Беларусы ў ЗША (1993)

1 водгук

Кіпель Вітаўт

9.00 BYN 15.00 BYN

Памер: 145x215 мм

Вага: 465 г

Purchase

Абраны варыянт адсутнічае на складзе. Калі ласка, абярыце іншы варыянт.

Гісторыя Пераклады Публіцыстыка Беларусь (выдавецтва)Кіпель Вітаўт Пераклады Сяргея Шупы

Апісаньне

Беларусы ў ЗША / Вітаўт Кіпель ; пераклад Сяргея Шупы. — Мінск : Беларусь, 1993. — 352 с. Цвёрдая вокладка.

ISBN 5-338-00884-X

У кнізе беларускага эміграцыйнага дасьледніка Вітаўта Кіпеля ўсебакова разглядаецца гісторыя й сеньняшні дзень беларускае дыяспары ў Злучаных Штатах Амэрыкі, паказваецца яе роля ў амэрыканскім жыцьці й неадлучанасьць ад беларускае нацыі й культуры.

Гэтая праца, плён шматгадовых пошукаў аўтара ў бібліятэках і архівах ЗША, зацікавіць як спэцыялістаў-гісторыкаў, так і шырокія колы чытачоў, неабыякавых да праблем гісторыі Беларусі.

ЗЬМЕСТ Паглядзець

УСТУП Паглядзець

«Беларусы ў ЗША» — ня проста назоў новае кнігі. Гэта новае паняцьце. Нягледзячы на этнічную разнастайнасьць краіны шмат для каго беларусы — новая рэалія на этнічнай мапе Злучаных Штатаў. Тым ня менш этнічная прысутнасыдь беларусаў у Злучаных Штатах Амэрыкі мае больш за стогадовую гісторыю.

З прычыны неспрыяльнага зьбегу гістарычных акалічнасьцяў, тэрміналягічнае невыразнасьці ды імпэрскіх памкненьняў суседзяў раньнія беларускія імігранты — беларусы-ліцьвіны — з-за нязначнае свае колькасьці заставаліся незаўважныя. Бальшыня ж масавае беларускае іміграцыі была залучаная ў бюракратычную катэгорыю «расейцаў» у шырокім сэньсе гэтага паняцьця. Гэтая бірка мацавалася да іх, як толькі яны ўпершыню пераступалі парогі адміністрацыйных установаў Расейскае імпэрыі. Ніхто не пытаўся ў іх думкі што да іхнага самавызначэньня, а самі яны былі ня ў стане запярэчыць. Нават калі ў іх пыталіся, яны не маглі выразна адказаць з прычыны палітычнага й гістарычнага няведаньня або й проста абыякавасьці да свае мінуўшчыны, да свае этнічнае тоеснасьці. Толькі адно мелі яны на думцы — патрапіць у «абяцаную зямлю». Для рэгістратараў і статыстыкаў сяляне-імігранты зь Беларусі сталіся «расейцамі».

Па іхным прыбыцьці на амэрыканскую зямлю іх сустракалі ды зноў жа рэгістравалі як «расейцаў» Дзесяткі тысячаў прыяжджалі, каб стацца яшчэ адной часткаю «імігранцкіх масаў». Дзякуючы бюракратычнай інэрцыі й непадрыхтаванасьці службоўцаў ураду ЗША беларусы не былі прызнаваныя ў якасьці апрычонае нацыянальнае групы на працягу цэлых дзесяцігодзьдзяў пасьля іхнага прыбыцыдя на берагі Новага Сьвету. Імігранты, што паходзілі зь беларускіх паветаў Віленскае й Смаленскае губэрняў, а таксама з Гарадзеншчыны, Віцебшчыны, Меншчыны, Магілеўшчыны, Піншчыны, Берасьцейшчыны й Гомельшчыны, заганяліся ў адну
з «афіцыйных» этнічных катэгорыяў амэрыканскімі іміграцыйнымі ўладамі, дэмографамі, сацыёлягамі, палітыкамі, а таксама, на жаль, шматлікімі навукоўцамі. Гэткімі катэгорыямі былі: «літоўцы» («Lithuanians» , недакладны пераклад зь «ліцьвіноў», даўняга назову беларусаў, ужыванага да пачатку гэтага стагодзьдзя); «палякі» для беларусаў-каталікоў; «расейцы» для праваслаўных беларусаў. Да таго ж шмат хто зь беларусаў патрапляў у «іншыя славяне» або проста ў «іншыя» .

І тут трэба добра ўсьведаміць, што гэтая «расейская маса» была творам службоўцаў-бюракратаў Расейскае імпэрыі ды іхных калегаў у Злучаных Штатах. Дзеля зручнасьці бюракратыі й адміністрацыйнае летаргіі людзі, што паходзілі зь беларускае зямлі, гаварылі па-беларуску й прывезьлі разам з сваім небагатым нажыткам беларускія звычаі й традыцыі, рабіліся «расейцамі». Гэткі паварот падзеяў быў ня проста несправядлівасьцю — сапраўднаю трагедыяй дваццатага стагодзьдзя сталася тое, што бюракратыя займела ўладу маніпуляваць нацыянальнаю тоеснасьцю людзей і замяняць яе вялікаю маною.

Бірка «расеец» прыліпла да многіх. Яны прымалі яе, бо што яны ведалі? Што яны маглі зрабіць? На кожным рагу прадстаўнікі ўлады запэўнівалі іх, што яны й напраўду «расейцы».

Аднак сёньня сацыёлягі й этнолягі маглі б нешта зрабіць, каб выправіць гэтую гістарычную памылку. Хімэрычны тэрмін «расеец», сустраканы ў амэрыканскай статыстычна-даведачнай літаратуры, мусіць быць старанна дасьледаваны навукоўцамі, каб выявіць шматлікія нацыянальнасьці, што хаваюцца пад маскаю гэтае катэгорыі. Можна сказаць, абнавіўшы ведамае, стасаванае ў іншых абставінах выслоўе: «Паскрабі амэрыканскага расейца, дык знойдзеш беларуса (або ўкраінца, грузіна й г.д.)».

Мэта гэтае працы — падаць удакумэнтаваную інфармацыю пра гэтых памылкова азначаных амэрыканскіх беларусаў ад XIX стагодзьдзя, празь першыя дзесяцігодзьдзі гэтага стагодзьдзя аж да пасьляваеннае іміграцыі.
Шмат увагі ў кнізе надаецца раскрыцьцю непаразуменьняў, спрычыненых памылковым этнічным вызначэньнем, і аналізу памылак, зробленых у мінулым рознымі дасьледнікамі й арганізацыямі.

Жаданьнем аўтара было таксама стымуляваць далейшыя дасьледаваньні пра беларусаў у Злучаных Штатах, бо гэтая праца ўяўляе сабою толькі ўводзіны ў новую вялікую тэму. Глыбейшае вывучэньне такое этнічнае зьявы-праблемы застае, цца задачаю будучых навукоўцаў.

Трэба спадзявацца, што гэтая кніга й будучыя дасьледаваньні дазволяць знайсьці для амэрыканскіх беларусаў адпаведнае месца ў гістарычнай прасторы, вызначыць іхную этнічную тоеснасьць і належна ацаніць іхны ўклад у разбудову й поступ Злучаных Штатаў Амэрыкі.

Падаючы працу на суд беларускаму чытачу, хацелася б таксама, каб дасьледаваньне беларускае эміграцыі наагул і ў ЗША ў прыватнасьці пачалося й на бацькаўшчыне. На думку аўтара, даўно настала пара ня толькі вярнуць Беларусі двухмільённую масу яе сыноў і дачок, але й запісаць у актыў беларускае культуры здабыткі і ўклад беларускіх эмігрантаў у жыцьцё цэлага сьвету.

Водгукі

Неабходны Лагін або Рэгістрацыя, каб напісаць водгук.

Аляксандр Ay.by

Карыстальнік Аляксандр Ay.by набыў "Беларусы ў ЗША (1993)" на нашым сайце

09.04.2025 - 20:54:17

Грунтоўная кніга!

Раім паглядзець

Няма на складзе

Беларусы ў ЗША (2-е выданне)

Кіпель Вітаўт

Другое мінскае выданне працы В. Кіпеля “Беларусы ў ЗША” значна дапрацаванае аўтарам з улікам падзей апошніх дзесяцігоддзяў. У кнізе адлюстраваныя розныя этапы беларускай прысутнасці ў Злучаных Штатах — ад з’яўлення першых вядомых паасобных эмігрантаў да апошніх хваляў масавай эміграцыі.

Беларускія гаворкі ў Краслаўскім раёне Латвіі

Янковяк Міраслаў

У кнізе прасочваецца беларуская прысутнасьць у Латвіі з часоў полацкіх калоніяў Герцыке і Кукейнас і да сёньняшнага дня. Ну і самае галоўнае, у выданьні дэталёва і рознабакова дасьледуецца сёньняшняя беларуская мова Латгаліі, даюцца яе ўзоры, а таксама разглядаецца нацыянальная сьвядомасьць яе носьбітаў.

Беларускі Гістарычны Агляд. Том 7. Сшытак 2

Аўтары нумара: Васіль Варонін, Андрэй Пятчыц, Сяргей Хоміч, Морыц Ф. Люк, Цім К. Рыхтар, Ігар Войніч, Лявон Юрэвіч, Гўін Прынз, Ірэна Ганецкая, Ганна Харашкевіч, Ігар Клімаў, Марына Сакалова, Аляксандр Краўцэвіч, Віталь Галубовіч, Наталля Бандарэнка, Максім Гардзееў, Анастасія Скеп’ян, Святлана Марозава, Валеры Пазнякоў, Андрэй Кіштымаў, Лія Салавей, Станіслаў Рудовіч, Сяргей Новікаў, Лявон Баршчэўскі.

Рыцар на полі бітвы: Клецк, жнівень 1506 года

Канановіч Уладзімір

У кнізе рэканструюецца ход і характар бітвы пад Клецкам 1506 г., якая была адной з найбольш важных і знакамітых у вайсковай гісторыі Вялікага Княства Літоўскага. Гэтая падзея разглядаецца на фоне агульнага ваенна-палітычнага становішча ва Усходняй Еўропе на мяжы XV—XVI стст. Даследаванне праведзена з выкарыстаннем метаду гістарычнай антрапалогіі: адзін з яго раздзелаў уяўляе сабой палітычную біяграфію галоўнага героя бітвы пад Клецкам Міхаіла Глінскага, не абмінутыя таксама ўвагай і іншыя найбольш яркія палітычныя постаці тагачаснай дзяржавы Ягелонаў.