Пераклад з чэшскай Сяргея Сматрычэнкі; мастак Ондржэй Сэкара. — Прага: Альбатрос, 2004. — 184 с.: іл. Цвёрдая вокладка.
Ферда Мураш — бадай, адзін з самых улюбёных сярод чэшскіх дзяцей казачных персанажаў, вядомы таксама ў шмат якіх іншых краінах. Ондржэй Сэкара прыдумаў постаць кемлівага і майстравітага мурашкі Фердынанда яшчэ на пачатку 30-х гадоў ХХ ст., і неўзабаве гэты герой зрабіўся настолькі папулярным сярод дзятвы, што казачныя аповесці пра яго пачалі выходзіць з-пад пяра Сэкары адна за адной. Беларускае выданне дзіцячых твораў Ондржэя Сэкары аб’ядноўвае тры з іх — “Ферда Мураш”, “Ферда на чужыне” і “Ферда ў мурашніку”, у якіх не толькі апісваюцца захапляльныя прыгоды мурашкі, але ў займальнай форме паведамляецца шмат цікавага і карыснага пра жыццё мурашоў, жучкоў, матылькоў, шыцікаў, стракоз і іншых прадстаўнікоў жамярынага свету.
Пакаленне, якое ўжо гадуе або неўзабаве будзе гадаваць сваіх маленькіх дзетак, магчыма, з прыемнасцю ўзгадае кніжку са свайго дзяцінства, якая называлася “Прыгоды мураша Ферды”. Цяперашняе выданне выгадна адрозніваецца ад колішняга адразу некалькімі параметрамі. Па-першае, гэтым разам пераклад зроблены з арыгіналу (перакладчык Сяргей Сматрычэнка), а не праз пасярэдніцтва расейскай мовы. Па-другое, кніга багата аздоблена маляўнічымі ілюстрацыямі аўтара, што вельмі важна, бо ў свядомасьці чэхаў тэкст і малюнкі Ондржэя Сэкары неадлучныя адно ад аднаго. Дарэчы, сярод каляровых малюнкаў наўмысна пакінутыя і чорна-белыя, якія дзеці з радасцю возьмуцца размаляваць. Нарэшце, асаблівай увагі заслугоўвае якасць паліграфіі.
Ферда МурашСпачатку пра аднаго хлопчыка, што ішоў лесам
Пра мурашыныя санкі і пустую каробачку
Як у Ферды не было парасона і як спадар Слімак гневаўся
Пра тое, як слімак злаваўся яшчэ больш, а скакун яму крычаў: "Куды гэта вы так бяжыце, дзядзечка?"
Пра тое, чаго б Божая Кароўка вельмі хацела, але спачатку ёй трэба спытаць у мамы
Пра тое, як у цвыркуна не іграла радыё і як клапіха саромелася
Пра жука Торбачку і пра тое, як трэба кідаць ласо
Як прыручыць наравістага каня, каб той добра слухаўся
Як Божая Кароўка ўвесь час смяялася, а потым на Ферду нават не глянула
Пра найлепшыя цацкі для маленькіх дзяцей
Як камары пляскалі Ферду ў ладкі, а Божая Кароўка пакрыўдзілася
Як слімак быў рады, што Ферда казытаў яму спіну
Чаму вельмішаноўная скаржніца слаба падзьмула ў дзьмухавец
Як у спадара Бронзаўкі не заладзіўся рэпартаж
Як усё было насамрэч
Пра вялікую начную ўрачыстасць
Пра вялікія чары павучка Штукарыка і пра Фердава развітанне
Ферда на чужынеПра тое, на што жаліліся скаржнікі і што ўбачыў заспаны Карлічак
А пра галоўнае мы забыліся, а таксама пра тое, як дагнаць дырыжабль
Што зробім з палонным?
Чаму нам трэба пазнаёміцца з адным кумам
Як кум чмель спрачаўся, пакуль не заснуў
Пра тое, як пажарнікі дарэмна прыехалі
Як нельга абыходзіцца са стрэльбай
Як ня трэба браць ношку
Як Ферда дапамагаў паляваць і пра злую спадарычну нявесту
Як Ферда ў плывунца пампаваў ваду і слухаў вершы
Пра пераапранутых сяброў і пра тое, як помпа лопнула
Як жамярыная пачвара вастрыла зубы на мурашоў ды засталася з носам
Пра малых дзетак, якія будавалі сабе пад вадой хаткі
Як Ферда ня мог заціснуць нос, а таму апавядаў казкі
Пра тое, як некалі хрушчы развяліся
Як вусеніца вязала кофту
Пра блыху, якая ператварылася ў хлопчыка
Чаму ўсе хацелі, каб Ферда ім будаваў
Пра самы слаўны дзень шыцікаў, пра рэдкіх гасцей і выкшталцоныя забавы
Ферда ў мурашнікуПра таямнічы караблік
Пра пчалу-манюку і пра рыцара, які схаваў шарыкі за панцырам
Пра тое, як рыцар напаў на мурашнік і яго за гэта качалі на руках
Навошта Ферду было для ўборкі ласо
Пра тое, як злая Баба Яга зарабіла на абаранкі
Як Ферда пазіраў, бы заспанае кураня, і як нараджаюцца мурашаняты
Ай-яй-яй! У нас мала малака
Пра вялікі бой быкоў
Пра тое, як ездзіў "жжжж!" уверх і "жжжж!" уніз
Лапцік, уцякай, за табой чорт рагаты бяжыць!
Нас абрабавалі, але Ціўкунок у тым быў невінаваты
Але ж мы іх перахітрым
Пра каралеву, якая ўрэшце села на зэдлік
Як Лапціка падкідалі ў паветра, а каралева намацала крылы
Пра тое, як карапузы не пайшлі ў школу, а Ферда спачываў на лаўрах
Як рыхтаваліся да вяселля і як ўрэшце ўсе разляцеліся
Пра вялікую Фердаву таямніцу, якую Лапцік усім раскрыў
І на развітанне пра арыфметычны прыклад