Вясна. Вуснам цесна : вершы, пераклады, проза / Наста Кудасава. — Мінск : Кнігазбор, 2021. — 188 с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў "Кнігарня пісьменніка" ; выпуск 127).
ISBN 978-985-7227-98-3.
У кнігу ўвайшлі найлепшыя творы аўтаркі з папярэдніх зборнікаў і новыя тэксты. Вершы, проза і дзённікавыя запісы выяўляюць непаўторнасць лірычнага светапогляду паэтэсы, багацце яе вобразных і рытміка-інтанацыйных знаходак, поліфанічнасць эмацыйных перажыванняў, шчырасць і дасканаласць мастацкага стылю.
ВЕРШ з КНІГІ
***
не шукай,
каб не ашукацца,
не зважай на гоман надзей.
лепш глядзі, як пальцы акацый
засынаюць у барадзе
неба,
як бласлаўляе ранак
новым сонцам сваіх птушанят.
не шукай, каб не быць ашуканым.
у табе
твая
вышыня.
ЗМЕСТ Паглядзець
ПАЭЗІЯ
З кнігі "Лісце маіх рук" (2001–2006)
* * * Прыціснутыя цітламі будняў...
* * * Калі маё жыццё свой шлях завершыць...
* * * Зачараваная...
* * * Табой...
* * * Мне хацелася скласці верш...
* * * Твае вочы, як неба, сінія...
* * * Безліччу безданяў ляжа пад ногі...
* * * Твар за тварам знікаюць людзі...
* * * Бездакорны радок...
Сніць
Спатканне з вясной
* * * Восень!..
* * * Верасень — вершы...
Верасень
* * * Саламея... Самлею ад чырвонага хмелю...
* * * Дома вечар...
Чысціня
Ксеніі
* * * Ксенія рыфмую з асенняя...
* * * Любіш санетныя формы і формы бяссонных...
* * * У вачох тваіх схавалася восень...
* * * Золак, малаком заліты...
* * * Я не ўмею...
* * * Раскрытыя крылы крыжоў...
На тым баку
* * * Дзесьці хваляй блакітнаю бацька Дняпро...
* * * Над рукой Дняпра...
* * * Партрэтаў рэбры...
Дадому
* * * У бязвер’і — як у труне!..
* * * заМАРЫНАваная Вашымі вершамі...
Авісага
* * * Нізкімі нотамі, нізкамі Ротмана...
* * * Глінтвейнам Верленавых вершаў...
* * * Голас твой я нашу ў горле...
* * * Сваімі вераснямі-снамі...
Паэт
Мора
* * * Мой анёл, шматмільённыя мы ў гарадах...
* * * Твор твайго твару...
Белая
* * * Sum...
* * * Не перакласціся...
Лес
Вершы
* * * мроіва ночы...
* * * Халодны непрытульны змрок...
* * * Я патрабую траўня — спрэс ружовага...
* * * Дотык вуснаў і... знікні!..
* * * Вясна...
* * * Вясна крочыць...
* * * крок за крокам...
З кнігі "Рыбы" (2006–2011)
* * * Гарады дагары нагамі...
* * * Божым збожжам, божым Сожам...
Майсей
* * * Калі не зашываецца адчай
* * * Мае новыя вочы, што носяць тваё імя...
* * * Набрыняла табой да пазногцяў, да завушніцаў...
* * * Можа, ты на адлегласці выцягнутай рукі...
* * * Сонца ўзыходзіць над Вашым плячом...
Дом
* * * Да яснага Стыксу...
* * * Выспай устану з далоняў твайго акіяну...
* * * Заліўная папера: Дняпром шматрадковым разліцца б...
* * * Големы нам завяшчалі знямелае...
* * * рыбы зяваюць ротам: "хто ты?.."...
Лета
* * * Прыварожаныя дарогамі...
* * * Саламеі перагарэлі...
* * * Люты мне латы шые...
Ноты
* * * ...і пасыплюцца радкі...
Развітанне з радзімай
Санкт-Пецярбургу
* * * ...А там плывуць кіты і ты...
Да Дняпра
* * * Прыўзнятыя бровы дуброваў...
* * * ...Каб наш размах не перабольшаў...
З кнігі "Маё невымаўля" (2011–2016)
* * * вершалінаў вершалініім
Слуп
* * * Заклятыя лютым пілоты...
* * * разбягаюцца annі domіnі...
* * * мне сівіліныя высі...
* * * хрыбтамі рыб наросхрыст...
* * * недарэчна мне тут — рачной!..
* * * нішчымная шчымлівая бессань...
* * * гэта дні нам здзекліва тыцкаюць ролі...
* * * падушка — бо падаць...
* * * мінатаўрамі шчэрацца заўтры...
* * * ілбом...
* * * неўтаймоўнае невымоўнае...
* * * можна адрэзаць дрэды...
* * * Каханы!..
* * * засмактала ў дрыгву дарогаў...
* * * з бярвення ў воку маім...
* * * ... і дарогаў незлічоны дар...
* * * еду...
* * * вырай навырост пашыю...
Сабачае
Вера
* * * выспеюць новыя выспы...
* * * не да посудум
* * * так елабужна так бязбожна...
Рыбін цар
* * * і цалавала рыбам вусны...
* * * а я спяваю мантры горам...
* * * з жарсцю спевашчокіх жабаў...
* * * Восень засталася воссю...
* * * Верасень — роспачны Вертэр...
Восень-сансара
* * * падаліся лістападамі...
Памылка
* * * загаіла б, ды гай далёка...
* * * укруціўся ў нямую хаціну...
* * * закунежыла б...
Дотык
* * * легчы і боль аблегчыць...
* * * рукі-прарокі!..
* * * свербная нядзеля...
* * * непрабудныя пенелопіны будні...
* * * не лячы мяне...
* * * кожнага шолаху ведаю шлях...
* * * гойсала па лёсах...
* * * абпалю агнягукаю песняй...
* * * лячу ўспамінам сунічным...
Абдоймы
* * * Жнівень...
* * * збіраемся сэрцамі ў нашым гета...
* * * дарогамі жыццё мярэжыцца...
Спатканне
* * * мае рэкі ўзараныя роспаччу рыбіных рыкаў...
* * * сей бязбожнаму збожжа...
* * * сцеражы гэтых рытмаў няўстойлівы смак...
* * * так знаёма заняло...
* * * там, дзе рэчы стануць рэкамі...
На рачэнне Дняпра
* * * млынавае паўнавольнае...
Акрыяць
* * * кінь мяне...
* * * выспяваем у спеве...
* * * ведаць бы...
* * * вершы...
* * * калі старты абернуцца старасцю...
* * * адзіноты затоены віскат...
* * * а водар твой мяне вядзе...
* * * не хачу ні мора, ні літасці...
Кудаса
Дрэвы
Прарастанне
Выбар
Патоп
На разводдзе Дняпра
Персефона (Кора)
* * * Рысі ў сініх лясах асінавых...
Ягадная моўч
* * * пешчавы слой пакрывае скуру...
Саламея
* * * гэта клінапіс маўкліні...
* * * ва ўсмешцы хаджу, не здымаючы, як у гіпсе...
Адлегласць
Даль
* * * узняцца на гару пляча...
Горадзе наш
* * * замяці, зіма-гаіцелька...
* * * засталася начэй прапісная халодная гжэль...
Цеціва
Гэты час
* * * а цяпер толькі памяць...
* * * здрада хапае за горла, як таць...
Яблычная аскеза
* * * дзе адхланне маё натхненне...
* * * каб віхуры ды залевы...
Плячо
Полая
Ліпавы
* * * дзень выпадае з рукі вінаградзінай...
* * * навальнічнаю сцяной...
* * * як збіваюцца здрады ў пухлінне душы...
* * * — дні гістэрык крумкачыных...
Павучынае
* * * па ваколіцах-ваконцах...
* * * люляй мяне, маё невымаўля...
* * * праз парэзы барознаў...
Калыханкі для дзетак
* * * а ў садзе тваім базілік і хурма...
Сыну
Калыханка для Ані
Мядзведзева бессань
* * * усе святыні — псам...
Ваўчаня
Жук
Ліст другі
* * * ...а жнівень тут падае...
* * * лістападу не прывыкаць, што лісты, лісты...
* * * ні бліскучай змяюкай ракі...
Вадзім
* * * у падушкі мяккія калені...
Авісага
* * * цёплы хтосьці пад скурай калоціцца...
* * * ...проста верасень гладзіць жалуды па галовах...
З кнігі "Побач" (2016–2021)
* * * побач будзь...
* * * я шляхцянка крывей журавінных...
* * * бо такія жывуць насамрэч толькі там, дзе тонка...
* * * Сівому туману вычэсвай густую поўсць...
* * * Ветру...
* * * трыццаць два, а дагэтуль — голая...
* * * родны мой, незгасальны мой леў...
* * * мёртвым не баліць, а мне — баляць...
* * * той, хто сыходзіць, заўсёды вяртаецца рэхам...
Віталь
Спроба віншавання
У Таганрог, да запатрабавання
* * * Нішто табе не дадзена ва ўладу...
* * * рукі з прасцінаў зграбаць, як сухое галлё...
* * * ...верным, як боль...
* * * Няхай шчыруе паміж намі злосць...
* * * і пакуль я ўпівалася ў лужынаў жоўтыя вочы...
* * * курчыцца снег...
* * * цесна птаху ў маіх грудзях...
* * * звольніўся дзень і як лыка прадаўшы захроп...
* * * У спадзеве на бераг...
* * * аднойчы квецень выбухне, і сэрца...
* * * Там, дзе лета ахоўвае шчасця няўлоўнага трымт...
* * * Таму што...
* * * хто табе покуць прыгожыць...
* * * Крык бінтую маўчаннем лістоў...
* * * лепей стаі ды растай...
* * * там, дзе сон даланёй азёрнай...
* * * ...не вырвецца, не загалосіць...
* * * ноч таўчэ мяне дзюбай варонінай...
* * * боль скасаваў ва ўсіх мовах пустое "разам"...
* * * забяры гэты вырай...
* * * ты не кліч, не заві...
* * * Неба зрываецца долу — блакітныя коні...
* * * зразумееш: ні даць, ні ўзяць...
* * * Схамяніся, самотная схімніца...
* * * гэта чэрвень грызе нутро нам — драпежны чэравень...
* * * будзем карміць нашых феніксаў проста з рук...
* * * аднойчы ты ўчуеш раптоўным прадонневым нюхам...
* * * горад прылёг кацянём на калені Дняпра і спрабуе...
* * * Тоненькім сэрцам, танчэйшым за крок асы...
* * * вусціш цалуе змяінымі вуснамі...
* * * цыравала надрывы, хавала рубцы...
* * * Я згараю ў чарговым кастрычніку...
* * * каб трымацца зямлі, у нас ёсць адно кеды...
Прага
* * * баішся пакуты ўдыхаў, пакатых дахаў...
* * * і не нагаварыцца, не наплакацца...
* * * хто ў табе піша, самотная, хто ў табе піша?..
* * * але толькі лес на мой голас ідзе...
* * * вымары мора, прашу, і прыйдзі марошкай...
* * * Сосны пальцамі тонкімі келіхі шышак уздымуць...
Прызнанне
Karjala
Кортэла
* * * Так свяціцца Імя...
Ладага
Цуд
* * * але ўрэшце ўсё ўціснецца ў простае...
* * * не шукай, каб не ашукацца...
* * * проста ісці...
* * * я б хацела па хрумсткіх абшарах ісці сабе ў восень...
* * * Песні шчасця рыпяць курапацкім пяском на зубах...
* * * І што радок твой? — Трызніва няўцямнае!..
Лісты
* * * я яшчэ пажыву, напэўна...
ПЕРАКЛАДЫ
Маналог пра вечнасць і боль
* * * Мяне вучыла мыш мышынай весялосці...
* * * А яшчэ я прашу — захавай тую даль...
* * * Колькі, Божа, нам год?..
* * * Я не мовіў яшчэ пра сябе ні паўслова...
Арсенію Таркоўскаму
* * * Хто сказаў, быццам Госпад не пусціць да Трона сабаку?..
* * * Адшукайце мяне, як іголку, схаваную ў сене
* * * Не шкада, што я недзе ў дарозе імя сваё страціў
* * * Душа мая, душа!..
* * * Не, цяміў я няшмат у таямніцах Бога...
* * * І звяры пушыстахвостыя...
* * * Вось і выйшла нячутна са смерці манашка-кошка...
* * * Я паверу, што мёртвых хаваюць, хоць гэта і дзіка...
* * * Хіба не ўсё роўна — жывы або мёртвы...
* * * ...Мне так і неўпрыцям, што значыць быць вядомым...
* * * Быць можа, гэта я, быць можа, цень аленя...
* * * ...Як быццам мёртвы не адно і тое ж...
Госпад — мой пастыр...
Псальм 1
Псальм 8
Псальм 22
Псальм 50
Псальм 62
Псальм 83
Псальм 136
ПРОЗА. ДЗЁННІК
Нябачныя гаючыя імпульсы. З нізкі "Сто словаў"
"Згубная звычка"
Гаючыя імпульсы
У палёце
Адзінота
Цукровая вата
Сто балаў
Лапкі
Як мае быць
Стыхійны гербарый
Тыквы, гарбузы і надзеі
Вецер
All you need is love
Купюра
Ланцужок словаў
Дзённік для партала "Textura"