальцаў” (1996), “У парку на лаўцы” (1997), “Цяпер я Аляксандр” (2006), “Наша адслужанае жыццё” (2007), “Нічога асабістага”, “Сто” (абодва – 2011) і інш. Крыніца: Knuts Skujenieks. Lirika. Rīga: Apgāds Zvaigzne ABC, [s. a.].
Томас Вянцлава (Венцлава) — сучасны літоўскі паэт, прадстаўнік інтэлектуальнай лірыкі; дысідэнт савецкага часу, які ў 1977 г. эміграваў на Захад. Аўтар зборнікаў паэзіі “Знакі мовы” (1972), “98 вершаў” (1977), “Убачанае з-за прысадаў” (1998), “Усе вершы” (2010). Крыніца: Tomas Venclova. Visi eilėraščiai. Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2010, © Tomas Venclova, 2013. Друкуецца з ласкавай згоды аўтара.
Юдзіта Вайчунайтэ — літоўская паэтка, драматург; прадстаўніца рэфлексійнай лірыкі. Пры жыцці выйшла 25 зборнікаў яе паэзіі, сярод якіх, між іншага, былі: “Веснавыя акварэлі” (1960), “Як віно маладое” (1962), “Флюгеры” (1966), “Пасля паўночных гербаў” (1968), “Паўтарэнні” (1971), “У месяцы незабудак” (1977), “Месяцовая кветка” (1979), “Вясновая флейта” (1980), “Дамавічок бяссоння” (1985), “Зімовы дождж” (1987), “Гадзіннік ценяў” (1990), “Вулічны карабель” (1991), “Шэры паўночны дом” (1994), “Кароны мацерыкоў” (1995), “У люстэрку маленства” (1996), “Я выйшла з завулкаў ценю”, “Выгба аблокаў” (абодва – 2000) і інш. Крыніца: Judita Vaičiūnaitė. Raštai. I tomas. Vilnius: Gimtasis žodis, 2005. Друкуецца з выдання: Янушкевіч Я. Тварам да шыбеніцы.Ракаў, 2013.
Шэймус (Шэймас) Хіні — паўночнаірландскі паэт, прадстаўнік напачатку палітычнай, а пазней медытатыўнай лірыкі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1995 года. Пісаў на англійскай мове, перакладаў з ірландскай і іншых моў. Аўтар паэтычных зборнікаў “Смерць натураліста” (1966), “Дзверы ў цямрэчу” (1969), “Канец зімы” (1972), “Поўнач” (1975), “Палявыя работы” (1979), “Адкрыты ліст” (1983), “Выспа пакаяння” (1984), “Глогавы ліхтар” (1987), “Гледзячы на рэчы” (1991), “Дзённік зніклага” (1999) і інш. Крыніца: Englische Lyrik = English Lyrics. 1900—1980. Hrsg. v. Angus Calder. Leipzig: Reclam, 1983.
Эрлінг Хітэльсен — сучасны нарвежскі паэт, драматург і празаік. Удзельнік мінскага фестывалю паэзіі памяці М. Стральцова “Сена на асфальце” ў 1915 г. Аўтар кніг паэзіі “Дзікія птахі” (1970), “Суткі над Ле” (1981), “У (48 вершаў)” (1995), “Атрымальнік” (2005), “Верш бяжыць, як горад” (2010), “Выбраныя вершы” (2012), шэрагу лірычных цыклаў і паэм. Крыніца: Erling Kittelsen. Utvalgte dikt = Selected Poems. Oslo: H. Aschehoug & Co. (W. Nygaard), 2012, © Erling Kittelsen, 2015. Друкуецца з ласкавай згоды аўтара.
Олівер Фрыджэры — сучасны мальтыйскі паэт, празаік, эсэіст, літаратуразнаўца. Паэтычныя і празаічныя творы піша ў асноўным па-мальтыйску, іншыя — таксама па-англійску і па-італьянску. Аўтар (суаўтар) зборнікаў паэзіі “Персідскае святло” (1971), “На скрыжаванні вятроў” (1980), “Там гучыць лямпы святло” (1988), “Выбраныя вершы” (2002). Крыніцы: https://mt.wikipedia.org/wiki/Oliver_Friggieri; http://aboutmalta.com/grazio /maltapoems.html.
Нула Ні Гоўналь — сучасная паэтка з Ірландыі, піша на ірландскай (гэльскай) мове. Яе зборнікі лірыкі выдаваліся, як правіла, з паралельнымі перакладамі на англійскую мову: “Чароўная трава” (1984), “Выбраныя вершы” (1988), “Дачка Фараона” (1990), “Астраханскі плашч” (1992), “Водны конь” (2002), “Пяцідзесяціхвілінная чараўніца” (2007). Крыніцы: http://www.irishpage.com/poems/pharoah.htm; http:// www.sceilig.com/leaba_shioda.htm.
Заўвага. У большасці выпадкаў тэксты арыгіналаў падаюцца паводле правапісу, прынятага ў адпаведнай мове ў цяперашні час.
Мідзьені (сапраўдныя імёны і прозвішча: Мілаш Дзьердзь Нікала) — самы значны албанскі паэт-лірык першай паловы ХХ ст., які таксама пісаў кароткую прозу. Публікаваў свае творы ў перыёдыцы, першы іх збор выйшаў у Тыране ў 1954 г. Крыніцы: Поэзия Европы = Poetry of Europe = Europäische Lyrik = Poésie d’Europe. Том второй (1). Москва: “Худож. лит.”, 1977; Migjeni. Veprat. Tiranë: Naim Frasheri, 1961.
Чэслаў Мілаш — выдатны паэт, празаік, эсэіст, які лічыў сваёй радзімай Літву, а пісаў на польскай мове; лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1980 г. Прадстаўнік магутнай інтэлектуальнай плыні ў сусветнай і польскай паэзіі. У маладосці належаў да віленскай паэтычнай групы “Жагары”, з 1951 па 1994 гг. жыў у эміграцыі. Аўтар паэтычных кніг “Тры зімы” (1936), “Выратаванне” (1945), “Маральны трактат” (1948), “Дзённае святло” (1953), “Паэтычны трактат” (1957), “Кароль Попель” і іншыя вершы” (1961), “Зачараваны Гуця” (1965), “Горад без назову” (1969), “Дзе ўзыходзіць і куды заходзіць сонца” (1974), “Гімн аб пярліне” (1982), “Далейшыя ваколіцы” (1991), “На беразе ракі” (1994), “Прыдарожны сабачка” (1997), “Гэта” (2000), “Апошнія вершы” (пасмяротна, 2006) і інш. Крыніца: Czesław Miłosz. Traktat poetycki. Instytut Literacki, Paryż 1957.
Актавіа Пас — мексіканскі паэт, у маладосці блізкі да сюррэалістаў і левых інтэлектуалаў; эсэіст. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1990 г. Пры жыцці выйшлі яго зборнікі паэзіі “Блакітны месяц” (1933), “Карэнне чалавека” (1937), “Паміж каменем і кветкай” (1941), “Свабода пад шатамі слова” (1949), “Насенне для песні” (1954), “Саламандра” (1962), “Вецер на ўсе грудзі” (1965), “Беліня” (1967), “Тапаэмы” (1971), “Паварот” (1976), “Дрэва, што вырастае знутры” (1987) і інш., а таксама шэраг лірычных паэм. Крыніцы:
http://www.poesi.as/op02028.htm; http://www.poemas-del-alma.com/dos-cuerpos.htm.
Ян Крос — празаік, эсэіст, паэт, адзін з самых вядомых у свеце эстонскіх творцаў ХХ — пачатку ХХІ ст. Яго вершаваныя творы публікаваліся ў перыёдыцы, сабраныя ў томе “Паэзія” (2006). Крыніцы: https://annaabi.ee/Jann-Kross-elulugu-ja-neli-luuletust-m51409.html; http://www.litterature-estonienne.com /krosspoemes.html#ventbleu. Літаратурна-моўная кансультацыя Сяргея Шупы.
Блажэ Конескі — паэт, эсэіст, гісторык літаратуры, лінгвіст. Адзін з галоўных кадыфікатараў нормаў сучаснай літаратурнай македонскай мовы. Аўтар паэтычных зборнікаў “Зямля і любоў” (1948), “Вершы” (1953—63), “Вінаграднік” (1955), “Вязальніца” (1955—61), “Цёрн” (1966), “Поціск рукі” (1969), “Старыя і новыя вершы” (1979), “Крыніцы” (1984), “Нябесная рака” (1991), шэрагу паэм. Крыніца: Блаже Конески. Песни. Скопje: «Кочо Рацин», 1953.
Булат Акуджава — народжаны ў Маскве расійскі паэт, празаік грузінска-армянскага паходжання; аўтар і выканаўца песень. Прадстаўнік т. зв. “пакалення шасцідзясятнікаў” у савецкай літаратуры. Аўтар зборнікаў вершаў “Лірыка” (1956), “Астравы” (1959), “Вясёлы бубнач” (1964), “Сакавік велікадушны” (1967), “Ах, Арбат, мой Арбат” (1976), “Вершы” (1984), “Міласці лёсу” (1993), “Чаепіцце на Арбаце” (1997) і інш. Крыніцы: Булат Окуджава. Ах, Арбат, мой Арбат… Москва: Сов. писатель, 1976; http://bards.ru/archives/part.php.
Міларад Павіч — паэт і самы знакаміты сербскі празаік другой паловы ХХ— пачатку ХХІ ст. Яго вершы публікаваліся ў зборніках “Палімпсесты” (1967), “Месяцовы камень” (1971), “Душы купаюцца ў мінулым” (1982) і інш. Крыніцы: Милорад Павић. Палимпсести. Београд: Нолит, 1967; http://riznicasrpska.net/knjizevnost /index.php.
Дмытро Паўлычка — сучасны ўкраінскі паэт, эсэіст, прадстаўнік “пакалення шасцідзясятнікаў”. За сталінскім часам – палітвязень. Яго паэзія апублікаваная ў зборніках “Любоў і нянавісць” (1953), “Мая зямля” (1955), “Праўда кліча” (1958, тыраж знішчаны цэнзурай), “Чорная нітка” (1958), “Быстрыня” (1959), “Дзень” (1960), “Гранаслоў” (1968), “Санеты падольскае восені” (1972), “Таямніца твайго аблічча” (1974), “Спіраль” (1984), “Пакаянныя псалмы” (1994), “Залаты яблык” (1998), “Напарстак” (2002), “Не здрадзь” (2005), “Аўтадафэ” (2008) і інш. Крыніца: Дмитро Павличко. Твори в трьох томах. Т. 1. Київ: Дніпро, 1989.
Тумас Ёста Транстромер — шведскі паэт, у творчасці якога выразна выявіліся рысы позняга мадэрнізму. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі 2011 г. Аўтар зборнікаў “17 вершаў” (1954), “Таямніцы ў дарозе” (1958), “Неба напалову на фінішы” (1962), “Званы і сляды” (1966), “Гледзячы ў цемру” (1970), “Сцяжынкі” (1973), “Балтыка” (1974), “Бар’ер ісціны” (1978), “Дзікі Рынак” (1983), “Жывым і мёртвым” (1989), “Гандола журботы” (1996), “Вязніца” (2001), “Вялікая таямніца” (2004), “Маладыя вершы Тумаса Транстромера” (2006), “Вершы і проза” (2011) і інш. Крыніца: Tomas Tranströmer. Dikter. Stockholm: [Albert Bonniers &] MånPocket, 1997.
Кнут Скуеніекс — сучасны латышскі паэт, эсэіст, фалькларыст,
за савецкім часам дысідэнт і палітвязень. Аўтар зборнікаў “Лірыка і галасы” (1978), “Завяжыце іх у белую хустку” (1986), “Насенне ў снезе” (1990), “Да голых пальцаў” (1996), “У парку на лаўцы” (1997), “Цяпер я Аляксандр” (2006), “Наша адслужанае жыццё” (2007), “Нічога асабістага”, “Сто” (абодва – 2011) і інш. Крыніца: Knuts Skujenieks. Lirika. Rīga: Apgāds Zvaigzne ABC, [s. a.].
Томас Вянцлава (Венцлава) — сучасны літоўскі паэт, прадстаўнік інтэлектуальнай лірыкі; дысідэнт савецкага часу, які ў 1977 г. эміграваў на Захад. Аўтар зборнікаў паэзіі “Знакі мовы” (1972), “98 вершаў” (1977), “Убачанае з-за прысадаў” (1998), “Усе вершы” (2010). Крыніца: Tomas Venclova. Visi eilėraščiai. Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2010, © Tomas Venclova, 2013. Друкуецца з ласкавай згоды аўтара.
Юдзіта Вайчунайтэ — літоўская паэтка, драматург; прадстаўніца рэфлексійнай лірыкі. Пры жыцці выйшла 25 зборнікаў яе паэзіі, сярод якіх, між іншага, былі: “Веснавыя акварэлі” (1960), “Як віно маладое” (1962), “Флюгеры” (1966), “Пасля паўночных гербаў” (1968), “Паўтарэнні” (1971), “У месяцы незабудак” (1977), “Месяцовая кветка” (1979), “Вясновая флейта” (1980), “Дамавічок бяссоння” (1985), “Зімовы дождж” (1987), “Гадзіннік ценяў” (1990), “Вулічны карабель” (1991), “Шэры паўночны дом” (1994), “Кароны мацерыкоў” (1995), “У люстэрку маленства” (1996), “Я выйшла з завулкаў ценю”, “Выгба аблокаў” (абодва – 2000) і інш. Крыніца: Judita Vaičiūnaitė. Raštai. I tomas. Vilnius: Gimtasis žodis, 2005. Друкуецца з выдання: Янушкевіч Я. Тварам да шыбеніцы.Ракаў, 2013.
Шэймус (Шэймас) Хіні — паўночнаірландскі паэт, прадстаўнік напачатку палітычнай, а пазней медытатыўнай лірыкі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі 1995 года. Пісаў на англійскай мове, перакладаў з ірландскай і іншых моў. Аўтар паэтычных зборнікаў “Смерць натураліста” (1966), “Дзверы ў цямрэчу” (1969), “Канец зімы” (1972), “Поўнач” (1975), “Палявыя работы” (1979), “Адкрыты ліст” (1983), “Выспа пакаяння” (1984), “Глогавы ліхтар” (1987), “Гледзячы на рэчы” (1991), “Дзённік зніклага” (1999) і інш. Крыніца: Englische Lyrik = English Lyrics. 1900—1980. Hrsg. v. Angus Calder. Leipzig: Reclam, 1983.
Эрлінг Хітэльсен — сучасны нарвежскі паэт, драматург і празаік. Удзельнік мінскага фестывалю паэзіі памяці М. Стральцова “Сена на асфальце” ў 1915 г. Аўтар кніг паэзіі “Дзікія птахі” (1970), “Суткі над Ле” (1981), “У (48 вершаў)” (1995), “Атрымальнік” (2005), “Верш бяжыць, як горад” (2010), “Выбраныя вершы” (2012), шэрагу лірычных цыклаў і паэм. Крыніца: Erling Kittelsen. Utvalgte dikt = Selected Poems. Oslo: H. Aschehoug & Co. (W. Nygaard), 2012, © Erling Kittelsen, 2015. Друкуецца з ласкавай згоды аўтара.
Олівер Фрыджэры — сучасны мальтыйскі паэт, празаік, эсэіст, літаратуразнаўца. Паэтычныя і празаічныя творы піша ў асноўным па-мальтыйску, іншыя — таксама па-англійску і па-італьянску. Аўтар (суаўтар) зборнікаў паэзіі “Персідскае святло” (1971), “На скрыжаванні вятроў” (1980), “Там гучыць лямпы святло” (1988), “Выбраныя вершы” (2002). Крыніцы: https://mt.wikipedia.org/wiki/Oliver_Friggieri; http://aboutmalta.com/grazio /maltapoems.html.
Нула Ні Гоўналь — сучасная паэтка з Ірландыі, піша на ірландскай (гэльскай) мове. Яе зборнікі лірыкі выдаваліся, як правіла, з паралельнымі перакладамі на англійскую мову: “Чароўная трава” (1984), “Выбраныя вершы” (1988), “Дачка Фараона” (1990), “Астраханскі плашч” (1992), “Водны конь” (2002), “Пяцідзесяціхвілінная чараўніца” (2007). Крыніцы: http://www.irishpage.com/poems/pharoah.htm; http:// www.sceilig.com/leaba_shioda.htm.
Заўвага. У большасці выпадкаў тэксты арыгіналаў падаюцца паводле правапісу, прынятага ў адпаведнай мове ў цяперашні час.
Products You May Like
Кулікоў Ігар
У пятай паэтычнай кнізе Ігара Кулікова сабраныя вершы, якія былі напісаныя ў 2017–2019 гадах. Акрамя таго, зборнік зьмяшчае шэраг перакладаў з ангельскай мовы і санскрыту.
13.50 rub. (BYN)
Паўлікоўска-Яснажэўска Марыя
Марыя Паўлікоўска-Яснажэўска (1891–1945) – польская паэтка, звязаная з колам скамандрытаў, яскравая прадстаўніца міжваеннага дзесяцігоддзя. У яе вершах, іранічных, пачуццёвых і афарыстычных, увасоблены дух часу – вера ў прагрэс, цікавасць да навукі і табуяванай на той час тэмы жаночай цялеснасці, з якой паэтка абыходзілася скандальным, на думку тагачасных крытыкаў, чынам. У пазнейшай творчасці звярталася да асэнсавання Другой сусветнай вайны.
7.50 rub. (BYN)
Бэлшавіца Візма
Візма Бэ́лшавіца (Элсберга, 1931–2005) латышская паэтка, якая валодала ўнікальным дарам лірычнага спасціжэння навакольнай, далёка не заўсёды паэтычнай рэчаіснасці. Неаднаразова вылучалася на Нобелеўскаю прэмію па літаратуры. Беларускія пераклады Васіля Сёмухі рабіліся ў шчыльным супрацоўніцтве з аўтаркай твораў.
7.50 rub. (BYN)
Loading, please wait...
Please wait. Loading...
