
Укладанне і прадмова Наталлі Давыдзенкі. — Мінск: Кнігазбор, 2016. — 340 с. [8] с.: іл. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны. Людзі Беларусі: кніга 3).
ISBN 978-985-7144-70-9.
Трэці выпуск “Дзённікаў і запісаў. 1979—1982” народнага паэта Беларусі Рыгора Барадуліна змяшчае тэксты аб працяглых паездках паэта на Кубу, у Балгарыю, Італію, Чэхаславакію, у многія рэспублікі Савецкага Саюза, а таксама па Беларусі.
Запісы рабочых штодзённікаў і нататнікаў малююць вобраз нястомнага працаўніка, бясконца закаханага ў роднае слова паэта, шчырага сябра і ўважлівага да любых праяў жыцця назіральніка.
Кнігу дапаўняюць сяброўскія эпіграмы, віншаванні і, канечне ж, вершы, якія не ўваходзілі ў зборнікі паэта ці наогул не друкаваліся.
ЗМЕСТАд укладальніка:
Наталля Давыдзенка1979
1980
1981
1982
Ад укладальніка Паглядзець
Трэці выпуск “Дзённікаў і запісаў. 1979—1982” народнага паэта Беларусі Рыгора Барадуліна ахоплівае ўсяго толькі чатыры гады, але па насычанасці творчага жыцця яны не саступяць і папярэднім дзесяцігоддзям. Рыгор Іванавіч без стомы выпраўляўся з адной паездкі ў другую. Адбыліся працяглыя падарожжы на Кубу (1979—1980), у Балгарыю (1980), двойчы на Далёкі Усход (1979, 1982), у Італію (1981, на Міжнародны сімпозіум, прысвечаны творчасці А. Блока), у Чэхаславакію (1982, на курсы чэшскай мовы).
У 1979 г. паэт наведаў Заходнюю Украіну, Казахстан (як удзельнік Усесаюзнай нарады, прысвечанай 25-годдзю асваення цаліны), у 1981 г. — Узбекістан, Азербайджан, Літву і Латвію, у 1982 г. — Таджыкістан, Туркменію і зноў Украіну.
У гэтыя гады Рыгор Іванавіч неаднаразова выпраўляўся ў паездкі разам з Васілём Быкавым па Віцебшчыне, рупліва занатоўваючы яго выступленні на вечарынах і сяброўскія размовы. А разам з фотакарэспандэнтам Валянцінам Ждановічам яны працягвалі назапашваць матэрыялы для альбома “Вяртанне” (1988) аб партызанскай Ушаччыне.
Р. Барадулін быў удзельнікам нарадаў перакладчыкаў і VII з'езда пісьменнікаў СССР у Маскве, вечара паэзіі ў Ленінградзе, праводзіў нарады маладых пісьменнікаў. Ён пабываў у Магілёве, Пінску, Слуцку, Слоніме, Івянцы, Салігорску, неаднаразова ў Полацку і Віцебску. І не было амаль ніводнага месяца, каб не з’ездзіў у родныя Ушачы.
Паездак, выступленняў на тэлебачанні і радыё, спраў у часопісах са сваімі і чужымі вершамі было гэтак шмат, што не пакідае здзіўленне: а калі ж Рыгор Іванавіч спраўляўся працаваць у рэдакцыі перавыданняў і збораў твораў (нормы выпрацоўкі ніхто ж не адмяняў!), рэдагаваць паэтычныя зборнікі, шчыльна ўдзельнічаць у падрыхтоўцы выдавецкага альманаха “Братэрства”, шмат пісаць і перакладаць?!
Калі ў выдавецкім калідоры чуўся яго вясёлы голас, шмат якім супрацоўнікам трэба было пастарацца “адлавіць” усеагульнага ўлюбёнца, каб нешта ўдакладніць, паправіць, падпісаць. А яшчэ ж чакалі з ім сустрэчы маладыя паэты і паэткі, каб уручыць свае сціплыя опусы, пачуць водгук і падказку. І як супрацоўніца выдавецтва цвёрда сведчу: яго часу, увагі, спагады і душы хапала на ўсё і ўсіх!
Пабачылі святло і яго кніга паэзіі “Вечалле” (1980), перакладзеныя ім зборнікі вершаў С. Паптонева “Беларусь — белая балада” (1979, з В. Нікіфаровічам), А. Вазнясенскага “Небам адзіным” (1980), І. Драча “Мелодыя каліны” (1981), кніжка вершаў для дзяцей “Ці пазяхае бегемот?” (1981).
Шмат увагі аддаваў Рыгор Іванавіч дарагім яму старэйшым сябрам — П. Панчанку, А. Вялюгіну, П. Броўку, якога высока цаніў як руплівага дзеяча беларускай культуры і чалавека чыстай душы.
Старонкі рабочых дзённікаў густа запоўнілі імёны сяброў і блізкіх знаёмых: І. Бурсаў, Н. Кіслік, І. Шклярэўскі, В. Тарас, В. Нікіфаровіч, Я. Шабан, У. Караткевіч, В. Зуёнак, К. Шэрман, А. Мальдзіс, Я. Серпер і маладзейшых — С. Законнікаў і У. Някляеў. Усім ім, а таксама многім іншым літаратарам прысвечана безліч сяброўскіх эпіграм, віншаванняў і дарчых надпісаў. Том істотна дапаўняюць вершы, якія аўтар не ўключаў у свае зборнікі ці наогул не друкаваў.
Рыгор Іванавіч заўсёды цікавіўся іншымі мовамі і любіў запісваць на слых словы, назвы, сказы. Не ўсё ўдалася дакладна расшыфраваць ці выправіць. Складальнік выказвае самую шчырую падзяку за зверку, тлумачэнні і пераклад з балгарскай мовы Ганне Дзімавай (Барташовай), з чэшскай — Сяргею Шупу, з іспанскай — Галіне Ляпескай.
Адной зорачкай адзначаны дадатковыя запісы з дакладнай датай, трыма — пазначаныя толькі годам. Курсівам выдзелены падкрэсленыя аўтарам словы, занатаваныя рыфмы, а таксама назвы гарадоў і вёсак, дзе аўтар пабываў. У квадратовых дужках — паясняльныя словы, прозвішчы ці пытальнік пры няпэўна расчытаным слове.
Наступны, чацвёрты выпуск, амаль падрыхтаваны, спадзяюся, таксама дачакаецца свайго выхаду.
Наталля Давыдзенка