Паэзія
Ўільям Блэйк (1757–1827) – англійскі паэт, мастак, мысляр і візіянер. Практычна невядомы як паэт пры жыцці, сёння лічыцца за ключавую фігуру ў гісторыі паэзіі і выяўленчага мастацтва эпохі рамантызму.
Дзімча Дэбялянаў (1887-1916)— адзін з яскравых прадстаўнікоўбалгарскага сімвалізму. Свет яго лірыкі – гэта свет найінтымнейшых пачуццяў, уласцівых толькі глыбокай і складанай чалавечай натуры.
Канстандзінас Кавафіс (1863–1933) – сёння агульнапрызнаны як найбуйнейшы сярод паэтаў, якія пісалі на навагрэцкай мове. Большую частку свайго паэтычнага даробку стварыў, ужо дасягнуўшы саракагадовага ўзросту. Тым не менш, пры жыцці быў амаль не вядомы.
Ян Каханоўскі (1530-1584) - стаў першым сапраўдным класікам славянамоўнай паэзіі эпохі Рэнесансу. У Польшчы, аж да прыходу ў яе літаратуру нашага земляка Адама Міцкевіча, лічыўся безумоўным «каралём паэтаў».
П'ера дэ Рансара (1524-1585) яшчэ пры жыцці ў роднай яму Францыі называлі «каралём паэтаў». Ён быў сапраўдным лідарам «Плеяды» – літаратурнай групоўкі, якая бачыла сваёй мэтай паказаць датуль не раскрытыя магчымасці французскай літаратурнай мовы і, у прыватнасці, французскага паэтычнага слова. Важную ролю ў беларускім перастварэнні паэзіі Рансара адыграла наша выдатная паэтка і перакладчыца Ніна Мацяш (1943–2008). Частка твораў у гэтым зборніку публікуецца ў новых перакладах Лявона Баршчэўскага і Зміцера Коласа.
Ду Фу (712-770) – выбітны кітайскі паэт часоў Танскай дынастыі, якога, побач з Лі Баем (Лі Бо), часта называюць адным з найвялікшых кітайскіх паэтаў усіх часоў. Ягоная творчасць, будучы напачатку малавядомым іншым сучасным яму аўтарам, урэшце зрабіла вельмі вялікі ўплыў на кітайскую і японскую літаратуры. Праз шматлікія стагоддзі да нас дайшлі больш за паўтары тысячы яго вершаў.
Антонія Поццы (1912–1938) – выдатная італьянская паэтка, якая пры жыцці не апублікавала ніводнага верша. Першы яе паэтычны зборнік выйшаў толькі пасля яе трагічнай смерці. У прадмове да другога выдання зборніка адзін з найбуйнейшых італьянскіх паэтаў ХХ ст., нобелеўскі лаўрэат Эўджэніа Мантале назваў яе «адзінай сапраўднай жанчынай-паэтам, якую бачыла Італія ў дваццатым стагоддзі».
Сальваторэ Квазімада (1901–1968) – адзін з самых слынных італьянскіх паэтаў XX ст., лаўрэат літаратурнай Нобелеўскай прэміі 1959 г. Яго герметычная паэзія, скіраваная да невымоўнага, да маўчання і адсутнасці, поўная метафізічнага напружання яна ўспрымаецца як чысты акт абсалютнага валодання мовай, увасаблення яе сканцэнтраванага і сутнаснага складу.
Эрлінг Кітэльсен адзін з вядомых сучасных паэтаў Нарвегіі, дапамагае інтэлектуальнай лірыцы. У сваіх творах ён дае новае прачытанне даўняй скандынаўскай міфалогіі і старадаўняга факту, які захаваў традыцыйнае разуменне чалавечнасці. Пры гэтым паэта глыбока непакоіць адмоўны цывілізацыйных дабротаў на прыроду і негатыўныя бакі сучаснага спажывецкага грамадства.
Юсцінас Марцінкявічус (1930-2011) — прызнаны класік літоўскай паэзіі другой паловы мінулага і пачатку цяперашняга стагоддзя. Яго паэзіі ўласцівы тонкі лірызм, які незвычайным чынам спалучаецца з адметнай публіцыстычнасцю.
Геарг Тракль (1887-1914) – адзін з самых яскравых паэтаў, прадстаўнікоў аўстрыйскага экспрэсіянізму. Так называюць неспакойнае, экстатычнае, творчае дзесяцігоддзе ў літаратуры паміж 1910 і 1920 гадамі з яго эксперыментамі і парываннямі, гукавай і колернай гарманічнасцю, меланхалічнасцю.
Хуан Рамон Хіменэс (1891-1958) – іспанскі паэт, лаўрэат літаратурнай Нобелеўскай прэміі 1956 года, майстар кароткага верша. Захапленне жывапісам і еўрапейскай класічнай музыкай выхавала ў паэце абсалютны зрок ва ўспрыманні шматколернасці жыцця і абсалютны слых у адчуванні яго поліфанічнасці.
Візма Бэ́лшавіца (Элсберга, 1931–2005) латышская паэтка, якая валодала ўнікальным дарам лірычнага спасціжэння навакольнай, далёка не заўсёды паэтычнай рэчаіснасці. Неаднаразова вылучалася на Нобелеўскаю прэмію па літаратуры. Беларускія пераклады Васіля Сёмухі рабіліся ў шчыльным супрацоўніцтве з аўтаркай твораў.
Марына Цвятаева (1892-1941) – вядомая руская паэтэса, празаік, перакладчыца, уваходзіць у лік найлепшых рускіх паэтаў ХХ стагоддзя, хоць з тае прычыны, што яна была жонкаю белага афіцэра, яе творчасць аж да 1980-х гг. не вывучалася ў Расіі нават на філфаках універсітэтаў.
Афанасій Фет (1820–1892) – рускі паэт, перакладчык і мемуарыст, якога ўсе сучаснікі называлі сапраўдным і рэдкім лірычным талентам, а Мікалай Някрасаў лічыў, што такой паэтычнай асалоды, якую дорыць сваімі вершамі Фет, немагчыма знайсці ні ў якога рускага аўтара пасля Пушкіна.
Леся Украінка (Ларыса Косач, 1871–1913) – адна з самых яскравых асоб у праеўрапейскай украінскай літаратуры. Стварыла вялікую колькасць лірычных вершаў, паэм, вершаваных драм, перакладаў. У 1901 г. некалькі месяцаў пражыла ў Мінску, дзе даглядала свайго невылечна хворага каханага 30-гадовага Сяргея Мяржынскага.
Мідзье́ні (сапраўднае Мілаш Дзьердзь Нікола; 1911–1938) – класік албанскай літаратуры, лёс якога шмат у чым падобны да лёсу нашага Максіма Багдановіча. У зборнік уключаныя ўсе без вынятку яго паэтычныя творы, а таксама выбраныя лірычныя мініяцюры.
Максім Багдановіч (1891–1917) — класік беларускае паэзіі, які, творачы ў рэчышчы сімвалізму, неарамантызму і дэкадансу, вярнуў яе ўніверсальнае еўрапейскае аблічча Жывучы вялікую частку жыцця далёка па-за межамі Бацькаўшчыны (Ніжні Ноўгарад, Яраслаўль, Ялта), ён здолеў выхаваць ў сабе любоўю да беларускага слова, беларускай міфалогіі, гісторыі, культуры. Зборнік уключае не толькі вядомыя творы школьнай праграмы, а і ўзоры самай глыбокай, інтымнай лірыкі вялікага паэта.
Аляксандр Блок (1880–1921) – рускі паэт, драматург і літаратурны крытык. Адзін з заснавальнікаў і лідараў рускага футурызму. Вынаходнік новай паэтычнай мовы, непераўзыдзены майстар наватвораў і нечаканых рыфмаў. Як мала хто, спалучаў у творчасці рэзкую правакацыйнасць і шчырую спавядальнасць. Папярэднік паэтычнага слэму, батлу і рэкламнага капірайтынгу.
Абу Убада аль-Ўалід аль-Бу́хтуры (821–897), родам з Сірыі, – адзін з самых значных прадстаўнікоў сярэдневечнай арабскай літаратуры, у творчасці якога своеасаблівым чынам спалучыліся традыцыі даўнейшай бедуінскай і пазнейшай ісламскай паэзіі.













