Вершы. — Мінск: Каўчэг, 2014. — 84 с.
ISBN 978-985-7086-87-0.
Кніга Змітра Вішнёва складаецца з падарожных вершаў. Аўтар вядзе хітрую гульню са словам і вобразам, слухае “грукат цягніковых зубоў” і “булькае пра свабоду”, правакуе чытача да пабудовы фантазійных краявідаў. Каларыт гэтага зборніка стварае марская тэма: баркасы, якары, шторм, камбала, вясёлыя піраты.
“…адзін з самых паспяховых аўтараў сваёй краіны, які пранізлівымі і пачуццёвымі тэкстамі ўвасобіў літаратуру свайго пакаленьня…”(Der Tagesspiegel)“Паэзія “маэстра” дэманстравала зубатасць кракадзіла. Вершы шпурлялі ў твар, як канфеці, а можа быць, як яд змяі-акулярніцы”.(газета “Культура”)“…паэзію гэтага аўтара вылучае ідэйная глыбіня і арыгінальнасць мыслення”(“Беларуская газета”)“Мора прыцягвала паэта. Нават калі паэт з’язджаў ад мора за тысячы кіламетраў, яно дацягвалася да яго сваімі шчупальцамі. Таму раз на год паэт здаваўся і ехаў паслухаць, “як хвалі грукаюць маякоўскім”. Самыя нязвыклыя творы ў паэта здараліся падчас вандровак па свеце. На аблоках ён крэсліў піктаграмы, зазвычай планіраваў на барныя стойкі, дзе ствараў фантастычныя кактэйлі. Свабода аднаўлялася ва ўсёй сваёй прыгажосці! У рознакаляровасці фарбаў, у разнастайнасці бруду…”
ЗМЕСТ Паглядзець
* * * я паставіў кропку
1. СКАНДЫНАЎСКІ КУФАР
* * * Начапіў на лоб зорку
* * * фокуснік таньчыць на чорнай падлозе
* * * бухаем у гатэлі віскі
* * * падыхаць і нараджацца як птушка Фенікс
* * * піва не спатоліць смагі
* * * вецер пішчыць праз вокны
* * * не ўсе атрымліваюць у самалёце кайф
* * * па камянях скакалі маладыя шведы
* * * шчыляцца вусны — туды заплывае карабель
2. КРЫМСКАЕ ШМАТКРОП'Е
кактэбельскае
3. ВЕНТСПІЛС
* * * выкідаю абрыдлую працу
* * * мора нагадвае кісель, які астывае...
* * * разважаеш пра жыццё з набітым ротам
* * * і тут адмарозкі перапаўзаюць па тэрыторыі
* * * ну што ты, пузаты, расплакаўся?
* * * хвалі хвалі хвалі — грукаюць па небу
* * * літаратурны дом, дзе жывуць паэты, — накшталт інтэрната
* * * ступар падобны да штопара
* * * здаецца прыйшоў шторм... і раптоўна звалілася на зямлю сонца
* * * у крывых люстэрках бегаюць духі
* * * Ну што, ці дайшоў ты да мора, шпацыраваў па молу? — пытаюцца праз скайп
* * * падношу кубак з віном да свечкі
* * * працягні руку ў кірунку сваёй гарачай поўні
* * * прыехаў, выпіў, закусіў
цішыня слоў
* * * смак салёнага мора пясок на зубах
* * * згадваецца пах смажанай рыбы
4. АД ВІНТА!
* * * Сяджу ў брытанскім музеі — натхняюся
* * * брытанскага льва я знайшоў на Бейкер-стрыт
* * * музеі нанізваюцца на шампур нібы кавалкі мяса
* * * Дублін нагадаў мне чамусьці дублон
СФА-ТА-ГРА-ФА-ВАЎСЯ
* * * сябры
* * * ты заўважыла, што я пацалаваў цябе каля помніка Джойсу
ад вінта!
* * * Франкфурт-на-Майне
* * * быццам гарыць пурпуровае вогнішча
5. Е2 — E4
* * * не пі — будзеш козлікам
[лектарацыі бягуць у Баранавічы]
[напярэдадні сонечных бураў]
[слодыч грыбной мовы]
ад карабаса барабаса
* * * з бліскучым німбам над галавой
Е2 — Е4
тут некалькі радкоў, якія праплываюць перад тварам паэта і ствараюць какафонію жыцця і сімфонію суму ў кубку для гарбаты
марфалогія чалавека
* * * у цябе атрымалася?
* * * топіш страх не ў віне
* * * ці абмяжоўвае турма свабоду?
каўчук
6. ГОРНЫ МАСІЎ
* * * п'яная жоўтая ўсмешка нібыта месяц на небе
у цёмным пакоі, пры свечках я зачытаў магічныя словы, намаляваў загадкавыя знакі і ўзяўся за рытуальныя дзеянні
* * * урбаністычную ствараю карціну
* * * плывуць на чаўнах карабінеры
* * * палуба паветранага карабля мае сваіх матросаў
* * * экскурсавод выкладаў з брукаванкі матылькоў
я быў амаль каля мэты
* * * на касцяной талерцы лыжкай ламаю горы
* * * паслухай паслухай
[грукат цягніковых зубоў]
[грукат цягніковых зубоў 2]
* * * кароль пакаціўся пад стол
* * * расчыняю шурпаты дзедаў куфар
* * * іклы праразаюцца знянацку
* * * навуковец праз мікрафон даводзіць ісціны
* * * Лю-блін — колькі таямнічасці ў гэтых складах
* * * аўтарытарныя рэжымы
* * * пляма ў цэнтры карціны
Пра аўтара Паглядзець
Зміцер Вішнёў — беларускі паэт і літаратурны крытык, займаецца жывапісам і перформансам.
Вывучаў філалогію і журналістыку ў ВНУ Мінска і Масквы. Адзін з заснавальнікаў выдавецтва “Галіяфы”.
Аўтар кніг паэзіі і прозы “Штабкавы тамтам” (1998), “Тамбурны маскіт” (2001), “Трап для сусліка, альбо Некрафілічнае даследаванне аднаго віду грызуноў” (2002), “Верыфікацыя нараджэння” (2005), “Ich sitze im Koffer” (па-нямецку, Берлін, 2006), “Фараон у заапарку” (2007). Творы Зміцера Вішнёва перакладзеныя больш як на дваццаць моваў.
Удзельнік многіх міжнародных паэтычных фестываляў і кангрэсаў.
Стыпендыят Literarisches Colloquium (Берлін, Германія, 2006).
ФРАГМЕНТ З КНІГІ Паглядзець
Сябры
адзін сябра папрасіў кельцкі крыжык
другі — вулічны каменьчык
трэці запатрабаваў прывезці трыліснік
я шпацыраваў сярод крамных крыжоў і пальмаў
круціў у руках адшліфаваную нумараваную гальку
а потым бадзяўся па Дубліне
і трапляліся пад нагамі дзіўныя камяні
“Во! Будзе сябру каменьчык з вуліцаў Джойса!”
але раптоўна заварушыўся ў руках джойсаўскі падарунак
бо гэта быў вінаградны слімак
і падумалася, што ледзьве не выправіў у эміграцыю
ірландскага бедачыну
і потым трызніў пра беларускую канюшыну
і параўноўваў яе з хвалёным трыліснікам
і вынайшаў шмат агульнага ў колеры і паху
і падумалася, што ў нас кельцкія камяні таксама растуць
толькі іх трэба вышукваць як грыбы
і хаваюць іх ад людзей слімакі і канюшына
