Апавяданні. / Прадмова Людмілы Рублеўскай.— Мінск: Кнігазбор, 2015.— 156 с. — (
Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў “Кнігарня пісьменніка”; выпуск 64).
ISBN: 978-985-7119-60-8
Гэта першая празаічная кніга пісьменніка і музыканта Юрыя Несцярэнкі, якую склалі апавяданні і навелы, уключае як аўтабіяграфічныя, так і па-мастацку змадэляваныя сюжэты. Практычна ўсе творы закранаюць тэму музыкі — рок, джаз, блюз ды іншыя альтэрнатыўныя жанры.
Назва зборніка мае глыбока іранічны кантэкст, абумоўлены як асабістым досведам аўтара, так і агульнакультурнай сітуацыяй у Беларусі.
ЗМЕСТ Паглядзець
Музыка ў сюжэтах. Прадмова
Шоу павінна працягвацца
Telecaster
Сага пра школу музыкі
Хроніка снегападаў
Пасляслоўе і каментары шырокавядомага крытыка Н. Рэкамендацкага (прадстаўніка грамадскага аб’яднання "Вузкае кола"). Roadhouse
Квіткі да апошняга шанцу
Апошні шанец выйсці ў людзі
Вайсковы спірт. Тры гісторыі
Сустрэнемся пасля адзінаццаці
Ся-бры
Прадчуванне “Палаца”, альбо Падарунак на развітанне
Вечары ў правінцыі. Сапраўдная акалада
1. (дужка першая)
2. (дужка другая)
Звычайны шоу-бізнес, альбо Нялёгкая траса да шчасця
У рэжыме свабоднага пошуку — трэк “Шоу як элемент бізнесу”
Выпадковы выбар. Трэк № 2. Бізнес як складнік шоу
Трэк № 3. Маральны аспект
Трэк № 4. Happy End
Бонус-трэк
Выпадак з Майлзам Дэвісам
Трубач перад брамай зары
Свята пад музыку Rage
Рок-каранацыя пад знакам 223L
Прывітанне з Лас-Вегаса
Адно пытанне
Адпаведны рай
Чатыры погляды на праблему абутку
1. Пункт погляду
2. Меркаванне
3. Заўвагі
4. Разважанні
Аднакласнікі.Gov
Бялун і Насця
Той, хто ў курсе, — не паверыць
Падарунак здалёк. Экалагічная рок-навела
Перамены
ПРА АЎТАРА Паглядзець
Юры Несцярэнка — літаратар, музыкант, аўтар і выканаўца, стваральнік гуртоў “White Night Blues”, “Nestary Band”.
Нарадзіўся ў 1965 годзе на Быхаўшчыне. Скончыў Мінскі інстытут культуры. Піша прозу, публіцыстыку, перакладае з англійскай, польскай, украінскай, рускай моў. Творы друкаваліся ў часопісах “Дзеяслоў”, “Маладосць”, “Бярозка”, газетах “Літаратурная Беларусь”, “Літаратура і мастацтва”, “Краязнаўчая газета” ды многіх іншых.
МУЗЫКА Ў СЮЖЭТАХ (прадмова) Паглядзець
Мастацкае слова і музыка — калі й не адно і тое ж, дык сінтэзуюцца часцей, чым мы можам уявіць. І калі аўтар прозы — музыка, чытач чакае ў ягоных радках пачуць музыку.
Юры Несцярэнка, вядомы музыка, кампазітар і бард, сваю прозу таксама не пакідае без музыкі. Складаныя блюз-рытмы, можа, і адгукаюцца ў радках, але найперш музыка адбіваецца ў сюжэтах. Тым больш, шмат якія аповеды аўтабіяграфічныя. Лёс беларускага хлопца з правінцыі, якога выключылі з музычнай школы за “бесперспектыўнасць” і які пасля нейкі час працаваў там выкладчыкам... Лёс беларускага рок-музыкі, які звязаны з лёсам, натуральна, усяе беларускай альтэрнатыўнай музычнай тусоўкі.
Увогуле, чытаць аповеды Юрыя цікава менавіта таму, што яны нефармальныя, праўдзівыя і завершана-лаканічныя, як песні.
Гэта было шчырае пакаленне андэграўнду — калі адстойваць свае густы было небяспечна, але гэта дапамагала знайсці сэнс жыцця. Калі нельга было адшукаць патрэбны дыск альбо купіць добры музычны інструмент — затое, калі ўдавалася, яны набывалі нечуваную, немагчымую сёння каштоўнасць.
Жыццё “саўка” з пункту гледжання нефармала... Цяпер гэта ўжо экзотыка — сямідзясятыя, васьмідзясятыя, перабудова. Першыя канцэрты беларускіх рок-гуртоў, выставы мастакоў-авангардыстаў... Дух вольнасці, безграшовага вальнадумства, які многія, хто пачынаў тады, страцілі на шляху да славы.
У адным з аповедаў аўтар успамінае выпадак з дзяцінства: у Сімферопальскім аэрапорце адмянілі вылеты, каб змусіць людзей сыграць масоўку для выпуску навінаў пра сустрэчу амерыканскага прэзідэнта, які наведаў Савецкі Саюз. Хлопчык выразна бачыў і чуў, як людзі абураліся, як былі незадаволеныя затрымкай і ўдзелам у бязглуздай інсцэніроўцы. А потым на экранах тэлевізараў, з дапамогай мантажу і закадравага бадзёрага тэксту ўсё ператварылася ў “энтузіязм масаў”.
“Магчыма, у той момант у маёй свядомасці і адбыўся падзел. 3 аднаго боку я яшчэ заставаўся чалавекам, а з іншага — ужо стаў “саўком”. У тым сэнсе, што пачаў утрымаць рэчаіснасць дваіста: “тут” — тое, што адбываецца на самай справе, а “там” — тое, што патрэбна “камуністычнай партыі і ўсяму савецкаму народу”.
Калі б можна было рабіць назвы апавяданняў вельмі доўгімі, то ў нашым выпадку гэта выглядала б наступным чынам: “Шоу павінна працягвацца, а звераферма застаецца зверафермай...” Менавіта нонканфармізм творцы, разуменне, дзе пачынаецца фальшывая рэальнасць, і нежаданне ўдзельнічаць у яе стварэнні — неабходныя складнікі сапраўднай асобы. I гэта тое, што падкупляе ў героі прозы Юрыя Несцярэнкі.
Людміла РУБЛЕЎСКАЯ
ФРАГМЕНТ З КНІГІ Паглядзець
"Фрэдэрык Булсара памалу пераставаў быць парсам i ўсё больш ператвараўся ў суперзорку, адпаведна ўзяўшы сабе псеўданім касмічнага маштабу — у гонар планеты Меркурый. Ужо былі выпушчаныя тры першыя альбомы, i хутка павінна была з’явіцца “Ноч у оперы”.
На той жа самай выспе i па тых жа самых начах не губляў час дарэмна Парсанс, чалавек, які да парсаў, можа, i не меў дачынення, але старажытныя аланы, напэўна, маглі б пачуць нешта няўлоўна знаёмае ў гучанні яго імя — Алан. Сваёй гукарэжысёрскай працай у “Зваротным баку месяца” Парсанс паставіў адну цікавую кампанію ў шэраг супергруп. Кампанія сяброў, узначальваў якую спадар Гілмар (з біблейскім імем Давыд), ужо рыхтавала альбом “Вам бы тут пабываць”, высакародна i амаль што шчыра прысвечаны Сіду Барэту, які гэтаксама шчыра ўсё больш рабіўся амаль што персам.
За “Вам бы тут пабываць” хутка з’явіцца альбом “Звяры”. Ідэя яго была ўзятая з оруэлаўскай “Зверафермы”.
Магілёўскі аэрапорт меў самае прамое дачыненне да навакольных зверафермаў, як у прамым значэнні — геаграфічна, так і ў пераносным — гістарычна, і яшчэ паўнавартасна працаваў, як i належала любому савецкаму аэрапорту ў першай палове 1970-х.
Самалёт “Як-40” па раскладзе падняўся ў паветра. Не выключаецца, што гэта адбывалася ў той самы час, калі Фрэдзі, Алан, Давыд і Сід вызначыліся, у якім кірунку сваёй дзейнасці будуць рабіць пераможны рывок (відавочна, рывок быў накіраваны не ў бок сацыялістычнай культуры). Наўрад ці яны ведалі, што канчатковым пунктам прызямлення ў “Як-40” быў Сімферопаль, ад якога да Чорнага мора заставалася кіламетраў дваццаць…"
(з апавядання “Шоу павінна працягвацца”)
